Lesbók Morgunblaðsins - 08.12.2007, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. DESEMBER 2007 15
SÝNINGAR sem byggjast á sam-
keppni um myndlistarverðlaun ger-
ast æ tíðari og þessa dagana stendur
yfir ein slík í sölum Hafnarborgar er
nefnist „Portrett nú (Portræt nu)“.
Þetta eru ný myndlistarverðlaun og
heita þau eftir J.C. Jacobsen. Eins
og yfirheitið gefur til kynna snýst
þetta um portrettmyndir og byggist
á fyrirmyndum Archibald-
verðlaunanna í Ástralíu og BP-
portrettverðlaunanna í Bretlandi,
nema hvað úrvalið miðast við nor-
ræna myndlistarmenn. Á sýning-
unni eru verk eftir 70 listamenn, þar
af eru sex Íslendingar; þau Helgi
Gíslason, Kristveig Halldórsdóttir,
Magdalena Margrét Kjartansdóttir,
Sesselja Tómasdóttir, Sigrún Eld-
járn og Dodda Maggý Kristjáns-
dóttir.
Verðlaunin voru afhent í Fre-
driksborgarhöll í Danmörku fyrr á
árinu þar sem sýningin var vígð. Úr-
slitin voru í höndum sérstakrar dóm-
nefndar og sýnist mér hún hafa unn-
ið starf sitt út frá dæmigert pólitískt
réttum staðli norrænnar jafn-
aðarstefnu. Sonja Lillebæk Christi-
ansen fékk 1. verðlaun fyrir mynd-
bandsverk, Sven Ljunberg 2.
verðlaun fyrir málverk og Torben
Eskrod fyrir ljósmynd. Síðan eru
sérstök frumleikaverðlaun sem ann-
arsvegar voru veitt Daniel Hoflund
fyrir innsetningu með blandaðri
tækni (teikningar og tilbúnir hlutir)
og hinsvegar Mette Watten fyrir
spegla-skúlptúr-málverk á stöpli.
Verðlaunahafar spanna þannig
flesta mögulega miðla myndlistar.
Sýningin er fjölbreytt sem er á
sinn hátt ágætt. Maður hefur alla-
vega úr nógu að moða. En á móti er
frekar tæpt að skoða þetta með
heildstæða mynd í huga, jafnvel þótt
viðfangsefnið sé þetta afmarkað, en
þegar 70 listamenn eru sam-
ankomnir og flestir sýna eina mynd
hver virkar margt listaverkið slitið
úr einhverju stærra samhengi og
fellur inn í tilraun til að sýna fram á
breidd í forminu. Auðvitað eru þarna
mörg áhugaverð listaverk. Verk
Hoflund stendur alveg fyrir sínu og
heimildarmyndband Christiansen,
„On a Slow Boat to China“, sem er
einskonar úthverf sjálfsmynd lista-
konunnar, er trúverðugur sigurveg-
ari.
Það má vænta þess að sem við-
burður fari Brygger J.C. Jacobsen-
verðlaunin vaxandi á næstu árum og
flott hjá Hafnarborg að koma að
þessu. En einhvernveginn finnst
mér þetta hallast meira í átt til feg-
urðarsamkeppni en spennandi list-
ræns viðburðar. En þannig er það
reyndar með flestar myndlist-
arverðlaunasýningar. Hér skoðar
maður verkin, metur verðlaunahafa í
samhengi við hina og kýs síðan port-
rett að eigin vali og skilar í kjör-
kassa við afgreiðsluborðið, ef maður
vill. Að lokum verður tilkynntur sig-
urvegari áhorfendaverðlauna (peop-
les choice awards) á Íslandi.
Ég hafði reyndar lúmskt gaman af
þeim leik og kaus mitt uppáhalds
portrett á sýningunni. Sterkt, frum-
legt og dálítið óhugnanlegt sem hef-
ur enn ekki hlotið verðlaun.
Ný norræn fegurðarsamkeppni
Myndlist
Morgunblaðið/Frikki
Kosning „Hér skoðar maður verkin, metur verðlaunarhafa í samhengi við hina og kýs síðan portrett að eigin vali og skilar í kjörkassa.... “
Jón B.K. Ransu
Hafnarborg
Sýningin er opin alla daga nema þriðju-
daga frá kl. 11-17. Fimmtudaga er opið
til 21. Sýningu lýkur 22. desember. Að-
gangur ókeypis.
Portrett nú – norræn myndlistarverðlaun
Morgunblaðið/Kristinn
Inga María „Síðan laumaði mamma nýju Arnaldarbókinni,
Harðskafa, í töskuna hjá mér …“
Lesarinn
Ábókasafninu á Sel-tjarnarnesi rakst ég á
bókina Jól á Íslandi eftir
Árna Björnsson sem ég
greip umsvifalaust með
mér. Hér er um að ræða
kandídatsritgerð þessa
merka fræðimanns,
óbreytta að mestu, sem gef-
in var út hjá Sögufélaginu
árið 1963. Þetta er hin
áhugaverðasta og skemmti-
legasta lesning, uppfull af
fróðleik um hátíðina fram-
undan, uppruna hennar og
siðvenjur tengdar henni
hérlendis gegnum aldirnar.
