Tíminn - 28.02.1996, Blaðsíða 10

10

Mibvikudagur 28. febrúar 1996
Er litatískan að taka völdin?
Útflutningur á síbasta ári var
svipabur og á árinu 1994. Sú
breyting, sem helst var sjáanleg,
er ab stöbugt fjölgar þeim hryss-
um sem seldar eru úr landi.
Einkum hefur þab vakib athygli
ab af ótömdum hrossum, sem
seld eru, er nær eingöngu um ab
ræba hryssur. Þannig er þab
einnig um folöld, sem seld eru,
ab þar eru merfolöldin allsráb-
andi.
Þab, sem vekur til umhugsunar
vegna þessarar þróunar, er ab bú-
ast má vib ab talsvert fari utan af
lélegum hrossum meb þessum
hætti. Ástæban er m.a. sú ab valib
á þessum hrossum er ekki ein-
göngu kynib, heldur einnig litur-
inn. Þab viröist skipta meira máli
í hugum kaupenda hvern lit
hrossiö ber en hver hugsanleg
gæöi eru fyrir hendi eba bygging.
Tískufyrirbæri em algeng í
heimi hestamennskunnar. Má
þar minna á notkun þeirra stóö-
hesta sem efstir standa hverju
sinni. Þeir eru iöulega notaðir
blint, þ.e. án þess að gaumgæft sé
í hverju kostir þeirra liggja eða því
sé gefinn gaumur hvaö á bakvið
þá stendur. Um litatískuna er það
aö segja, að hún er að mestu
bundin við útlendinga. Þab er rétt
að litaaubgi íslenska hestsins er
auðlind og á auðvitað að viðhalda
henni. Hitt er samt slæmt ef litur-
inn einn á aö ráða um söluna.
HEJTA-
MOT
KARI
ARNORS-
SON
Þannig virbist þetta vera í mörg-
um tilfellum. Vindótt hross eru
t.d. mjög gób söluvara um þessar
mundir, þó sér í lagi vindóttar
hryssur. Þar virðast menn minna
setja fyrir sig þótt að hryssunni
standi litlar ættir og hæfileikarnir
séu takmarkabir. Þessi hross eru
iðulega seld úr landi ótamin og
menn geta því verið að kaupa
köttinn í sekknum. Skjótti litur-
inn selst líka vel. Þeir, sem koma
sér upp slíkum hrossum, hafa því
sölumöguleika umfram aðra. En
þá þurfa menn að gera þá kröfu til
sinnar ræktunar að hross með
þessum vinsælu litum séu einnig
gæðahross. Þá er auðlindin, sem
litaauðgin er, farin að skila sér.
Það er hins vegar slæmt ef ekki er
markaður fyrir góð hross, bara
vegna þess að þau eru brún, jörp
eða rauð. Góð hross eiga alltaf að
vera söluvara, vegna þess að þab
eru gæðin sem við viljum rækta
upp, en liturinn á svo að vera
uppbót á þau.
Stóöhestar á
Vesturlandi
Hrossaræktarsamband Vestur-
lands er búib fyrir allnokkru ab
raba sínum hestum nibur. Þeir eru
snemma á ferbinni og hafa tekib
upp stabfestingargjald, sem greiba
verður fyrir ákvebinn tíma. Þetta
fyrirkomulag á ab tryggja ab
menn haldi ekki piássi hjá eftir-
sóttum hestum, en noti þab svo
ekki þegar á á ab herba. Stabfest-
ingargjaldib er óafturkræft.
Hrossaræktarsamband Vestur-
lands á nú orðið hlut í mörgum af
eftirsóttustu stóbhestum landsins
og hefur stóðhestakostur þeirra
batnab mjög mikið á undanförnum
árum. Þab hlýtur að skila sér von
bráðar í betri hestakosti, ef menn
gæta þess að vanda hryssuvalið.
Sambandið hefur sent frá sér eft-
irfarandi reglur varðandi skráningu
í girðingar:
1) Hryssueigendur á sambands-
svæbinu ganga fyrir. 2) Hryssur séu
skráðar í „Feng" og folaldaskýrslum
skilað. 3) Takmarkaður fjöldi
hryssna frá einstaklingum, ef að-
sókn er mikil. 4) Pantanir (sem áttu
að hafa borist fyrir 15. febrúar) eru
afgreiddar í dagsetningarröð. 5)
Tekið er vib öllum pöntunum á
sama stab.
Pantanir eiga að berast til for-
manns Hrossaræktarsambands
Vesturlands, Bjarna Marinóssonar, í
síma 435-1143.
Folatollur verður kr. 12.000
m/vsk. Giröingargjald verður kr.
1.000 til 1.500.
