Morgunblaðið - 14.05.2007, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 14. MAÍ 2007 23
misstu hátt í helminginn af sínu.
Erfitt er að fullyrða nokkuð um það
hvernig fylgi fór á milli flokka í þessum
kosningum. Það er ekki svo einfalt að
fylgi hafi farið af Framsóknarflokknum
og Samfylkingu yfir á Sjálfstæðisflokk og
VG. Greiningar í skoðanakönnunum fyrir
kosningar á því hvað fólk kaus síðast og
hvað það sagðist ætla að kjósa nú bentu til
þess að fylgishreyfingar á milli flokka
væru talsvert flóknar.
Rétt eins og í sveitarstjórnarkosning-
unum er sennilegt að afstaða til umhverf-
ismála hafi haft talsvert að segja um bæði
fylgisaukningu VG og hrun Framsóknar-
flokksins. Þó er athyglisvert að þrátt fyrir
gífurlega miklar umræður um umhverf-
ismálin fá flokkarnir tveir, sem vildu
segja stopp í stóriðju- og virkjanamálum,
þ.e. VG og Íslandshreyfingin, aðeins
17,6% atkvæða. Ef fylgi VG í síðustu
kosningum er dregið frá, liggur fyrir að
„umhverfissveiflan“ í þessum kosningum
er innan við tíu prósentustig.
Framboðið fékk aðeins 3,3% atkvæða.
Helzta afrek Íslandshreyfingarinnar í
þessum kosningum kann að hafa verið að
tryggja áframhaldandi líf ríkisstjórnar-
innar. Atkvæðin, sem greidd voru flokkn-
um, féllu dauð niður og atkvæði andstæð-
inga ríkisstjórnarinnar nýttust því verr
en atkvæði greidd stjórnarflokkunum.
Ríkisstjórnin heldur þingmeirihluta sín-
um með 48,3% fylgi. Auðvitað er til í
dæminu að eitthvað af þessu fylgi hefði
farið til stjórnarflokkanna, hefði Íslands-
hreyfingin ekki boðið fram. Hin hugsunin
hlýtur þó að vera áleitin; að stjórnarand-
staðan hefði haft betur ef framboðið hefði
ekki komið til.
Umhverfissveiflan innan við 10%
Úrslitin í sveitarstjórnarkosningunum
í fyrra virðast hafa verið ágætis forspá
um það hvernig færi nú. Sjálfstæðisflokk-
ur bætti þá aðeins við sig, Samfylkingin
tapaði lítillega, Vinstri græn hartnær tvö-
földuðu fylgi sitt en Framsóknarmenn
jafnaðarmennirnir hafa haft sætaskipti
við miðjuflokkinn og mynda næststærsta
flokkinn. Róttæku vinstri mönnunum í
VG mistókst reyndar að verða stærri en
Samfylkingin, en hafa þó náð stöðu Al-
þýðubandalagsins sem næstminnsti
flokkurinn – eða sá þriðji stærsti, eftir því
hvernig á það er litið.
Frjálslyndir festast í sessi
Frjálslyndi flokkurinn telst nú í hópi
langlífustu áskorenda fjögurra flokka
kerfisins. Aðeins Kvennalistinn hefur áð-
ur unnið það afrek að koma mönnum á
þing þrennar kosningar í röð. Kvenna-
listakonur sátu raunar á þingi fjögur kjör-
tímabil, þannig að enn á Frjálslyndi flokk-
urinn eftir að jafna það met.
Flokkurinn náði sér heldur á strik á
lokaspretti kosningabaráttunnar, eftir að
tvísýnt hafði verið um nokkurt skeið
hvort hann kæmi mönnum á þing. Flokk-
urinn virðist hafa bætt sér upp það áfall,
sem hann varð fyrir er Margrét Sverr-
isdóttir og fylgismenn hennar klufu flokk-
inn og stofnuðu Íslandshreyfinguna.
Spurningin er hvort innflytjendastefna
Frjálslyndra hafi haft þessi áhrif. Þótt
gengið sé út frá því, virðist engu að síður
blasa við að þeir, sem láta ótta við fjölgun
innflytjenda ráða atkvæði sínu, eru ein-
hvers staðar innan við 5% kjósenda.
Tryggði Íslandshreyfingin
