Morgunblaðið - 25.04.2007, Side 16

16 MIÐVIKUDAGUR 25. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Eftir Ásgeir Sverrisson
asv@mbl.is
FRAMBJÓÐENDURNIR tveir
sem eftir standa í forsetakosningun-
um í Frakklandi, þau Sègoléne Ro-
yal og Nicolas Sarkozy, biðla nú til
miðjumannsins François Bayrou og
kjósenda hans. Í herbúðum beggja
er þó lögð áhersla á að ekki komi til
greina að ganga til formlegra samn-
ingaviðræðna fyrir síðari umferð for-
setakosninganna, sem fram fer 6.
næsta mánaðar. Helsta verkefni
frambjóðenda er nú að leitast við að
breikka fylgisgrunninn og það verð-
ur einungis gert með því að höfða til
þeirra sem staðsett hafa sig á miðj-
unni í frönskum stjórnmálum.
Bayrou fékk 6,8 milljónir atkvæða
í fyrri umferðinni sem fram fór um
liðna helgi. Helsta kennisetning
Bayrous er sú að hefðbundin vinstri-
hægri skipting stjórnmálanna heyri
sögunni til. Reyndust 18,57% kjós-
enda tilbúin að styðja þennan miðju-
sækna leiðtoga og tryggja honum
þriðja sætið í fyrri umferðinni. Það
telst umtalsverður árangur og ljóst
er að Bayrou gæti haft veruleg áhrif
á baráttu næstu tveggja vikna með
stuðningsyfirlýsingu við annan
frambjóðandann. Boðað er að
Bayrou haldi ræðu í dag, miðviku-
dag, en óvíst var í gær hvort vænta
mætti ótvíræðrar stuðningsyfirlýs-
ingar. Heldur virtist það ólíklegt,
ekki síst í ljósi þess hversu harka-
lega hann gagnrýndi þau Royal og
Sarkozy fyrir fyrri umferðina.
Forsetakosningar í Frakklandi
eru að því leyti líkar þeim sem tíðk-
ast í Bandaríkjunum að í fyrri um-
ferðinni er, líkt og í forkosningum
stóru flokkanna tveggja vestra, mik-
ilvægast fyrir frambjóðendur að inn-
sigla stuðning „fastafylgisins“. Síð-
ari umferðin í Frakklandi er síðan lík
sjálfum forsetakosningunum í
Bandaríkjunum að því marki að þá
freista frambjóðendur þess að vinna
fleiri kjósendur á sitt band, sem und-
antekningarlítið felur í sér snarpa
beygju og sókn inn að miðju stjórn-
málanna. Þá sókn hafa þau Sarkozy
og Royal nú hafið í Frakklandi.
Sarkozy sagði í ræðu er hann flutti
seint á mánudagskvöld í borginni Di-
jon í austurhluta Frakklands, að
faðmur hans væri opinn öllum þeim
sem kosið hefðu aðra frambjóðendur
í fyrri umferðinni. Hvatti hann karla
og konur „hins góða vilja“ til að
ganga til liðs við framboð sitt. „Þar
eiga heima þeir sem einnig eru sann-
færðir um gildi þjóðarvitundar,
vinnusemi, verðleika, samhygðar og
réttlætis, “sagði frambjóðandinn.
Sarkozy tók þó skýrt fram að með
þessu væri hann ekki að leita eftir
„samningaviðræðum“ við François
Bayrou og UDF-flokkinn smáa, sem
hann fer fyrir. „Ég mun ekkert það
bandalag mynda, sem gengur þvert
á sannfæringu mína. Ég mun ekki
fórna einlægni minni með því að
stuðla að bandalagi flokka,“ bætti
Sarkozy við.
Athygli vöktu á hinn bóginn þau
ummæli Jean-Louis Borloo, atvinnu-
málaráðherra og eindregins stuðn-
ingsmanns Sarkozy, í útvarpsviðtali
á mánudag, að „fjölmargir“ félagar í
flokki Bayrous myndu „óhjákvæmi-
lega“ taka sæti í hverri þeirri stjórn
sem Sarkozy færi fyrir. Lýðræðis-
bandalag Bayrous (fr. „Union pour
la Démocratie Française“,UDF) hef-
ur 29 fulltrúa á þingi Frakklands.
Flokkurinn hefur átt samstarf við
UMP-flokk Nicolas Sarkozy. Raun-
ar gengu margir helstu leiðtogar
UDF til liðs við UMP þegar Jacques
Chirac, fráfarandi Frakklandsfor-
seti, stofnaði flokkinn árið 2002.
