Tíminn - 09.04.1994, Blaðsíða 10

10

Laugardagur 9. april 1994
Saltangara: Hans Maríus Nielsen á
fjóra syni. Þrír þeirra eru fluttir frá
Saltangara. Sonurinn jon bjó í
húsinu sem ber vib höfub pabba
hans. Bergur, bróbir Jons, keypti
húsib fyrír sem svarar tíu milljón-
um íslenskra króna, en í dag er
þab metib á 5-6 milljónir króna.
stoðar félagsmálastofnunar. Pet-
er er búinn að fá vinnu við að
selja auglýsingar fyrir þýskt fyr-
irtæki, en það byrjar ekki fyrr en
í ágúst.
Kjærbohjónin voru með
tískuvöruverslun í Fuglafirði.
Verslunin fór á hausinn og á
sama tíma missti Peter auka-
vinnuna sem bókhaldari hjá
bílastöð. Hann gerir létt grín að
atvirmumöguleikum sínum
sem bókhaldari í Danmörku.
Malan og Peter fluttu frá Fær-
eyjum í júní í fyrra og félags-
málastofnunin í Esbjerg tryggir
afkomu þeirra mun betur en hið
opinbera í Fuglafirði.
Hjónin fá aðstoð frá félags-
málastofnun, sem nemur um
160.000 íslenskum krónum á
mánuði, þar með talin aðstoð
vegna þriggja bama. Þegar búið
er aö borga húsaleigu og skatt,
hafa þau um 100.000 krónur til
aö lifa á. Það er tvisvar sinnum
meira en þau höfðu milli hand-
anna í Færeyjum.
Kjærbohjónin reikna ekki
með því að flytjast aftur til Fær-
eyja.
Bömin, sem em 11, 6 og 2 ára,
kunna vel við sig bæöi í hverf-
inu og í skólanum, og fjölskyld-
an hefur eignast nýja vini, eink-
um meöal Færeyinganna í
Hrútagötu.
Þau hafa litla trú á að fær-
eyska landsstjómin ráði fram úr
efnahagsvandanum, sem vib er
að etja.
„Það er sama hvemig maöur
snýr dæminu, það er bara ein
lausn. Danska ríkið verður að
gefa Færeyingum eftir skuldir
og hjálpa þeim til að komast aft-
ur á fætur. Svo verður að koma
þannig skikki á hlutina, að ein-
hver sé gerður ábyTgur fyrir
stjómun eyjanna," segir Peter
Kjærbo.
Leika á dönsku
Meðfram húsinu heyrist í
bömiun ab leik. Peter Kjærbo
horfir hugsandi á þau.
„Manni sámar þetta. Fær-
eysku bömin tala ekki lengur
færeysku, þegar þau leika sér
hvert vib annað. Þau tala ekki
annab en dönsku. Spumingin
er hvort þau þurfi nokkum tím-
ann á færpyskunni ab halda."
JP/ÁÞÁ
Færeyingar
flytjast til
J ótlands
Færeyingar, sem hafa flúið
efnahagsöngþveitib heima
fyrir, flytjast í hópum til
Danmerkur. Við eina götu í
Esbjerg búa sjö færeyskar fjöl-
skyldur, sem allar em nýkomn-
ar til landsins. Aðkomufólkið
dreymir um ömgga framtíö í
Danaveldi. Þaö er sammála um
að það sé engin leið til baka.
Jon og Oluva Nielsen frá
Saltangara á Austurey em
hæstánægð með húsiö, sem þau
em nýflutt í í Sönderiis rétt utan
við bæinn Esbjerg á vestur-
strönd Jótlands. Þau leigja það
af húsaleigufyrirtæki.
Gatan sem þau búa við heitir
Hrútagata.
Nær væri að hún héti Færey-
ingagata.
Abeins í þessari einu götu búa
sjö færeyskar fjölskyldur. í
Esbjerg búa um 1500 Færeying-
ar, sem hafa flúið efnahags-
hmjiiö heima fyrir.
Flestir þeirra rúmlega 2000
Færeyinga, sem fluttu frá eyjun-
um í fyrra, hafa sest að í jósku
bæjunum Esbjerg, Hanstholm
og Hirtshals.
Nielsenfjölskyldan hefur gef-
ist upp á því að búa í Færeyjum.
Afkomumöguleikar þeirra
vom engir.
Hann var.verkefnislaus verk-
taki, hún vann hálfan daginn á
skrifstofu. Þau höfðu sem svarar
70.000,- ísl. krónur á mánuði til
ráöstöfunar. Þab dugði ekki til
að borga afborganir af húsinu
og kaupa lífsnauðsynjar.
Jon og Oluva Nielsen, 34 og
30 ára, gátu ekki séö að hlutim-
ir ættu eftir að breytast til betri
vegar á Saltaranga.
hafa samt haft heppnina með
sér, því þau gátu selt bróður
Jóns húsið.
