Tíminn - 24.08.1995, Blaðsíða 6

6

Fimmtudagur 24. ágúst 1995
UR HERAÐSFRETTABLÖÐUM
BORGNRDM
BORGARNESI
Nýtt nám í fiskiönabi
Menntamálaráöherra hefur
ákveöiö aö boöiö veröi nýtt
matvælanám meö sérstakri
áherslu á fiskiönaö, sem er ætl-
aö aö leysa af hólmi þá starf-
semi sem hingaö til hefur fariö
fram í Fiskvinnsluskólanum í
Hafnarfiröi. Námiö veröur í
húsnæöi Fiskvinnsluskólans, en
sá skóli hefur veriö lokaöur frá
áramótum.
Vinnuhópur á vegum
menntamála- og sjávarútvegs-
ráöuneytis skilaöi tillögum um
nýskipan náms í fiskvinnslu til
menntamálaráöherra þar sem
megintillagan er sú aö efnt
veröi til tilraunastarfs í fiskiön-
aöarnámi á grundvelli 1. grein-
ar laga nr. 81/1993. Hópurinn
telur aö námiö eigi aö grund-
vallast á þeirri starfsemi sem
hingaö til hefur fariö fram í
Fiskvinnsluskólanum í Hafnar-
firöi. Þó leggur hópurinn til
töluverðar breytingar þar á.
Aukin áhersla veröur lögð á
nám í matvælafræðum er veitir
nemendum sérþekkingu á fram-
leiðsluferlum í fiskvinnslufyrir-
tækjum. Námiö veröur lengt
um eina önn og verður viöbót-
arönnin einkum nýtt til
kennslu í matvælafræðum.
Einnig verður lögö áhersla á
gæöastjórnun, innra eftirlit í
fiskvinnslufyrirtækjum, við-
skiptagreinar og verklega
kennslu. Verklega kennslan
miöast við aö nemandinn öðlist
greinargóöa þekkingu á öllum
helstu störfum í fiskvinnslu.
Auk hefðbundins verknáms
innan skólans veröur á sumrin
boöið upp á launað starfsnám í
fiskvinnslufyrirtækjum. Nem-
endur munu því fá alhliöa verk-
þjálfun í fiskvinnslu meöan á
námi stendur.
inntökuskilyröi nú eru þau að
gert er ráð fyrir að nemandi
hafi lokið 52 eininga námi í
framhaldsskóla. Viö mat á um-
sóknum nemenda verður þó aö
þessu sinni höfö hliðsjón af því
hversu skammur tími er til upp-
hafs skólaárs. Til aö koma til
móts við fólk á vinnumarkaði
veröur stefnt aö því aö bjóöa
upp á stööupróf í þeim undir-
búningsgreinum sem gerðar eru
kröfur um að nemendur hafi
lokið við inngöngu. Nemend-
um sem ljúka prófi af þessari
námsbraut mun standa til boöa
eins árs viðbótarnám er leiöir til
stúdentsprófs.
, EGILSSTÖÐUM
Tilraunavinnsla á
lerkisveppum aö
fara í gang
Tilraunavinnsla á lerkisvepp-
um er aö fara í gang á Hall-
ormsstaö. Sveppirnir veröa fyrst
og fremst unnir til frystingar,
en einnig geröar tilraunir meö
þurrkun og aðrar vinnsluaðferð-
ir. í tengslum við verkefnið
kemur hingað finnskur sveppa-
ráögjafi og mun hún veita verk-
efninu ráögjöf og einnig halda
námskeið um tínslu og vinnslu-
aðferöir. Námskeiðið er einkum
ætlaö skógareigendum og þeim
aöilum sem hafa eba munu
hafa aðgang af þeim skógum
sem nú eru að rísa á Héraði og
er því ætlaö að auka kunnáttu
þeirra sem veröa vonandi
sveppasafnarar framtíöarinnar.
Verkefniö er styrkt af Byggða-
stofnun.
