Morgunblaðið - 13.09.2007, Qupperneq 22

22 FIMMTUDAGUR 13. SEPTEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
viðskipti/athafnalíf

2?@2?A3BCDC?
;
1C;EA
0 
>

#99%
  !"#$% "$ &'()*#+# , $"-
>   2
 (
)
)
)
)
)



?'( & # C& O
(

-4 14(-4 / %
(
0#
 2 A& PN
32
A(
6:( C>2
A(
/
C>2
A( QC&((  C'(:$3
QC&(( 
( $
7  2
A(

 $>( &N
. ( 2
A(
0# $ !&N
32
A(
6:( 2
A(
/
2
A(  (! &; !
'(
 2
A(N
32
A(
6:( 2
A(
 (!  ( # &; C ( 2
A(N
32
A(
6:( 2
A(
!4 &

 !DC $ ; :# #   C2 A(
C !DC
 $
'( C  #
 $  N
 $2 A ; C>2
A(
30'F


$>
*

30'F


$


C 'F


$>
4*
30'F


$


C 'F

>#
 30'F


>
4*
30'F


$>
*

   F F    F      
;)
;
;

;

;
;
;

;
F;
;
;
F;
F;
;

;

;

; ); ); ;

 ; ;

 
;)
F;
;
;)
;
;)
F  ;

 
 
@ (9 3" 
O $2
 !DC 3 # 
@ !DC

5E
 E @R('
@> ?> S 
( . F +>E >J(
8% ?> S 
3  !DC
O $2
 !DC 3" F 
/% +F0#
E
/% 0 T ECE
/% @>

/% >!  %('

/% @#
 / $
(
6&2 A( 3" 
%F U2 2 (3" 
/% >!  @R('
/% ?O5S
? % #2 
5S@V
( F >!   

?

 ( !DC
?

 $ !DC
GCE3
%((( $ !DC 3" 
B  $ !DC 3" 
1$C( 3"   $!DC

$ ( !DC 3" 
073" 
 ( !DC 3" 



H  %3   $ !
%3  O $$ !
%3  0 (
%3 ) B  $$ !
%3  U2 !
%3  B $ !
%? 
# C P
%? >!  @R(

   U2 !DC
.'(:$3 !DC
%$ !DC 3" 
% !DC
/ $ !DC 
/ $ !DC 
/ $ !DC 
% C!DC 2 C:
% C!DC !
% C!DC C #:$
 (3"  B
B ! >!  @R . P
G
04 0
  
S 

6
#3" 
S 

+>   3" 
S 

0(F@2"3" 
S 

@C"3" 
G
  )0
073" 2 3" 
073" 2 A( 3" 
.'(:$3 3" 
%$ !DC 3" 
U2 3" 

  )0
O $$ !DC 3"  
%$ !DC 3"  
6
#3"  
6( !DC 3"  
073" 
 $ !DC 3 
073" 
 &2 A( 3"  

 F

%F

  #&  #& #&  #&
))


);

;
;)
; ))


);

;
;)
; ))


);

;
;)
; ;
;
; 

)


  ;) ; ; ; ; ;)

; );

; ;

;
; 
 )


 
; ;  ;

; ; ;
)
  F F  

F F  F 

 F )    ;
;
;)
;
;
;
;
;
;
;
;
F);

F;
 
;
  ; 
; ;

;
;

; F;)
F
;

;
;
;
);
 ;)
 F;
;



  

 

 ); ; ;)
; ;)
;
F;
;
F;)

;
F;)
;
;)
); ); ;

;
; ; ;
 
;)
 ;
;
;)
;)
;
  !

