Morgunblaðið - 13.09.2007, Page 22

Morgunblaðið - 13.09.2007, Page 22
22 FIMMTUDAGUR 13. SEPTEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ viðskipti/athafnalíf 2?@2?A3BCDC? ; 1C;EA 0  >  #99%   !"#$% "$ &'()*#+# , $"- >   2  ( ) ) ) ) )    ?'( & # C& O (  -4 14(-4 / % ( 0#  2 A& PN 32 A( 6:( C>2 A( / C>2 A( QC&((  C'(:$3 QC&((  ( $ 7  2 A(   $>( &N . ( 2 A( 0# $ !&N 32 A( 6:( 2 A( / 2 A(  (! &; ! '(  2 A(N 32 A( 6:( 2 A(  (!  ( # &; C ( 2 A(N 32 A( 6:( 2 A( !4 &   !DC $ ; :# #   C2 A( C !DC  $ '( C  #  $  N  $2 A ; C>2 A( 3 0'F  $> * 3 0'F  $   C 'F  $> 4* 3 0'F  $   C 'F  >#  3 0'F  > 4* 3 0'F  $> *    F F   F      ;) ; ;  ; ; ; ; ; F; ; ; F; F; ;  ;  ;  ; ); ); ;   ; ;   ;) F; ; ;) ; ;) F  ;     @ (9 3"  O $2  !DC 3 #  @ !DC 5E  E @R(' @> ?> S  ( . F +>E >J( 8% ?> S  3  !DC O $2  !DC 3" F  /% +F0# E /% 0 T ECE /% @> /% >!  %('  /% @#  / $ ( 6&2 A( 3"  %F U2 2 (3"  /% >!  @R(' /% ?O5S ? % #2  5S@V ( F >!    ?   ( !DC ?   $ !DC GCE3 %((( $ !DC 3"  B  $ !DC 3"  1$C( 3"   $!DC  $ ( !DC 3"  073"   ( !DC 3"       H  %3   $ ! %3  O $$ ! %3 0 ( %3 ) B  $$ ! %3  U2 ! %3  B $ ! %?  # C P %? >!  @R(      U2 !DC .'(:$3 !DC %$ !DC 3"  % !DC / $ !DC  / $ !DC  / $ !DC  % C!DC 2 C: % C!DC ! % C!DC C #:$  (3"  B B ! >!  @R . P G 04 0    S   6 #3"  S   +>   3"  S   0(F@2"3"  S   @C"3"  G   )0 073" 2 3"  073" 2 A( 3"  .'(:$3 3"  %$ !DC 3"  U2 3"      )0 O $$ !DC 3"   %$ !DC 3"   6 #3"   6( !DC 3"   073"   $ !DC 3  073"   &2 A( 3"     F  %F   #&  #& #&  #& ))  );  ;  ; )  ; ))  );  ;  ; )  ; ))  );  ;  ; )  ; ; ; ;    )    ;) ; ; ; ; ;) ; );   ; ;  ;   ;   )   ; ;  ;  ; ; ; ) F F   F F  F   F )    ; ; ;) ; ; ; ; ; ; ; ; F); F ;   ;    ;  ; ;  ; ; ; F;) F ;  ; ; ; );  ; )  F ; ;       ); ; ;) ; ;) ; F; ; F;) ; F;) ; ;) ); ); ; ; ; ;  ;   ;)  ; ; ;) ;) ;     !  "   F   #&  #& #&   %$ ##( # 3 >9  ; 3 0'F  $>  + C&2A(  ( W ; ; ;  #$#  #%#&#'( )'( *" #>I%  ; ;   ;   ;  ; F;   ;   ;) ;    ;  >I>  ;)   ;)  ; ;) ;)  >I:   ; =;) ;   ;  P  'C(  9 #  2 A(  3" ;  # $ 2    3& ($#  3" # P 1:(  # 2 A( 9 & ; 7     2 A( 9 & 2  # &:(  C>$$ &  >>I< );F;  ;F;  );   ); ;) ;              48 GCE3   #! 3 0'F  $> 4* 3 0'F  $> 4* 3 0'F  $  3 0'F  $>  3 0'F  $  3 0'F  > 4*        T  #3       %3"      T  !DC     )0 T  #3  GCE3 T  #3 G   )0 T  #3 F   #& #& #& ; ;) ; ; ;)  ;   ; ; ;    ; ;)   >#   ;) >#   ; >#   ; >#  ; ) $ > 4* ;    ;   ;  ; )  ;    ;   ;  ; )  ;    ;   ;  ; )  ;  ;       ; ; ;  ;  ; ;) ;  ; ; ;   ;  )  ); ) );   ;) ) ;  )); ;  ;  ;   ; ; ;  F         F  F F     F    F   ; ;) ; ; ; ; F; ; F; ; ; F ; F; ;) ;) ; ; ;  ;  ; ;) ; ; ;  ; ; F; ; ); ; ;  ; ;  ;) );  ; ) F; P  C   P  C   P O &2A( 5% P   C  # P   C  # BJ1 'F              #$#   K       0# % 3" !:$ 0# GD$$  $  %D(D$$  $  > C& X!    (!  $  #&  #&  #& 5  "! 3  ' $  ?   $3 >  W8%,P %(  W ?TP , $  $" W, P +>$  $" W+* P %:$  $" W%@ P @2 W@8OP '( *" #>I% ; ; ; ;F ;F; ; ;) ;  ; ;  >I< ; ;) ; ;F ; ; ;) ;) ;) ;  ;  >I> ; ; ;F;  ;) ;  ; >!I= ; ; ; );F ; ;  ; ; ;  ;  >>I< ); ; ;F );F;  ;F); ;F); ;)F); ;) ;) ;  ;  >>I< ;F);  ;F;  ;F;  ;F); ;)F); );F); ;  ;  ;  >I: ;F;  ; F ; F ;F;               48 GCE3   #! P  A( C "!#   $#   C  C (   !$# >  3" # P ? 3  ' $  !  : 2 A( >>I< ; ; ;F;  );)F ;  ; ; ; ;  ;  +,-./ 0123,#4 0#1250#-./#675#$ *#5# 1  89:#1 3, 4- ##9;;<                                                                                        )   )    6  F 2 $(   G!> >$  N  %     )  )   F    F   F       )    F F  F F   F F ; ;  ; );   ;)   ;  ;   ; ; ;) ;  ;  ; ;   ;   ; ; ;) ;) ;  );)   ;   ;  ; ; ; ;  ); ;) ; ; ;   ;   ;  $( $"# 0G6 L 0( ( .3 2 F $(    F  F  F    ) F F  F F  F F                                        ,  2 $ 2   >!I=  ;) ;)  ;  ;  ; F; ; ;F;   ;  ;  ; ;  ; ;  >I<  ;  ;  ; ;    ;   ; ; ); ; ; ;) >>I<  ;) ;) ); ;  ; F; ; ;F;   ;  ; ); ; ;  );) ;) ; M ;   >>I<  ;) ;) ;)  ;F; ;  ; F  ;  ;  ; ;  );) ;) ;  LC  4 LC  4 () ' *     ' 0(>$ > C ? $$ 2 > C @A( C .B O*8T C ( ! $ C 6C @#$ CD    5E    > C 7 ? $ C B ! $   C /> E . > C %( #F? & .3 G '# C H C M )0  B    C 0C E C 0( (E T (> # TM. @$ ? $ .  > C .Y>' ? $ 5E  E > C /   C +9 3 C */I 0? G' # (  C (  C J ,  %&(CD  %  2C (  3, /    S (' 0## S> 6?   C 6 # 3  C Gullaldaræði. Allir vildu þeirLilju kveðið hafa. Gríð-arlegir möguleikar. Ísland getur náð forystu á heimsvísu. Erlendir og innlendir fjárfestar sýna áhuga. Allt kemur þetta upp í hugann þegar fregnir berast af áformum Íslendinga í orkumálum og útrás með þekkinguna í farteskinu við að beisla jarðvarma og vatnsöfl. Bara í þessari viku hefur verið greint frá stórhuga áformum dótturfélags Orkuveitu Reykja- víkur; Reykjavik Energy Invest, djúpborunarverkefni Landsvirkj- unar og álfyrirtækjanna og sókn Geysis Green Energy í kjölfestu- fjárfesta á borð við bandaríska fjárfestingabankann Goldman Sachs. Ljóst má vera að mikið orku- kapphlaup er hafið, kapphlaup um að koma þekkingu og reynslu Íslendinga í orkumálum sem fyrst í verð á erlendum vettvangi og leit að peningum til að fjár- magna stórhuga útrásarverkefni, ekki síst í Bandaríkjunum. Ljóst er að samkeppni íslensku orku- fyrirtækjanna verður mikil og hörð. Athyglisvert er að sjá op- inber fyrirtæki eins og Orkuveit- una og Landsvirkjun