Tíminn - 07.06.1995, Side 5

Mi&vikudagur 7. júní 1995
TjTLfr
imrimmTEonL
5
Fáskrúö. Víkin í Hvammsfirbi, sem áin fellur í.
Mynd: EH
Fáskrúð og Ljár-
skógavötn
Land Dalasýslu nýtist vel hvaö
snertir straumvötn og þar ræ&ur
Hvammsfjör&ur miklu, en til
hans falla margar laxár, eins og
Fáskrú&. Enda þótt hún sé í hópi
minni vatnsfalla, hefur hún mjög
oft veri& gjöful vei&iá, þó a& hún
eigi í næsta nágrenni tvo ofjarla
sína, Laxá í Dölum og Hauka-
dalsá, hya& var&ar fjölda laxa.
Upptök Fáskrúöar eru á svo-
nefndri Gaflfellsheiöi og í Hjaröar-
felli og sjálf er hún 13 km ab lengd
og fellur á leiö sinni til sjávar milli
Glerárskógafjalls og Ljárskógafjalls.
Hún er fiskgeng 7,5 km, að hindrun
í Fáskrúð sem nefnist Katlar. Þaðan
er komið viöurnefnið, sem Jóhann-
es skáld tók sér, úr Kötlum, en hann
var fæddur í Ljárskógaseli þar
skammt frá. Fáskrúö fellur í sjó í
Hvammsfirði, skammt innan viö
Búðardal.
Stangaveibi um ára-
tuga skeiö
Eingöngu er veitt á stöng í ánni
og notabar tvær stengur og þrjár
um takmarkaðan tíma. Stangaveiði-
félag Akraness hafði um áratuga
skeið Fáskrúb á leigu og reisti þar
veiðihús, sem er þar enn í notkun.
Margir stangaveiðimenn á Skagan-
um þekkja því Fáskrúð vel og enn
stunda þeir þar veiði fyrir landi
Glerárskóga, sem á annan bakka ár-
innar. Hinn bakkinn er land Ljár-
VEIÐIMÁL
EINAR HANNESSON
skóga, sem er landstærsta jörð í
Dalasýslu (Árbók FÍ 1947). Ljárskóg-
ar eru í eigu allra veiðibænda við
Laxá í Dölum, sem keyptu jörðina
áriö 1987. Eigendur Ljárskóga leigja
Efstifoss í Fáskrúö í Dölum.
Mynd: Þór Cubjónsson
Katlar í Fáskrúb í Dölum.
Mynd: ÞC
einstaklingum og hópum veiöi í
ánni og eru með aðstöðu í íbúðar-
húsi Ljárskóga. Veiðimenn geta
þannig haft sína hentisemi með
gistingu og fæði í veiðihúsunum.
Árleg meðalveiði í Fáskrúö á
tímabilinu frá 1974 til 1994, sam-
kvæmt skýrslu Veiöimálastofnunar,
er 239 laxar, en mesta árleg veiöi
464 laxar.
Á Ljárskógaheiði eru fjögur lítil
vötn: Krossaxlarvatn, Fremstavatn,
Miðvatn og Neðstavatn. Þau eru
eins og á perlubandi, því að Þverá
tengir þau saman, og fellur síðan úr
neðsta vatninu til Fáskrúðar. í vötn-
unum er bleikja og urriði. Veiðifé-
lag Ljárskógavatna tekur yfir vötnin
og er formaður þess Gísli Þórðar-
son, Spágilsstöðum. í vötnin geta
veiðimenn komist til veiða, en þau
eru í sæmilegu vegasambandi aö
sumrinu. Veiöileyfi eru seld hjá Ol-
ís í Búöardal. ■
Opib bréf til alþingismanna
Er Alþingi íslendinga á
villigötum? Hver er réttur smœrri samfélaga til sjáifsbjargar?
Alþingi íslendinga ber að hafa
þaö í huga viö afgreiðslu breyt-
inga á lögum um stjórn fiskveiða
að það hefur alltaf haft í hendi
sér alla tíð hver fjölgun á virkum
bátum yrði í krókakerfinu. Það
hefur ekki verið tekið á því
vandamáli fyrr en nú, en þá er
það orðiö of seint. Það gengur
ekki að undirstöðum afkomu sé
kippt undan mönnum í einu vet-
fangi. Alþingi ætti að hafa það í
huga ab það voru stjórnvöld sjálf
sem leyfðu óhefta viðbót vib
krókaleyfiö á sínum tíma. Al-
þingi ber því alla ábyrgð á kerf-
inu sem slíku og það hefur vissu-
lega vald til, ef aðgát er ekki
höfð, ab leggja byggðarlög í eyði.
Er vilji til slíks?