Leikfélag Akureyrar:
Þrjú stór leikverk
á næsta leikári
Leikfélag Akureyrar mun á
næsta ári setja upp þrjár stórar
leiksýningar. „Áherslan er svo-
lítið öðruvísi en undanfarin ár
því viö leggjum áherslu á þrjár
stórar sýningar en áður höfum
við verið meö fleiri og smærri
verk," segir Viðar Eggertsson,
leikhússtjóri, og telur að sýn-
ingarnar veröi bæöi ögrandi fyr-
ir leikarana og vonandi spenn-
andi fyrir áhorfendur.
Fyrsta verkefni leikársins er
leikgerö af sögunni um Drakúla
greifa en um þessar mundir er
liöin ein öld frá því aö höfund-
urinn, Bram Stolker, skrifaöi
söguna. Leikstjóri sýningarinn-
ar veröur írinn Michael Scott en
hann samdi jafnframt leikgerö-
ina sérstaklega fyrir leikfélagið.
„Hann er einn af athyglisverð-
ustu leikhúslistamönnum íra,"
segir Viðar. „Ég vissi af honum
áður en ég kom fyrst til starfa
og er búinn aö vera í vibræðum
við hann f tvö ár um að fá
hann hingað til aö vinna með
okkur og það hefur loksins tek-
ist." Viðar segir að Michael
Scott hafi ekki endanlega raðað
í hlutverkin heldur vinni hann
fyrst með leikurum í eins konar
leiksmiðju. „Hann fær ákveð-
inn hóp leikara til að vinna
með og eftir viku eða tíu daga
vinnu kemur hann til með aö
ákveða hver á ab leika hvað."
Drakúla veröur frumsýndur
föstudaginn 13. október. Næsta
verk leikfélagsins er leikritiö
Sporvagninn Girnd eftir Tenn-
essee Williams, sem frumsýnt er
þriöja dag jóla. Síðasta verkefn-
iö af þremur er nýr íslenskur
gamanleikur sem Kjartan Ragn-
arsson og Einar Kárason hafa
skrifaö sérstaklega fyrir leikfé-
lagið. Gamanleikurinn veröur
frumsýndur í lok mars. Sam-
starf þeirra hefur hingaö til ver-
ið á þann hátt ab Einar hefur
skrifað bækur og Kjartan síðan
breytt þeim í leikgerö. í þessu
tilviki er leikritiö hins vegar
ekki skrifað upp úr bók heldur
skrifa þeir leikritiö saman.
Rósa Gubný Þórsdóttir leikur hlut-
verk Blanch í leikritinu Sporvagninn
Girnd sem Leikfélag Akureyrar sýnir
í vetur. „Blanch er líklega eitt eftir-
sóknarverbasta hlutverk sem skrif-
ab hefur verib á þessari öld," segir
Vibar Eggertsson, leikhússtjóri.
Mcegburnar Bjartey Sigurbardóttir
og Hólmfríbur Bjartmarsdóttir meb
heilsuteib úrAbaldalshrauni.
Hólmfríbur Bjartmarsdóttir:
Heilsute úr Aöal
dalshrauni
- bergt á blóöbergi og birki
„Ég hef veriö meö te úr ís-
lenskum jurtum í fjögur ár og
hef selt þaö í heilsubúöum, aðal-
lega í Reykjavík en einnig á Ak-
ureyri. Viö erum meö fjórar teg-
undir: Vallhumalsblöndu, fjalla-
grasablöndu, blóöbergsblöndu
og hreint blóöberg. Þetta hefur
selst mjög vel og viö höfum
varla undan," sagöi Hólmfríöur
Bjartmarsdóttir frá Sandi II en
hún kynnti gestum í garðinum
viö Hraunkot framleiöslu sína
ásamt dóttur sinni, Bjartey Sig-
urðardóttur.
