Réttur - 01.04.1980, Qupperneq 56

líkt gæti leitt til árekstra íslendinga við
hermenn og bakað þeim óvinsældir. En
þeim er vitaskuld mest í mun að hafa
Kanann sem „góðan og óáleitinn ná-
granna" og mjólkurkú fyrir mikilvæg-
ustu gróðafyrirtæki sín.
Samtök herstöðvaandstæðinga stóðu
fyrir Menningardögum á Klömbrum
(Kjarvalsstöðum) í lok mars 1979 í 30
ára baráttuminningu átakanna um Nató-
aðild. Nokkrir erfiðleikar urðu á að fá
húsið léð, og ollu því m. a. deilur um
hlutdeild listamanna í stjórn hússins. Á
þessari hátíð var myndlistarsýning tengd
hernum og verkalýðnum, skáldavökur,
tónlistarflutningur og samfelldar dag-
skrár. Einnig var sett upp 1 jósmyndasýn-
ing um sögu hernámsandstöðunnar.
Fjöldafundur var haldinn í Háskólabíói
31. mars og sérstök hátíð baráttukvik-
mynda var í Félagsstofnun stúdenta vik-
una á eftir.
Um sama leyti gáfu samtökin út ljóða-
bókina Sól skal ráða, safn baráttukvæða
gegn hersetu og vígbúnaði 1954—1979.
Mátti kalla hana einskonar framhald
1 jóðasafnsins Svo frjáls vertu móðir, sem
út kom 1954. Nokkru síðar gáfu þau út
hljómplötu í sarna anda, sem bar heitið
Eitt verð ég að segja pér, tekið úr Völu-
vísu Guðmundar Böðvarssonar. Rétt er
og að geta þess, að frá 1976 hafa sarntök-
in öðru hverju gefið út blaðið Dagfara.
Haustið 1979 var farin fjöldaganga frá
Hvaleyrarholti sunnan Hafnarfjarðar til
Reykjavíkur. Nokkrum dögum áður
hafði flotadeild frá Atlantshafsbandalag-
inu komið í kurteisisheimsókn til
Reykjavíkur. Henni var í fyrsta lagi mót-
mælt með því að reisa níðstöng í anda
Egils Skallagrímssonar gegn NATO og
íslenskum jrýjum þess. Síðar var framin
mótmælastaða við Sundahöfn frammi fyr-
ir herskipunum og jafnframt flutt ljóða-
dagskrá með tónlistarívafi. Kom til nokk-
urra átaka við lögreglu.
Á 40 ára afmæli hernámsins í vor efndu
Samtök herstöðvaandstæðinga til tveggja
mótmælaaðgerða, sem einkum voru helg-
aðar baráttu gegn kjarnorkuvopnum og
staðsetningu þeirra á Keflavíkurflug-
velli. Aldrei hafa fengist skýr svör við því,
hvort slík gereyðingarvopn væru geymd
þar eða ekki. En í sérfræðiritum um víg-
búnaðarmál, bæði í Bandaríkjunum
sjálfum og V-Evrópu, hafa birst ummæli
jiess efnis, að svo liljóti nánast að vera
miðað við gerð þeirra flugvéla, sem her-
liðið J:>ar hefur yfir að ráða.
I fyrsta lagi var efnt til mótmælastöðu
lyrir frarnan utanríkisráðuneytið kl. 8—9
að morgni 8. maí. Hernámsdaginn sjálf-
an var síðan haldinn fundur á Lækjar-
torgi, Jjar sem nr.a. var fluttur leikjráttur
eftir Þorstein Marelsson um hugsanlega
kjarnorkuárás á Keflavíkurflugvöll. Að
Jrví loknu var gengið að bandaríska sendi-
ráðinu og fulltrúa þess afhent mótmæla-
ályktun.
I febrúar 1980 var enn mynduð ríkis-
stjórn með aðild Alþýðubandalagsins og
Framsóknarflokksins, sem formlega hef-
ur brottför hersins einnig á stefnuskrá
sinni, „þegar ástæður leyfa“. Hún er und-
ir forsæti Gunnars Thoroddsen, sem fyrir
40 árum varaði einna fyrstur manna við
hinni þjóðernislegu hættu af erlendri
hersetu. Ekkert orð er um þennan mála-
flokk í stjómarsáttmálanum.
Vonin blíð
Þetta kann að þykja orðin heldur
ömurleg þula. 35 árum eftir stríðslok í
120