líf stjórnarinnar?
Íslandshreyfingin er í hópi þeirra nýju
framboða, sem ekki koma manni á þing.
um. Flokkurinn tapar sex prósentustig-
um og fimm þingmönnum. Með 11,7%
fylgi fær flokkurinn sína verstu útkomu
frá upphafi. Áður hafði honum gengið
verst í kosningunum 1956, er hann fékk
15,6% atkvæða, en þá var hann í svoköll-
uðu hræðslubandalagi við Alþýðuflokkinn
og bauð ekki fram í öllum kjördæmum.
Næstminnst fylgi fékk flokkurinn 1978,
16,9%. Framsóknarflokknum tókst ekki í
þetta sinn að hífa upp fylgið á síðustu dög-
unum, eins og stundum hefur átt sér stað.
Viðleitni Framsóknarflokksins til að
höfða til kjósenda í þéttbýlinu á suðvest-
urhorni landsins, jafnframt því að halda
stöðu sinni á landsbyggðinni, hefur mis-
heppnazt gersamlega. Í Reykjavíkurkjör-
dæmunum tveimur kemur flokkurinn
ekki manni inn, en Siv Friðleifsdóttir
heldur naumlega þingsæti sínu í Suðvest-
urkjördæmi.
Framsóknarflokkurinn er nú orðinn
minnsti flokkurinn af þeim fjórum
stærstu á þingi, sem er ný staða.
Breytt stærðarhlutföll
Í hinu hefðbundna fjögurra flokka
kerfi, sem var nokkuð stöðugt allt frá
1930 og fram undir lok aldarinnar, var röð
flokkanna þannig að Sjálfstæðisflokkur-
inn var stærstur, þá kom Framsóknar-
flokkurinn, næst róttækur vinstriflokkur,
sem fyrst hét Sósíalistaflokkur og svo Al-
þýðubandalag og svo ráku jafnaðarmenn í
Alþýðuflokknum lestina.
Nú hefur þetta breytzt þannig að Sjálf-
stæðisflokkurinn er áfram stærstur en
fstæðisflokkinn eins og að
hann er verulega undir
„stórra“ jafnaðarmanna-
navíu, sem hann vill jafnan
við. Flokkurinn hefur ekki
ta markmiði sínu að verða
egi“ stjórnarflokkur, sem
ð fara með stjórnarforystu,
enn og aftur að fella rík-
ðu hlýtur Samfylkingin að
ga áherzlu á að komast í
kist það ekki verður tilvera
gileg og staða formannsins,
ólrúnar Gísladóttur, erfið
mistekizt í annað sinn að
ráðherra.
est á
ingin – grænt framboð
ast sigurvegari í kosning-
flokkur sem mestu bætti
sentustigum og fimm þing-
vegar er frammistaða VG
væntingum flokksmanna,
a góður árangur í skoðana-
nti undir. 14,3% fylgi er
mur helmingur af því, sem
k í skoðanakönnunum þeg-
Líklega hefur það komið
þurfa að fara að tala um
umhverfismál þegar nær
.
árum
flokkurinn er í sárum eftir
mikið afhroð í kosningun-
 /

0/

*/




  '1( (' 1  '
%
)!
$  2!3)$ /*
/*


/0

/


*/


+/


/



*/*

/
/0
*/+

/
/
/

' $) /0



 /



 /

0/

 

 /

/0

/0



13)$
4
"
$ 5 /*



/



/



/



/



/




/



1  '   '1( (' 1  '   '1( (' 1  '   '1( (' 1  '
urna tal úr sögunni
okkurinn á þingi, tíu prósentustigum stærri en Samfylkingin  Framsókn orðin minnst fjórflokkanna
Morgunblaðið/Ómar
el Sögu er í ljós kom að flokkurinn hafði bætt við sig fjórum þingmönnum. Ögmundur Jónasson og Katrín Jak-
on fagna. Í baksýn er Steingrímur J. Sigfússon formaður flokksins.
Morgunblaðið/ÞÖK
Góður sigur Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir varaformaður Sjálfstæðisflokksins
og Geir H. Haarde formaður féllust í faðma þegar úrslitin voru ljós.
Morgunblaðið/G.Rúnar
Daufleg vist Ekki var beinlínis fjörlegt á kosningavöku Framsóknarflokksins á
laugardagskvöld er tölur úr talningu í kjördæmunum bárust.