Tíminn - 01.07.1995, Blaðsíða 5

Tíminn - 01.07.1995, Blaðsíða 5
Laugardagur 1. júní 1995 1'íttmm Jón Kristjánsson: ;/Að gera sér dagamun" Tímamynd CS Fyrir löngu síöan var ég gestur á bændahá- tíö á Fljótsdalshéraöi, þar sem hinn mikli bændahöföingi Þorsteinn á Vatnsleysu, var heiöursgestur og hélt ræöu. Á samkom- unni var margt bændafólk og ég man að Þorsteinn gaf þeim ráð. „Geriö ykkur daga- mun," sagði hann, „hversdagsleikinn getur verið grár stundum." Mér koma þessi orö í hug nú, vegna þess aö óvenju mikið hefur verið um þaö und- anfarið aö ég hef verið boðaður á ýmsar samkomur þar sem fólk hefur verið aö gera sér dagamun og halda upp á ýmis tilefni. Ég vil leyfa mér ab halda mig á heimaslóö- um aö þessu sinni og minnast á þrjú tilefni á Austurlandi sem öll eru merkileg hvert á sinn hátt. „Lundir nýrra skóga" Fyrir nokkrum dögum var haldiö upp á það aö aldarfjóröungur er liðinn frá því aö gróöursetning hófst samkvæmt svo- nefndri Fljótsdalsáætlun sem er upphaf svokallaðrar nytjaskógræktar hér á landi. Ég vír þá fréttaritari Tímans á Austur- landi og tók mynd af því þegar bændurn- ir á Víðivöllum í Fljótsdal gróöursettu fyrstu trén, sem nærri því mátti fela í hendi sér. Þaö var sannarlega einkennileg upplif- un aö mæta nú til skógarhátíðar í skógin- um sem þarna er vaxinn upp á síöasta aldarfjóröung. Þarna blasir viö stórvax- inn skógur þar sem þegar er fariö aö fletta stærstu trjánum í borðvið, og á næstu árum mun veröa gert meira aö slíku. Þaö er sannkallaö ævintýri sem þarna hefur gerst og sýnir hvers má vænta af skógrækt þar sem aðstæður eru bestar hérlendis, eins og á ofanveröu Fljótsdalshéraöi og víöar þar sem veður- farsskilyröi eru svipuð. Þaö sem er at- hyglisvert er aö allt þaö sem forsvars- menn Skógræktarinnar sögöu urn vöxt trjánna fyrir tuttugu og fimm árum hef- ur gengiö eftir. Þaö starf sem þarna var hafið dró mikinn slóöa á eftir sér í rækt- un nytjaskóga en þaö er önnur saga, sem ekki veröur rakin aö sinni. Drekinn '95 Á Egilsstöðum stendur nú yfir sýning á framleiösiu austfirskra fyrirtækja undir nafninu Drekinn 95. Samskonar sýning var fyrir nokkrum árum undir sama nafni. Gildi slíkra sýninga er einkum aö þjappa þeim saman sem vinna aö fyrirtækjarekstri og framleiðslu og kynna almenningi at- vinnulíf í fjóröungnum. Þaö sem vekur athygli á þessari sýningu er hve mikil þróun hefur orðið í hvers kon- ar handverki frá því að síðasta sýning var haldin. Hins vegar veröur aö segja eins og er aö fyrirtækjum í heföbundnum iönaöi hefur ekki fjölgað að sama skapi, og ætti þaö aö vera nokkuð umhugs- unarefni. Sýningar sem þessar eru ákjósanlegar til þess að meta stöðu at- vinnulífsins, og það er naubsynlegt að slíkt mat fari fram. Aösóknin aö sýning- unni leiöir í ljós, þaö sem reyndar var vitað fyrir, aö áhugi almenn- ings er afar mikill á þróun atvinnulífsins, enda er þaö mjög eðlilegt þegar atvinnu- leysi brennur á þúsundum manna. Sýningar á borö viö Drekann 95 ættu einnig aö vera hvatning til almennings aö skipta við innlend fyrirtæki og líta ekki langt yfir skammt í þeim efnum. Innkaup heimilanna hafa bein áhrif á afkomu fyrir- tækjanna í landinu og getu þeirra til þess aö halda uppi atvinnu. Þessar staðreyndir vilja oft gleymast. Vissulega veröa innlend fyrirtæki aö vera samkeppnishæf, en full- yröa má aö þau eru þaö nú í flestum tilfell- um. Afmæli Seybisfjarbar- kaupstabar • Seyöfiröingar halda nú þessa dagana upp á 100 ára afmæli kaupstaðarins og ná hátíðarhöldin hámarki um þessa helgi, en í gær heimsótti forseti íslands byggðarlagiö og var viðstaddur