Þingmenn UDF standa nú frammi
fyrir vaxandi þrýstingi um að lýsa
yfir stuðningi við Sarkozy. Er hugs-
unin sú, að gegn því myndi UMP-
flokkurinn ekki bjóða fram gegn
þingmönnum þessum í þingkosning-
unum, sem fram fara í júnímánuði.
„Svik við fjölskylduna“
Eric Besson, fyrrum helsti hag-
spekingur Sósíalistaflokksins, sem
nú hefur gengið til liðs við Sarkozy
sagði í gær að hann myndi fara fyrir
„vinstri-vængnum“ í herbúðum
frambjóðandans þ.e.a.s. stýra þeirri
starfsemi sem þar fer fram í þeim til-
gangi að vinna vinstrimenn til fylgis
við hann. Sambærilegt teymi hefur
verið myndað í því skyni að höfða til
kjósenda Bayrous á miðjunni. Bess-
on sagði sig úr Sósíalistaflokknum í
febrúarmánuði og sendi skömmu
síðar frá sér bók þar sem hann vændi
Sègoléne Royal m.a. um „lýðskrum“
og sagði Frakkland „á hættulegri
braut“ yrði hún kjörin forseti. Hann
hafði áður farið ófögrum orðum um
Sarkozy en kveðst hafa fallist á að
ganga til liðs við hann eftir „ítarlega
umræðu um stefnumál“. Talsmaður
Sósíalistaflokksins sagði í gær að
Besson hefði aldrei starfað fyrir Ro-
yal og hefði hann fyllst biturð og
„svikið fjölskyldu sína“ þar sem ekki
hefði verið óskað eftir kröftum hans.
Skyldur vinstrisinnaðrar konu
Sègoléne Royal var öllu afdrátt-
arlausari en keppinauturinn í yfir-
lýsingum sínum er hún bauð Franço-
is Bayrou til „opinnar hugmynda-
fræðilegrar umræðu“ án skilyrða í
því skyni að skapa „sameiginlegan
grundvöll“. Royal kvað þetta skyldu
sína. „Sem vinstrisinnaðri konu ber
mér að gefa merki öllum þeim kjós-
endum sem þrá breytingar.“
Franska dagblaðið Le Monde
hafði í gær eftir François Rebsamen,
kosningastjóra frambjóðanda Sósíal-
istaflokksins, að ekki væri í ráði að
ganga til beinna samninga við
Bayrou. „Opin hugmyndafræðileg
umræða“ gæti t.a.m. farið fram í
sjónvarpi. Í þessu efni væri mikil-
vægast að frú Royal hefði átt frum-
kvæði eða „hreyft sig“ eins og hann
orðaði það. Spurð hvort í ráði væri að
mynda bandalag með Bayrou sagði
Royal að slíkt stæði ekki til „að svo
stöddu“. Hún tók hins vegar undir
þá staðhæfingu Bayrous að stjórn-
málakerfið í Frakklandi þarfnaðist
endurnýjunar og sagði „ákall“ sitt
ætlað öllum þeim sem fordæmt
hefðu „gamla kerfið“.
Samkvæmt skoðanakönnum, sem
birtar hafa verið eftir að fyrri um-
ferðin fór fram, hefur Sarkozy fjög-
urra til átta prósentustiga forskot á
Sègoléne Royal. Athygli vekur að
samkvæmt tveimur könnunum
hyggjast 38-45% kjósenda Bayrou
styðja Royal í síðari umferðinni en
35-39% Sarkozy. Staða hans telst því
traust þegar horft er til skoðana-
kannana en úrslitin kunna að ráðast
2. maí þegar sjónvarpskappræður
frambjóðenda fara fram.
Frambjóðendur biðla til Bayrou
 Sègoléne Royal býður leiðtoga miðjumanna til „hugmyndafræðilegrar umræðu“ án skilyrða
 Nicolas Sarkozy segir faðm sinn opinn en hafnar samningaviðræðum til að tryggja miðjufylgi
Reuters
Breytingar Sègoléne Royal á fundi með stuðningsmönnum í Valence í suðausturhluta Frakklands á mánudags-
kvöld. Hún reynir nú að breikka fylgisgrunninn með því að taka undir að kerfisbreytinga sé þörf í stjórnmálunum.
HERMAÐUR selur konum í Dhaka,
höfuðborg Bangladesh, hrísgrjón.
Bráðabirgðastjórn landsins, sem
nýtur stuðnings hersins, hefur grip-
ið til þess ráðs að láta herinn annast
sölu á korni á útimörkuðum til að
sporna við okri á fátæku fólki.