 " 

F



#&
 #&
#&
  %$ ##( # 3 >9

; 30'F


$>
 + C&2A(  ( W ; ;
;

#$#

#%#&#'(
)'(
*"
#>I%

;
;

;

 ;

;F;

;  
;)
;
 
;

>I>
;)
  ;)
; ;)
;)
 >I:

 
; =;)
;

 ;

P  'C(
 9 #
 2
A(  3" ; 
# $ 2
 
 3&
($#  3" #
P 1:(  #
2
A( 9 & ; 7
    2
A( 9 & 2
 #
&:(  C>$$ & 
>>I<

);F;

;F;

);   ); ;)
;

  


  

 
  48
GCE3   #!
30'F


$>
4*
30'F


$>
4*
30'F


$

30'F


$>
 30'F


$

30'F


>
4*
 


  T
 #3




%3" 

   T
 !DC

  )0
T
 #3 
GCE3
T
 #3
G
  )0
T
 #3
F



#&
#&
#&
;
;)
;
; ;)

 ;

 ; ;

;    ; ;)
  >#

;)
>#

; >#

; >#

;)
$
>
4*
; 

 ;
;
;)
; 

 ;
;
;)
; 

 ;
;
;)
; 
;
  




; ;

;
; 

; ;)

; ; ; ;

; 

)

 
);
)
);


;)
)
;  )); ;

; ;

; ;

;

F   

    

F  F F     F 

  F   ;
;)
;
;
;

;
F;
;
F;
;
;
F;
F;
;)
;)
;
;
;

;

; ;)
;
;
;
; ;

F;
;
);
;
;
 ;
;

;)
);  ;
)
F; P 
 C   P 
 C   P O &2A( 5% P 
 C  # P 
 C  #
BJ1
 'F


 

  

   #$#


K
  



0# % 3" !:$
0# GD$$ 
$ 
%D(D$$ 
$ 
> C&
X!    (! 
$  #&
 #&
 #&
5
 "! 3 
'
$  ?   $3 >  W8%,P
%(
 W?TP
, $  $" W, P
+>$  $" W+* P
%:$  $" W%@ P
@2 W@8OP
'(
*"
#>I%

; ; ; ;F ;F; ; ;)
;
; ;

>I<
; ;)

;
;F ; ; ;)
;)
;)
;

;
>I>

; ;

;F;

;)
;
;
>!I=
;
; ; );F ; ;

;
; ;
;
>>I<

);
; ;F );F;
;F); ;F); ;)F); ;)
;)
;

;

>>I<

;F);
;F;
;F;
;F); ;)F); );F); ;
;

;

>I:

;F;
; F ; F ;F;
  


  

   
 48
GCE3   #!
P 
A( C "!#  
$#
 
C  C (
  !$# >  3" #
P ? 3 
'
$  !
 : 2
A(
>>I<

;
;
;F;

);)F ;

; ; ; ;

;
+,-./
0123,#4 0#1250#-./#675#$ *#5# 1 
89:#1 3, 4- ##9;;<
 
 
 



 





  





 

 








 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  ) 
 )
 
 6
 F
2 $(
 
G!> >$  N
 % 


 )  ) 

F
 
 F
  F

 

  
) 
  F
F

F
F
 F
F

;  ;
; );

;)
 
; 
;

; ; ;)
;   ;

; ;


 ; 

 ;
; ;)
;)
;

);)
 ; 

; 
; ; ;

;  ); ;)
;

; ;


;   ;  $( $"#
0G6 L 0( ( .3 2 F
$(



F
 F

F



)
F
F

F
F

F
F





    



 








 
 










, 
2 $ 2
 
>!I=

;)
;)

;
;

;
F;
; ;F;

;

;
 ;
;

;
;  >I<

;
;
;
;

 ;   ;
;
);
; ; ;)
>>I<

;)
;)
); ;

;
F;
; ;F;

;

;
); ;
;

);)

;)
;
M ;

 >>I<
;)
;)
;)

;F;
; 
; F ;

;

;
;
);)

;)
;

LC
 4

LC
 4

()'

*  
'
0(>$ > C
? $$ 2 > C
@A( C
.B O*8T C
( ! $ C
6C @#$ CD   
5E
   > C
7 ? $ C
B ! $   C
/> E . > C
%( #F? & .3
G
'# C
H C
M
)0