Árni læðir stundum húmor
inn í frásögnina og það spill-
ir ekki fyrir.
Síðan laumaði mamma nýju
Arnaldarbókinni, Harð-
skafa, í töskuna hjá mér, en
ég er enn að velta fyrir mér
hvort ég á að spara mér
hana til jólanna eða ekki.
Því hvað eru jól án
skemmtilegrar bókar? En
auðvitað er aldrei að vita
nema eitthvert annað gott
lesefni leynist í einhverjum
pakkanum.
Svo er ég búin að sækja
Kamelíufrúna í hilluna, eftir
Alexander Dumas yngri, en
það er skáldsagan sem La
Traviata er byggð á – og
óperan sú verður frumsýnd
í Íslensku óperunni 8. febr-
úar. Það er ekki seinna
vænna að rifja upp kynnin
við þá yndislega rómantísku
og harmþrungnu sögu.
Inga María Leifsdóttir,
kynningar-
og markaðsstjóri
Íslensku óperunnar.
Hlustarinn
Ég er að hlusta á upp-tökur með Emil Gi-
lels þar sem hann spilar
alla píanókonserta
Beethovens á tónleikum í
Prag árið 1958, tíu árum
eftir að hann kom þar
fyrst fram og Vesturlönd
fengu loks að frétta af
þessum snillingi. Þetta er
„meingölluð“ upptaka, full
af hósta og ræskingum,
jafnvel feilnótum. Um leið
er líka hægt að heyra hit-
ann og gleðina í salnum.
Og hvað er svona gott? Er
það þetta ótrúlega form-
skyn, þar sem öllu er ætl-
aður sinn staður og sitt
rými eins og í voldugustu
byggingu? Eða ljóðrænan,
íhyglin og sársaukinn í
hægu köflunum sem fáir
leika eftir? Reyndar allt
þetta og fleira til. Það gef-
ur hlustuninni sitt gildi að
ég á mínar minningar um
manninn. Fyrir rúmum
þrjátíu árum gekk ég
óvænt fram á hann í rok-
inu á Hagatorgi. Í brún-
um kasmírfrakka, ófríður
og samanrekinn, ekki
ósvipaður rukkaranum
eins og þeirri manngerð
er lýst í sögum kreppuár-
anna. En þegar Gilels sat
á sviðinu degi síðar og
spilaði með hljómsveitinni
var rukkarasvipurinn
horfinn. Bara örlætið upp-
málað og svona líka fal-
legur.
Þorvaldur
Kristinsson
bókmennta-
fræðingur.
Morgunblaðið/Ómar
Þorvaldur Fyrir rúmum þrjátíu árum gekk ég óvænt fram á
hann í rokinu á Hagatorgi.
DIDDA Hjartardóttir, sem hefur
verið búsett í Lundúnum síðastliðin
ár, fluttist nýverið búferlum til
Reykjavíkur og tók með sér götu í
farteskinu. Gatan heitir „Green La-
nes“ og er til sýnis í Hoffmannsgall-
eríi, ReykjavíkurAkademíunnar.
Þetta eru ljósmyndir teknar sam-
dægurs með nokkuð jöfnu millibili
eftir götunni og hefur listakonan
raðað þeim eftir gangi akademíunn-
ar í brotakenndri víðmynd (pano-
rama) þannig að framhlið húsa,
íbúða og verslana með tilheyrandi
uppstillingum, birtist á veggjunum
beggja vegna auk gangandi vegfar-
enda. Útkoman er þá rýmisverk sem
er byggt upp með ljósmyndum, ekki
ýkja fjarri ýmsum tilraunum kons-
eptlistar á áttunda áratug síðustu
aldar, s.s. Michelangelo Pistoletto
sem ljósmyndaði rými kerfisbundið,
horn í horn og sýndi sem rýmisverk.
Það er hins vegar kortlagning á at-
burðarrými sem er í fyrirrúmi hjá
Diddu og með upphenginu breytir
hún raunmynd rýmisins og maður
getur, virkilega, gengið eftir rýminu
endilöngu og fundið götustemningu
Green Lanes inn á milli fræðiskrif-
stofanna, líkt og tvær víddir sem
skerast. Þetta er vel heppnuð sýn-
ing, einföld en smellvirkar.
Götumyndir
MYNDLIST
Hoffmannsgallerí
Opið virka daga frá 9–17. Sýningin
stendur fram yfir áramót. Aðgangur
ókeypis.
Didda Hjartardóttir
Jón B.K. Ransu
Smellvirkar Green Lanes