etja kappi við einkafyrirtækin, og sömuleiðis athyglisvert að sjá Bjarna Ár- mannsson snara sér yfir borðið og keppa við sína gömlu undirmenn og samstarfsfélaga, þar sem Glitnir átti ákveðið frumkvæði að stofnun Geysis Green Energy ásamt FL Group og fleirum. Bjarni hefur viðað að sér mikilli þekkingu á þessum markaði og á áreiðanlega eftir að reynast keppinautum sínum erfiður. Vonandi ná menn einhverjum árangri í orkuútrásinni en væri ekki vænlegra að menn samein- uðu og samhæfðu krafta sína bet- ur? Ekki megum við við því að missa orkuna úti í miðri á. Vonandi ná menn einhverjum árangri í orkuútrásinni en væri ekki vænlegra að menn sameinuðu og samhæfðu krafta sína betur? Ekki megum við við því að missa orkuna úti í miðri á. Reuters Kapphlaupið mikla hafið innherji@mbl.is INNHERJI»Bissness til bjargar sögunni Sif Sigmarsdóttir | sif.sigmarsdottir@gmail.com Mér rann kalt vatn milli skinns og hörunds er éggerði mér grein fyrir að ég handlék ekki fal-lega útskorinn málmblómavasa eins og éghafði talið, heldur skothylki. „Þetta er úr loft- varnarbyssunum,“ tjáði leiðsögumaðurinn mér, án allrar til- finningasemi þrátt fyrir að hafa nýlokið við að rekja fyrir mér átakanlega reynslu sína á árum Bosníustríðsins þegar heimaborg hans, Sarajevó, var í herkví. Ég lagði stríðsleifarnar frá mér. Fyr- ir utan að hafa fjárfest í broti úr Berl- ínarmúrnum fyrir nokkrum árum kaupi ég aldrei minjagripi á ferðalögum. Ég þykist vita að þegar heim er komið finni maður þeim sjaldnast stað og þeir endi því aðeins með að fylla hjá manni skáp- ana. Ég dáðist þó að viðskiptaviti og út- sjónarsemi verslunareigandans og handverksmannsins sem framleiddi og skreytti sjálfur þær kopar- og silfurvörur sem voru til sölu í búð hans. Eins og margir þeir sem stunduðu viðskipti í þröngri göngugötunni í miðbæ Sarajevó sem bar útlits- einkenni þess tíma er borgin heyrði undir Ósmanar-veldið hafði fjölskylda hans stundað sömu iðn kynslóðum saman. Skothylkin voru hins vegar ný viðbót við munstruð kaffi- stellin sem glampaði á í sólinni, skrautlega silfurbakkana, koparílátin og stjakana. „The tourists like it,“ sagði versl- unareigandinn með bjöguðum enskum hreim, glotti við tönn en sneri sér svo aftur að iðju sinni – að skera út munstur í skothylki. Vongleði og seigla Ég brosti með sjálfri mér um leið og ég fylgdi fast á hæla leiðsögumanninum eftir ójöfnum steingötum borgarinnar. Mér þótti það skrítið hvernig einstaklingi hafði dottið í hug að skapa eitthvað fallegt úr einhverju svo hræðilegu eins og stríðssorpi og sjá í því við- skiptatækifæri. En í raun