B

 C
0C
E C
0( (E T
(>
# TM.
@$ ? $
.  > C
.Y>' ? $
5E
 E > C
/ 
 C
+9
3 C
*/I 0?
G' # (  C
(  C
J , 
%&(CD  %  2C
( 

3,
/


S
(' 0## S>
6?   C
6 # 3  C
Gullaldaræði. Allir vildu þeirLilju kveðið hafa. Gríð-arlegir möguleikar. Ísland
getur náð forystu á heimsvísu.
Erlendir og innlendir fjárfestar
sýna áhuga.
Allt kemur þetta upp í hugann
þegar fregnir berast af áformum
Íslendinga í orkumálum og útrás
með þekkinguna í farteskinu við
að beisla jarðvarma og vatnsöfl.
Bara í þessari viku hefur verið
greint frá stórhuga áformum
dótturfélags Orkuveitu Reykja-
víkur; Reykjavik Energy Invest,
djúpborunarverkefni Landsvirkj-
unar og álfyrirtækjanna og sókn
Geysis Green Energy í kjölfestu-
fjárfesta á borð við bandaríska
fjárfestingabankann Goldman
Sachs.
Ljóst má vera að mikið orku-
kapphlaup er hafið, kapphlaup
um að koma þekkingu og reynslu
Íslendinga í orkumálum sem
fyrst í verð á erlendum vettvangi
og leit að peningum til að fjár-
magna stórhuga útrásarverkefni,
ekki síst í Bandaríkjunum. Ljóst
er að samkeppni íslensku orku-
fyrirtækjanna verður mikil og
hörð. Athyglisvert er að sjá op-
inber fyrirtæki eins og Orkuveit-
una og Landsvirkjun etja kappi
við einkafyrirtækin, og sömuleiðis
athyglisvert að sjá Bjarna Ár-
mannsson snara sér yfir borðið og
keppa við sína gömlu undirmenn
og samstarfsfélaga, þar sem
Glitnir átti ákveðið frumkvæði að
stofnun Geysis Green Energy
ásamt FL Group og fleirum.
Bjarni hefur viðað að sér mikilli
þekkingu á þessum markaði og á
áreiðanlega eftir að reynast
keppinautum sínum erfiður.
Vonandi ná menn einhverjum
árangri í orkuútrásinni en væri
ekki vænlegra að menn samein-
uðu og samhæfðu krafta sína bet-
ur? Ekki megum við við því að
missa orkuna úti í miðri á.
Vonandi ná menn einhverjum
árangri í orkuútrásinni en væri
ekki vænlegra að menn sameinuðu og samhæfðu
krafta sína betur? Ekki megum við við því að
missa orkuna úti í miðri á.
Reuters
Kapphlaupið mikla hafið
innherji@mbl.is
INNHERJI»Bissness til bjargar sögunni
Sif Sigmarsdóttir | sif.sigmarsdottir@gmail.com
Mér rann kalt vatn milli skinns og hörunds er éggerði mér grein fyrir að ég handlék ekki fal-lega útskorinn málmblómavasa eins og éghafði talið, heldur skothylki. „Þetta er úr loft-
varnarbyssunum,“ tjáði leiðsögumaðurinn mér, án allrar til-
finningasemi þrátt fyrir að hafa nýlokið við að rekja fyrir
mér átakanlega reynslu sína á árum Bosníustríðsins þegar
heimaborg hans, Sarajevó, var í herkví.
Ég lagði stríðsleifarnar frá mér. Fyr-
ir utan að hafa fjárfest í broti úr Berl-
ínarmúrnum fyrir nokkrum árum kaupi
ég aldrei minjagripi á ferðalögum. Ég
þykist vita að þegar heim er komið finni
maður þeim sjaldnast stað og þeir endi
því aðeins með að fylla hjá manni skáp-
ana. Ég dáðist þó að viðskiptaviti og út-
sjónarsemi verslunareigandans og
handverksmannsins sem framleiddi og
skreytti sjálfur þær kopar- og silfurvörur sem voru til sölu í
búð hans. Eins og margir þeir sem stunduðu viðskipti í
þröngri göngugötunni í miðbæ Sarajevó sem bar útlits-