Fæstir af fyrrverandi nágrönn-
um Nielsenfjölskyldunnar vom
svo lánsamir ab losna vib ofveð-
sett hús sín áður en þau vom
boöin upp. Þetta fólk á enn ó-
uppgerðar skuldir við bankann
sem leysti húsin þeirra til sín.
Skuldir, sem þaö á aldrei eftir að
Esbjerg: Fœreyska fjölskyldan er búin ab koma sér vel fyrír í hentugu leiguhúsnœbi í Hrútagötu í Esbjerg. Þau Jon,
Oluva og Ernst Nielsen finna ekki fyrir framandleikatilfinningu meb landa sína íöbru hverju húsi ígötunni.
Pakkað í gáma
í júní í fyrra pakkaöi fjölskyld-
an - eins og 2.395 aðrir Færey-
ingar geröu á síbasta ári - öllum
sínum lausamunum í gám og
kom honum á eitt af skipum
Smyril Line áleiðis til Danmerk-
ur.
Húsið þeirra í Saltaranga
stendur autt, eins og svo mörg
önnur hús bæjarins. Hjónin
geta borgað.
En búsetuskiptin hafa vakib
vonir Jons og Oluvu um betri
tíö og blóm í haga.
Með aðstoð færeyskra vina,
sem fyrir vom í Danmörku, fékk
Jon fljótlega vinnu sem iðn-
verkamaður við Vest-kraft í
Esbjerg.
Oluva er komin I verslunar-
nám.
Emst, sonur þeirra hjóna, er
eins og fiskur í vatni í nýja skól-
anum þar sem hann talar
dönsku með lýtalausum suður-
jóskum hreim.
Efnahagur fjölskyldunnar
hefur batnab svo um munar.
Jon fær sem svarar 140.000,- ís-
lenskum krónum á mánuði og
Oluva fær námsstyrk frá hinu
opinbera og nemur hann sem
svarar rúmum 30.000,- íslensk-
um krónum á mánuði. Hjónin
borga um 40.000,- íslenskar
krónur í húsaleigu á mánuði, en
fá 10.000,- krónur í húsaleigu-
styrk.
Þrífast vel í Dan-
mörku
Hjónin þrífast með ágætum í
Danmörku. Þeim hefur verib vel
tekið, bæbi á vinnustað og í
skólanum. Um eiginleg mn-
skipti var ekki að ræða. Þau
höfðu bæbi oft og mörgum
sinnum komiö til Danmerkur
áður en þau fluttu þangað, enda
stór hluti fjölskyldna þeirra
beggja þegar fluttur þangað.
Hvorugt hjónanna býst við
því ab heimsækja Færeyjar á
næstunni, að minnsta kosti ekki
fyrT en eftir tíu ár. „Þar er ekkert
sem bíbur manns," segir Oluva
Nielsen.
Eiginmaburinn er sammála
og bætir við bitur: „Á meðan
landstjómin er við stjómvölinn
er þetta tóm della. Það ætti að
setja Dana yfir eyjarnar og láta
hann taka til hendinni í efna-
hagsmálunum," segir Jon Niel-
sen.
Sniöugir bankar
Ungu hjónin bámst meö á
öldutoppum velgengninnar á
meöan fiskur var um allan sjó.
Það lá við að bankinn henti á
eftir þeim periing þegar þau
báðu um lán til húsakaupa.
Þau báðu um 400.000 króna
lán.
„Ekki meira?" spurði banka-
stjórinn undrandi. „Viljið þið
ekki fá milljón?"
Jon Nielsen segir: „Allir vissu
að það sauö á vél efnahagslífsins
og það var ljóst ab þetta gæti
ekki endaö öðruvísi en illa."
Þó ab fjölskyldan hafi flust
1300 kílómetra suður á bóginn,
em nágrannamir ennþá fær-
eyskir.
Það er töluð færeyska, þegar
fólk hittist fyrir utan húsin í
Hrútagötu, og fólk hjálpast að
eins og ein stór fjölskylda. Þeir,
sem hafa fasta vinnu, hlaupa
undir bagga með þeim sem ekki
em svo lánsamir að hafa fengið
eitthvað ab gera.
Næstu nágrannar Nielsens-
hjónanna er systir Oluvu, Mal-
an Kjærbo. Hún og maður
hennar, Peter Kjærbo, njóta ab-
Í|| UTBOÐ
F.h. byggingadeildar borgarverkfræðings, er óskað eft-
ir tilboöum í lóðaframkvæmdir við Fossvogsskóla.
Helstu magntölur:
Malbikun 1.640 m2
Hellulögn 970 m2
Lagnir 440 Im
Utboðsgögn verða afhent á skrifstofu vorri, Fríkirkjuvegi
3, Reykjavík, gegn kr. 10.000,- skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað fimmtudaginn 28. apríl
1994, kl. 11,00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
(REYKJAVÍK PURCHASING CENTER) Frikirkjuvegi 3 - Sími 25800