Mikil ólga er í Bangladesh en
stjórnin sakar tvo helstu stjórn-
málaleiðtoga landsins, þær Kha-
ledu Zia og Sheikh Hasina Wajed,
um að hafa áratugum saman ýtt
undir kreppu í stjórnmálum lands-
ins, ekki síst með heiftarlegri sam-
keppni þeirra um völdin en þær
hafa oft gegnt embætti forsætisráð-
herra og eru úr helstu valda-
fjölskyldum Bangladesh. Hyggst
stjórnin, sem tók við völdum eftir
langvarandi ringulreið í janúar,
reka þær báðar í útlegð.
Sheikh Hasinu var á sunnudag
meinað að fara um borð í flugvél
frá London til Dhaka. Er hún var á
ferðalagi í Bandaríkjunum í liðnum
mánuði voru lagðar fram kærur á
hendur henni í heimalandinu fyrir
fjárkúgun og morð.
Ætlunin var að vísa Zia í útlegð í
Sádi-Arabíu. En snurða hljóp á
þráðinn í gær þegar sendiráð Sádi-
Araba í Dhaka neitaði að veita
henni vegabréfsáritun til lang-
dvalar í landinu nema hún kæmi
sjálf og sækti um áritunina. Vilja
Sádi-Arabar að sögn fjölmiðla í
Bangladesh fá staðfest að Zia fari
af fúsum og frjálsum vilja til lands-
ins.
Reuters
Herinn selur hrísgrjón
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
NÝKJÖRINN forseti Nígeríu, Um-
aru Yar’Adua, hvatti í gær landa sína
til að efla frið og samheldni en mikil
óánægja er meðal stjórnarandstæð-
inga vegna kosninganna á laugardag
sem erlendir eftirlitsmenn segja
hafa verið „skrípaleik“. Yar’Adua
var frambjóðandi stjórnarflokksins
Lýðræðisflokks alþýðunnar, PDP og
samflokksmaður fráfarandi forseta,
Olusegun Obasanjo.
„Keppnin var háð og er núna búin,
deilum okkar verður líka að ljúka í
þágu almannaheilla,“ sagði Yar’A-
dua. Lögregla beitti í gær táragasi
til að dreifa mannfjölda sem safnað-
ist saman í borginni Kano í norðri til
að mótmæla kosningasvikum.
Talsmenn Evrópusambandsins og
Bandaríkjanna lýstu yfir „þungum
áhyggjum“ vegna ofbeldis í kosn-
ingabaráttunni og margvíslegs mis-
ferlis sem bendir eindregið til kosn-
ingasvika af hálfu stjórnarflokksins.
Óvissa hefur ríkt um hríð á alþjóð-
legum olíumörkuðum vegna kosn-
inganna en einnig vegna blóðugra
átaka sem hafa verið í einu mesta ol-
íuhéraðinu, Dellta, í suðurhlutanum.
Dagblöð í Nígeríu fóru hörðum orð-
um um stjórnvöld. „Við erum aðhlát-
ursefni hjá fréttaskýrendum um all-
an heim,“ sagði hið áhrifaríka blað
The Nation. „Þetta er ekki sú Níg-
ería sem okkur dreymdi um þegar
margir hættu lífinu … fyrir lýðræð-
ið.“ Blaðið The Vanguard sagði að ef
stjórnarflokkurinn hefði boðið fram
geit hefði hún samt unnið.
Ef marka má tölur yfirvalda var
Yar’Adua búinn að fá þorra atkvæða
þegar búið var að telja um 70%
þeirra og því lýstur sigurvegari.
Tugir manna voru drepnir í átökum í
tengslum við kosningarnar. Obas-
anjo, sem verið hefur forseti síðan
1999, viðurkenndi að gallar hefðu
verið á kosningunum en sagði að þeir
sem væru ósáttir ættu að leita til
dómstóla.
Nýi forsetinn hefur litla reynslu
og er sagður munu verða leiksoppur
í höndum Obasanjo. Fréttaskýrandi
breska tímaritsins The Economist
segir að Obasanjo hyggist að líkind-
um áfram stjórna ýmsum mikilvæg-
um málum á bak við tjöldin. Hann
reyndi að fá stjórnarskránni breytt
til að geta boðið sig fram á ný.
Forsetakjörið
„skrípaleikur“?
Nýkjörinn forseti Nígeríu hvetur til
friðar eftir umdeildar kosningar
Í HNOTSKURN
»Nígería er fjölmennasta ríkiAfríku með um 140 milljónir
íbúa og sjötti mesti olíu-
útflytjandi í heimi.
»Um helmingur þjóðarinnarer kristinn, hinir eru múslím-
ar eins og nýkjörinn forseti.
»Helstu flokkar stjórnarand-stæðinga sögðust myndu
kæra kosningarnar.