hefði það ekki átt að koma á óvart. Ég hafði nefnilega strax við komuna til Sarajevó orðið vör við þann anda vongleði og seiglu sem ríkir í borginni. Þótt ör átaka setji enn sterkan svip á útlit hennar, en uppbygging eftir þriggja og hálfs árs umsátur og stríðsátök hefur gengið hægt, er engum blöðum um það að fletta, lífsgleði, bjart- sýni og útsjónarsemi íbúanna virðist ekkert fá bælt. Næsti áfangastaður í leiðangrinum bar þess enn skýrar merki. Tannlaust bros Í úthverfi Sarajevó bjuggu þrjár kynslóðir af Kolar- fjölskyldunni undir sama þaki. Fljótlega eftir að stríðið skall á var árás gerð á hverfið og þau hrökkluðust burt af heimili sínu. Síðar gerði bosníski herinn húsið upptækt og gróf göng sem sögð hafa verið lífæð borgarinnar í umsátrinu og áttu upptök sín í garði Kolar-fjölskyldunnar og náðu alla leiðina inn í borgina. Einhverjir úr Kolar-fjölskyldunni hjálpuðu til við að grafa göngin á meðan aðrir börðust í stríðinu. Amma og afi Kolar fengu að búa í bílskúr hússins meðan það var í umsjá hersins og buðu þau gjarnan þeim sem áttu leið um göngin upp á vatnssopa og brauðbita. Að stríðinu loknu sneri öll Kolar-fjölskyldan aftur til síns heima. Almenningur í Sarajevó gerði sitt besta til að púsla hversdagsleikanum saman og endurheimta líf sitt. Göngin gleymdust En þegar Kolar-fjölskyldunni gekk illa að koma undir sig fótunum og finna atvinnu öðluðust þau nýjan tilgang. Göng- in sem höfðu orðið Sarajevó til bjargræðis urðu nú lífæð Kolar-fjölskyldunnar. Þau tóku sig til og útbjuggu „Ganga- safnið“. Þau söfnuðu saman öllu því sem þau gátu fundið tengt sögu ganganna og sáu til þess að það litla sem eftir var af göngunum sjálfum, en þau voru að mestu hrunin, yrði varðveitt og rukka nú gesti um aðgangseyri fyrir að berja munna ganganna og safnið augum. Neyð Kolar-fjölskyldunnar varð til þess að hluta sögu Sa- rajevó var bjargað. Eftir að hafa skoðað mig um í vægast sagt óvenjulegu safninu dálitla stund kom ég auga á gamla konu í einu horninu. Hún brosti til mín hálftannlausu brosi. Ég þekkti hana af ljósmyndunum. Þarna sat amma Kolar eins og hver annar sýn- ingargripur. Hún benti mér að koma. Hún vildi selja mér minja- gripi. Einn gripur greip athygli mína. Plasteftirlíking af húsi Kol- ar-fjölskyldunnar. Hún var nokkuð raunsönn og end- urspeglaði vel hve fátæklegt og illa farið húsið þeirra var. Ég stóðst ekki mátið. Ég gat ekki annað en styrkt aðdáunarvert einkaframtakið. Hús Kolar- fjölskyldunnar hvílir nú við hlið brotsins úr Berlínarmúrnum inni í skáp hjá mér.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.