Staðfestingargjald á pöntun skal
greiðast fyrir 15. apríl. Gjaldiö er
5.000 kr. og er óafturkræft. Ef gjald-
ið er ekki greitt, fellur pöntunin
sjálfkrafa niður. Sónarskoðunar-
kostnað greiðir hryssueigandinn
sjálfur, þar sem það er ekki innifalið
í folatollinum. Endurgreiddar verða
kr. 7.000, ef hryssa reynist fyllaus
við sónarskobun. Þeir, sem ekki
vilja sónarskobun, geta tekið hryss-
urnar um leib og hesturinn er tek-
inn úr girbingunni.
Hestarnir verba á eftirtöldum
stöðum:
Kolfinnur frá Kjarnholtum fyrra
tímabil í Hólslandi.
Dagur frá Kjarnholtum í hús-
notkun í Skarði I og fyrra tímabil í
Stóru-Fellsöxl.
Stígandi frá Sauðárkróki fyrra
tímabil á Hesti, síðara tímabil
óstaðsettur.
Geysir frá Geröum fyrra tímabil
óráðstafað.
Oddur frá Selfossi fyrra tímabil í
Ásgaröi í Reykholtsdal.
Gustur frá Hóli síbara tímabil í
Hólslandi.
Baldur frá Bakka í húsnotkun í
Stangarholti.
Reykur frá Hoftúnum fyrra tíma-
bil í Stóru-Fellsöxl.
Jór frá Kjartansstöðum verður
fyrra tímabil staðsettur í Dölum, en
Hrossaræktarsambandið hefur tólf
pláss undir hann þar.
Piltur frá Sperðli verður fyrra
tímabil í Borgarfirði.
í HESTAMÓTUM á næstunni
verður gerb grein fyrir stóðhesta-
framboði annarra hrossaræktarsam-
banda. ■
jór frá Kjartansstöbum verbur á Vesturlandi á fyrra tímabili. Knapi hans á
myndinni er Þórbur Þorgeirsson.
Brúnir, rauðir og
jarpir minni söluvara
Ef farið er í gegnum þann hóp
hrossa sem seld eru ótamin úr
landi, þ.e. tveggja og þriggja
vetra tryppi, sést að þar er nær
eingöngu um hryssur að ræða
eða þá einstaka stóðhestsefni.
Þeir geldingar, sem fara utan á
þessum aldri, eru eingöngu þeir
sem hafa sérstök litareinkenni.
Nú hafa þeir stóðhestar, sem
bestir hafa verið taldir á íslandi
og flest afkvæmi hafa eignast,
flestir verið brúnir, rauðir eða
jarpir. Þess vegna eru þessir litir
mjög ríkjandi. Þetta er á margan
hátt miður, því eins og að fram-
an greinir þá þarf að halda lita-
fjölbreytninni vib. Nokkrir úr-
vals kynbótahestar hafa verið
gráir, en grái liturinn hefur ekki
náð jafn mikilli hylli og ýmsir
aðrir.
Leirljósi liturinn, sem var
mjög vinsæll fyrir nokkrum ár-
um, virðist fremur á undan-
haldi. Sama má segja um gló-
fextu hrossin, sem alltaf hafa
verib í uppáhaldi hjá íslending-
um vegna litar: þau eru ekki efst
á óskalistanum í dag. Það vekur
spurningar um hvort rétt sé að
elta slíka tísku, en mönnum er
þó vorkunn sem losna þurfa við
sína framleiðslu. Á þetta er
minnt hér, til að brýna það fyrir
mönnum að slaka ekki á gæða-
markmiðum þó þeir séu að
slægjast eftir betri sölulitum.
Markaðurinn á að grundvallast
á gæðum, annað kemur niður á
sölunni til lengri tíma litið.
Ný þjónusta hjá Hrossarækt-
arsambandi Suburlands
Hrossaræktarsamband Suður-
lands gefur út 20 síðna mynd-
skreyttan bækling um stóð-
hesta sambandsins
Um þessar mundir eru hrossa-
ræktarsamböndin ab raða nibur
grabhestum á deildir samband-
anna og jafnvel búnar að því
sumar hverjar. Ýmsar breytingar
hafa átt sér stað undanfarin ár
varðandi leigukjörin. Þar ber hæst
endurgreiðsla á stórum hluta
folatolls, ef hryssan reynist vera
fyllaus við sónarskobun eftir að
hafa verið í girðingu hjá stóðhesti
á vegum hrossaræktarsamband-
anna. Útfærsla á þessu er misjöfn
hjá hrossaræktarsamböndunum.