„Þessi vinna skapar mér alveg
laun á sumrin. Þegar minna er
aö gera hjá manninum mínum,
Sigurði Ólafssyni, starfar hann
viö þetta meö mér. En í sumar
hefur hann haft mikiö aö gera
svo ég hef veriö aö mestu ein.
Allar jurtir sem viö notum eru
taldar upp í bókinni íslenskar
lækningajurtir. Þar er hægt aö
lesa um hvernig jurtimar virka.
Utan á pokana höfum viö sett
lágmarksupplýsingar, en gátum
ekki sett allt, þaö heföi veriö svo
langt mál. Blóöberg, vallhumall
og fjallgrös hafa rætur í íslenskri
menningu, fólk trúir á lækn-
ingamátt þessara jurta viö ýms-
um kvillum og hann hefur sann-
aö sig. Við notum ekki mikiö af
jurtum sem eru taldar upp sem
lyf sem ekki megi neyta mikils
af. Þá höfum viö það lítiö magn
í teinu aö ekki ætti að vera hægt
aö drekka of mikið. Viö notum
t.d. aöeins 10% af aðalbláberja-
lyngi sem ráölegt er aö drekka
ekki meira en þrjá bolla af.
Þannig þyrfti fólk aö drekka
meira en 30 bolla á dag til aö
drekka of mikið," sagði Hólm-
fríður.
- Hvernig datt þér þessi fram-
leiösla í hug?
„Mér datt þetta ekki í hug, Sig-
fúsi bróöur mínum datt þetta
fyrst í hug og fór aö vinna viö
þetta meö vini sínum fyrsta
sumariö. Síðan voru þeir upp-
teknir viö aöra vinnu og gátu
ekki haldiö áfram. Viö Siggi tók-
um þá viö." Hólmfríöur telur aö
hægt sé aö auka viö framleiösl-
una. „Viö heföum getaö selt
meira í ár þannig aö ég býst viö
aö eitthvað væri hægt að auka
þetta. Viö höfum líka fengiö boö
um aö selja þetta á stööum sem
viö höfum ekki getað sinnt. Viö
getum ekki aukið framleiösluna
nema hætta alfarið annarri
vinnnu yfir sumarið. Ég veit
ekki hvort þaö væri boröliggj-
andi gróöi svo viö höfum þetta
svona eins og þaö er. Sumar jurt-
irnar þarf aö tína á ákveönum
tímabili og ekki er hægt aö
lengja söfnunartímabiliö."
Innheimtu á stabgreiöslu atvinnuleysisbóta frestaö:
Friörik tekur^
undir rök ASÍ
Friörik Sophusson fjármála-
rábherra hefur meö útgáfu
reglugeröar frestaö upptöku
staögreiöslu vegna atvinnu-
leysisbóta til næstu áramóta.
En upphaflega stóö til aö
staögreibslan kæmi til fram-
kvæmda um næstu mánaöa-
mót, þann 1. september n.k.
Alþýöusamband íslands telur
aö meö þessari ákvöröun sinni
hafi fjármálaráðherra komið til
móts viö framkomna ósk for-
seta ASÍ í þessu máli. Á fundi
miðstjórnar ASÍ þann 16. ágúst
sl. mótmælti miðstjórnin þeim
vinnubrögöum sem viðhöfö
voru vegna upptöku staö-
greiðslu af atvinnuleysisbótum.
I framhaldi af mótmælum miö-
stjórnar sendi Benedikt Davíðs-
son, forseti ASÍ, fjármálaráö-
herra erindi þar sem mótmæli
miðstjórnar voru rökstudd, auk
þess sem hann lagði til viö ráð-
herra aö nýja skattheimtufyrir-
komulaginu yrði ekki hrundiö í
framkvæmd fyrr en um næstu
áramót.