Hverjir eru helstu ráðgjafar
sjávarútvegsráðherra? Eru það
ekki þeir Kristján Ragnarsson og
Jakob Jakobsson, menn sem á
sínum tíma lýstu því yfir ab það
sem Kanadamenn væru að gera í
sínum fiskverndarmálum væri
svo stórkostlegt að við yrðum að
fara sömu leiðir, að geyma fisk-
inn óveiddan í sjónum. Þeir sem
töldu að þab sem Norömenn og
Rússar væru að gera í Barentshafi
væri „algert rugl" og ekki mætti
taka það til eftirbreytni. En hver
varð svo niburstaðan? Ekkert líf
er eftir í sjónum við Kanada en
nægur fiskur við Noreg og í Bar-
entshafi, jafnvel svo ab menn
geta leyft sér ab fara langt fram
úr aflaheimildum án þess að
nein hætta stafi af. Meira ab
segja til nóg fyrir okkur íslend-
inga til ab veiða í Smugunni. Eru
slíkir menn trúveröugir?
Smábátum með krókaleyfi er
boðið upp á 136 banndaga á ári.
Hvaða sjómenn aörir við Islands-
strendur búa við slíkar skerðing-
ar á afkomumöguleikum en eiga
samt sem áöur að reka sinn bát
og framfleyta fjölskyldu sinni?
Engum! — við fullyrðum það.
Þetta eru samt skaðvaldarnir í
fiskveiöistjórnarkerfinu okkar og
sem allt er að verða vitlaust útaf.
Við teljum ekki nauðsynlegt að
skerða meira í þessu kerfi. Eini
gallinn á þessu kerfi er ab ekki er
hægt að stjórna veiðunum upp á
þriðja aukastaf í vigt. Krókabátar
hafa ekki neinar smugur til að
fara í, ekki neinn úthafskarfa til
ab veiða. Nú nýverið var opnað
karfasvæbi í landhelginni fyrir
togara, þar sem þeir geta veitt,
utan kvóta, karfa eins og þeir
geta, jafnvel notab til þess hárnet
ef þeim sýnist svo. Krókaveiðar
eru vistvænar veiðar og þær geta
ekki ofveitt fiskistofna. Það er
okkar skoöun að eingöngu sé
hægt ab ofveiða fiskstofna hag-
fræðilega, ekki líffræbilega. Það
sem styður þessa skobun okkar er
ab ráðgjafar sjávarútvegsráöherra
em eigendur hinna stærri skipa,
þannig að ofveiði á íslandsmið-
um sé af hagfræðilegum toga
spunnin en ekki líffræöilegum.
Hvab meb útkast á fiski og
löndun framhjá vigt? Þetta em
kvillar sem fylgja kvótakerfinu
en em óþekktir sjúkdómar í
krókakerfinu. Þar er hvatinn til
að koma meb allan fisk að landi
og að hann vigti sem mest. Ef Al-
þingi hugsabi um allt það magn
sem hent er fyrir borð á skipum á
íslandsmiöum fyndist því sjálf-
sagt ekki mikið til koma um afla
smábáta.
Hversu trúverbugar em niður-
stöður fiskifræöinga? Okkar álit á
því máli er að þeir séu svipað
langt komnir í sínum fræðum og
barn sem er að hefja göngu í Ieik-
skóla. Þab er vissulega gaman að
fylgjast með þeim og horfa á
hvernig þeir smámsaman hafa
þroskast og em að taka framför-
um, en þeir eiga langt í land enn-
þá. En að byggja líf heillar þjóðar
á slíkri (van)þekkingu er var-
hugavert.
Hver verða áhrifin af hinum
nýju tillögum þingflokka sjálf-
stæðismanna og framsóknar-
manna? Skerðing á þorskveiði
krókabáta á Suðureyri er um
40%, það er í tonnum talið u.þ.b.
450 tonn, e&a sem nemur tveim-
ur mánu&um í vinnu í sveitarfé-
laginu. Það þýðir fjölgun at-
vinnuleysisdaga uppá 3456 daga
á ári, bara á Suðureyri. Slíkur
dagur kostar u.þ.b. 2.500 kr. á
mann. Rétt er að benda á að
skerðing sú sem Subureyri hefur
orðiö fyrir á undanförnum ámm
er nóg að okkar mati og viöbrögb
okkar viö henni til að halda lífi
vom þau ab vebja á krókakerfið.
Við teljum okkur geta lifað við
það aflamagn sem kerfið er að
skapa okkur núna, en áframhald-
andi skerðing er dauðadómur.
Nú í haust verða tekin í gagnið
jarðgöng sem kosta 3 milljaröa.
Er þab ætlan rábamanna að
henda þeirri fjárfestingu út um
gluggann meö þessum aðgerð-
um.
Við skomm á alla alþingis-
menn að hugsa sig vel um áöur
en þeir ákveða fleiri vitleysur í
sambandi við krókakerfib og að
hafa það jafnframt hugfast ab
þeir em kjörnir til að gæta réttar
allra þegnanna en ekki bara útva-
lins hóps eigenda stærri skipa.
Munið, þingmenn góðir, að smá-
bátur þýðir þrisvar sinnum meiri
atvinna.
Að lokum viljum við, Súgfirð-
ingar, hvetja alla menn til þess
að fara varlega í gagnrýni sinni á
krókaleyfib því það heldur uppi
heilum byggðarlögum hér á
Vestfjörðum, og hagur okkar
Vestfirðinga fer saman við hag
þjóðarinnar!!!
Suðureyri, 1. júní 1995,
fyrir hönd Súgfirðinga,
Hreppsnefnd Suðureyrarhrepps.