hátíðarsamkomu í tilefni afmælisins. Saga Seyöisfjarðar er afar merkileg og lit- rík síðustu 100 árin. Hún markast í upphafi mjög af erlendum áhrifum, en umsvif Norömanna þar í bæ voru mikil, en þekkt- astur þeirra var athafnamaöurinn Otto Wathne. Umsvif hans á Seyðisfirði voru ævintýri líkust miðaö viö tímann sem hann liföi. Þá voru beinar samgöngur sjó- leiðina til Evrópu og saga byggðarlagsins fyrri hiuta aldarinnar ber miklum framför- um og stórhug vitni. Hin glæsilegu hús sem prýöa bæinn nú og voru byggö á þess- um tíma vitna gleggst um hann. Skin og skúrir Það hafa skipst á skin og skúrir í atvinnulífi á Seyðisfirði eins og víðar. Saga byggðarlagsins er mörkuð af haröri baráttu að lifa af sjósókn og fisk- vinnslu og reka fyrirtæki við misjafnar aöstæbur. Seyöfirðingar hafa upp- lifaö síldarævintýri og einnig bakslagiö eft- ir að því ævintýri lauk. Þeir hafa einnig, eins og aörir landsmenn, upplifaö erfiö- leikana sem fylgja niðurskuröi veibiheim- ilda. Hins vegar get ég borið vitni um þaö aö þar hafa verib baráttumenn sem ekki hafa gefist upp þótt móti blási. Atvinnusaga Seyöisfjarðar er þó marg- slungnari en svo að afgreidd veröi ein- göngu með sjósókn og fiskvinnslu. Járn- iðnaöur hefur veriö gróinn í þessu byggöar- lagi, og fyrir tuttugu árum uröu þáttaskil í sögu Seyðisfjarðar er reglubundnar ferju- samgöngur hófust til Evrópu með feröum Smyrils og síðar Norrænu. Samstarf Færey- inga og íslendinga aö þessum málum hefur verið til mikillar fyrirmyndar og ráðamenn á Seyöisfiröi hafa sett metnað sinn í a standa myndarlega að því frá sinni hálfu. Samgöngur Það verður ekki rætt um málefni Seybis- fjaröar án þess aö minnast á samgöngumál. Þau eru og hafa ávallt verið mál málanna á þeim staö. Þótt margt hafi færst til betri vegar í landssamgöngum bíöur það næstu ára að koma þessu byggðarlagi í viðunandi vetrarsamgöngur við aöra hluta Austur- lands. Það verður áfram aðkallandi viö- fangsefni. Seyöfiröingar hafa veriö ötulir baráttumenn fyrir jarögangagerö og eng- um sem farið hefur yfir Fjarðarheiði í mis- jöfnum veörum að vetrarlagi dylst af hverju. Hátíb í bæ Seyðfirðingar hafa notað tækifærið vegna afmælisins til þess aö prýöa bæinn sinn og efna til hátíðar. Af nógu er að taka þegar minnst er hinnar litríku sögu staðarins. Eins og áöur kom fram sjást er- lendu áhrifin í hinum reisulegu húsum sem enn prýöa staðinn og ætlunin er að varöveita svo sem kostur er. Slík varð- veisla er þó mikið átak í litlu byggöarlagi, en er eigi að síður nauðsynlegur þáttur í því verkefni aö varöveita atvinnu og menningarsöguna. Á Seyöisfiröi kom síminn á land í upphafi aldarinnar. Þar var byggö ein fyrsta rafstöð á íslandi, sem Rafveitur Ríkisins hafa haldiö við af myndarskap. Á stríösárunum var þessi lífhöfn aösetur setuliös og flota, og fór byggöarlagiö ekki varhluta af styrjaldar- átökum. Uppgangur og hnignun síidar- áranna á sjöunda áratugnum er kapítuli út af fyrir sig. Litríkt mannlíf Seyöisfjarðar skilaði sér í öflugu menningarlífi og margir landsþekktir menn á því sviöi eiga þar rætur sínar. Alls þessa er minnst nú þegar Seyðfiröingar halda hátíð á 100 ára af- mæli bæjarins, en sá sjóöur sem tónlist- arlíf, leiklist, bókmenntir og málaralist þeirra sem áttu sínar rætur á Seyðisfirði er drjúgur. Ég vil ljúka þessum hugleiðingum um Seyðisfjörö meö því að senda fólkinu þar innilegar hamingjuóskir á þessum tíma- mótum í sögu bæjarins. Megi hátíöarhald- ið þjappa bæjarbúum saman til frekari bar- áttu, fyrir góðu og lífvænlegu samfélagi.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.