Hrossaræktarsamband Subur-
lands mun á næstunni gefa út
myndskreyttan tuttugu síðna
upplýsingabækling um starf sam-
bandsins. Þar verbur gerð grein
fyrir þeim hestum sem í boði
veröa og með hvaba kjörum. Þess-
um bæklingi veröur dreift um
Suðurland og á Stór-Reykjavíkur-
svæðinu með tímaritinu Eiðfaxa
til áskrifenda á þessu svæði. Bæk-
lingurinn mun auk þess liggja
frammi hjá búnaðarsamböndum
og víðar.
Folatollur hjá yngri hestum
sambandsins og leiguhestum
veröur kr. 25.000. Reynist hryss-
ur, sem verið hafa hjá þeim, hins
vegar fyllausar við skobun, þá eru
endurgreiddar kr. 20.000. Fola-
tollur hjá eldri hestunum verbur
hins vegar ekki nema kr. 8-10
þús., en þar verður ekki endur-
greitt.
Það verður talsvert dýrara að
fara undir Hrafn frá Holtsmúla en
aðra hesta sambandsins. Hann
verbur ekki í girðingu, en leitt
verður undir hann. Hrafn er 28
vetra gamall og munu fá dæmi
þess að stóðhestur hafi enst svo
lengi.
gangmáli í A.-Landeyjum.
Angi frá Laugarvatni verður í
fyrra gangmáli í V.-Landeyjum og
seinna gangmáli í Sandvíkur- og
Hraungerðishreppi.
Nasi frá Hrepphólum verbur í
fyrra gangmáli í Rangárvallahreppi
og seinna gangmáli í Grímsnesi og
Gustur frá Hóli verbur í húsnotkun á Suburlandi. Knapi á myndinni er
Ragnar Ingólfsson.
Hvar veröa hestarnir?
Hér á eftir er getiö um hvar
stóðhestarnir verba í sumar. Þessi
upptalning er þó ekki tæmandi
og mönnum bent á bæklinginn
þegar hann kemur út.
Geysir frá Gerðum verður í hús-
notkun í Skaftárhreppi.
Máni frá Ketilsstöðum verður í
húsnotkun í Álftaveri og fyrra gang-
máli í Kjósardeild.
Stígandi frá Sauðárkróki verður í
húsnotkun í Mýrdal.
Sörli frá Búlandi verður í fyrra
gangmáli undir Eyjafjöllum.
Keikur frá Miðsitju verður í fyrra
Laugardal.
Andvari frá Ey verður í húsnotk-
un á Tóftum í Stokkseyrarhreppi og
fyrra gangmáli í Ásahreppi.
Stormur frá Stórhóli verður í fyrra
gangmáli í Gaulverjabæjardeild.
Toppur frá Eyjólfsstöðum verður
í fyrra gangmáli á Stokkseyri.
Kolfaxi frá Kjarnholtum verður í
fyrra gangmáli í Villingaholts-
hreppi.
Sproti frá Hæli verður í húsnotk-
un í Skeiðahreppi, í fyrra gangmáli í
Kirkjubæjargirðingu og seinna
gangmáli í Skeiðahreppi.
Hrynjandi frá Hrepphólum verð-
ur í fyrra gangmáli í Skeiðahreppi
og seinna gangmáli í Hrunamanna-
hreppi.
Galdur frá Laugarvatni verður í
fyrra gangmáli í Gnúpverjahreppi.
Svartur frá Unalæk verður í fyrra
gangmáli í Hrunamannahreppi.
Geysir frá Dalsmynni verður í
fyrra gangmáli í Biskupstungum.
Stígur frá Kjartansstöðum verður
í seinna gangmáli í Kjósardeild.
Hrafn frá Holtsmúla verður í hús-
notkun í Hlíð í Gnúpverjahreppi og
fyrra gangmál á Tóftum í Stokkseyr-
arhreppi.
Otur frá Sauðárkróki verður í hús-
notkun í Kjarri í Ölfusi.
Gustur frá Hóli verður í húsnotk-
un á Hrafnkelsstööum í Hruna-
mannahreppi.
Jór frá Kjartansstööum verður í
húsnotkun á Árbakka í Landsveit og
seinna gangmáli í Súluholti í Flóa.
Reykur frá Hoftúnum verður í
húsnotkun á Árbakka í Landsveit.
Galsi frá Sauðárkróki verður í
seinna gangmáli í Heysholti í Land-
sveit.
Elri frá Heiði verður í húsnotkun
á Heiði á Rangárvöllum.
Kólfur frá Kjarnholtum veröur í
húsnotkun á Hlemmiskeiði í
Skeiðahreppi.
Hrannar frá Kýrholti verður í
seinna gangmáli í A.-Landeyjum.
Einstaklingum, sem verba með
þekkta stóðhesta á Suburlandi í
sumar, var boðið að vera meb í
bæklingnum, en voru ekki tilbún-
ir til þess ab þessu sinni. Rétt er ab
minna menn á ab fylgjast meb
bæklingnum þegar hann kemur
út. ■