Meö útgáfu reglugeröarinnar
er úthlutunarnefndum at-
vinnuleysisbóta sem þess óska
gefinn kostur á að fresta upp-
töku staðgreiðslubóta til næstu
áramóta. Þaö er þó háö því skil-
yröi aö nefndirnar sendi ríkis-
skattstjóra erindi þar aö lútandi
sem fyrst. Auk þess hefur skrif-
stofa Atvinnuleysistrygginga-
sjóös þegar gert ráöstafanir til
aö úthlutunarnefndir atvinnu-
leysisbóta fái senda umrædda
reglugerð á næstu dögum.
Samningar standa yfir um sameiginlega neyöarsvör-
un og neyöarnúmer 7 72;
Ein neyðarvakt
yfir allt landið
Dómsmálaráöuneytiö í sam-
vinnu vib Ríkiskaup hefur
ákveðið aö ganga til samn-
inga vib fimm abila um rekst-
ur á samræmdu neyöarnúm-
eri (112) um land allt. Gert er
ráb fyrir ab rekin veröi ein
vaktstöb fyrir allt landiö og
mun ætlunin ab þetta fyrir-
komulag veröi tekið upp um
áramót.
Áætlanir gera ráö fyrir aö
stofnaö veröi hlutafélag um
reksturinn og munu þessir
fimm aöilar sem um ræöir,
Slökkviliðið í Reykjavík, Vari,
Securitas, Slysavarnafélagið og
Sívaki, sem mynda munu
hlutafélagið, greiða stofnkostn-
aö. Rekstrarkostnaður er ráö-
gerður á bilinu 75-85 milljónir
á ári og greiöa þessir fimm aðil-
ar fimm milljónir hver, eða 25
milljónir. Ríkiö greiðir helm-
inginn af afgangnum og sveit-
arfélögin í réttu hlutfalli viö
íbúatölu, þaö sem út af stendur.
Þrátt fyrir aö nú sé gengiö til
samninga viö þessa fimm aöila
er þó heimilt að taka inn nýja
samstarfsaðila, svo framarlega
sem samþykki dómsmálaráöu-
neytis liggi fyrir og þeir munu
þá koma inn á sömu forsend-
um og kjörum og aðrir. Þegar
hafa tveir nýir aöilar verið
nefndir, Póstur og sími og Ör-
yggisþjónustan, og mjög líklegt
er talið að þeir sláist í hópinn.
Sigurður Tómas Magnússon,
skrifstofustjóri dómsmálaráöu-
neytis, segir aö gert sé ráö fyrir
aö hægt verði að nota vakstöö
þessa til að veita ýmsa aöra
þjónustu, sem þeir aðilar sem
standa aö neyðarsvöruninni,
hafa gert. Þar eru margir mögu-
leikar í stööunni, s.s. tilkynn-
ingaskylda o.fl. en þó hefur
ekkert verið ákveöið enn. ■
Svipaö atvinnu-
leysi og í fyrra
Fjöldi atvinnulausra á Akur-
eyri er svipabur og á sama
tíma á síbasta ári. Um síbustu
mánabamót voru 422 skráöir
án atvinnu hjá Vinnumiðlun-
arskrifstofu Akureyrarbæjar.
Konur voru nokkru fleiri en
karlar eöa 255 á móti 167
körlum. Fyrir ári voru 425
manns skráöir án atvinnu á
Akureyri.
Atvinnuleysi á Akureyri mest
í marsmánuöi en þá reyndust
alls vera 630 manna á atvinnu-
leysisskrá en frá þeim tíma hef-
ur skráningum fækkaö þar til
nú í ágúst aö þeim hefur fjölg-
aö nokkuö aö nýju. Er það í
samræmi viö sveiflu undanfar-
inna ára atvinnuleysi hefur
jafnan verið minnst í júlímán-
uði. Þí, Akureyri.
Aösendar greinar
sem birtast eiga í blaðinu þurfa ab vera tölvusettar og
vistaöar á diskling scm texti, hvort sem er í DOS eöa
Macintosh umhverfi. Vélrit-
aöar eöa skrifaöar greinar
geta þurft aö bíöa birtingar
vegna anna viö innslátt.
m
1