einkenni þess tíma er borgin heyrði undir Ósmanar-veldið
hafði fjölskylda hans stundað sömu iðn kynslóðum saman.
Skothylkin voru hins vegar ný viðbót við munstruð kaffi-
stellin sem glampaði á í sólinni, skrautlega silfurbakkana,
koparílátin og stjakana. „The tourists like it,“ sagði versl-
unareigandinn með bjöguðum enskum hreim, glotti við tönn
en sneri sér svo aftur að iðju sinni – að skera út munstur í
skothylki.
Vongleði og seigla
Ég brosti með sjálfri mér um leið og ég fylgdi fast á hæla
leiðsögumanninum eftir ójöfnum steingötum borgarinnar.
Mér þótti það skrítið hvernig einstaklingi hafði dottið í
hug að skapa eitthvað fallegt úr einhverju svo
hræðilegu eins og stríðssorpi og sjá í því við-
skiptatækifæri. En í raun hefði það ekki átt
að koma á óvart. Ég hafði nefnilega strax
við komuna til Sarajevó orðið vör við
þann anda vongleði og seiglu sem
ríkir í borginni. Þótt ör átaka setji
enn sterkan svip á útlit hennar, en
uppbygging eftir þriggja og hálfs
árs umsátur og stríðsátök hefur
gengið hægt, er engum blöðum
um það að fletta, lífsgleði, bjart-
sýni og útsjónarsemi íbúanna
virðist ekkert fá bælt. Næsti áfangastaður í leiðangrinum
bar þess enn skýrar merki.
Tannlaust bros
Í úthverfi Sarajevó bjuggu þrjár kynslóðir af Kolar-
fjölskyldunni undir sama þaki. Fljótlega eftir að stríðið skall
á var árás gerð á hverfið og þau hrökkluðust burt af heimili
sínu. Síðar gerði bosníski herinn húsið upptækt og gróf
göng sem sögð hafa verið lífæð borgarinnar í umsátrinu og
áttu upptök sín í garði Kolar-fjölskyldunnar og náðu alla
leiðina inn í borgina. Einhverjir úr Kolar-fjölskyldunni
hjálpuðu til við að grafa göngin á meðan aðrir börðust í
stríðinu. Amma og afi Kolar fengu að búa í bílskúr hússins
meðan það var í umsjá hersins og buðu þau gjarnan þeim
sem áttu leið um göngin upp á vatnssopa og brauðbita.
Að stríðinu loknu sneri öll Kolar-fjölskyldan aftur til síns
heima. Almenningur í Sarajevó gerði sitt besta til að púsla
hversdagsleikanum saman og endurheimta líf sitt.
Göngin gleymdust
En þegar Kolar-fjölskyldunni gekk illa að koma undir sig
fótunum og finna atvinnu öðluðust þau nýjan tilgang. Göng-
in sem höfðu orðið Sarajevó til bjargræðis urðu nú lífæð
Kolar-fjölskyldunnar. Þau tóku sig til og útbjuggu „Ganga-
safnið“. Þau söfnuðu saman öllu því sem þau gátu fundið
tengt sögu ganganna og sáu til þess að það litla sem eftir
var af göngunum sjálfum, en þau voru að mestu hrunin, yrði
varðveitt og rukka nú gesti um aðgangseyri fyrir að berja
munna ganganna og safnið augum.
Neyð Kolar-fjölskyldunnar varð til þess að hluta sögu Sa-
rajevó var bjargað. Eftir að hafa skoðað mig um í vægast
sagt óvenjulegu safninu dálitla stund kom ég auga á gamla
konu í einu horninu. Hún brosti til mín hálftannlausu brosi.
Ég þekkti hana af ljósmyndunum. Þarna sat
amma Kolar eins og hver annar sýn-
ingargripur. Hún benti mér að
koma. Hún vildi selja mér minja-
gripi. Einn gripur greip athygli
mína. Plasteftirlíking af húsi Kol-
ar-fjölskyldunnar. Hún var
nokkuð raunsönn og end-
urspeglaði vel hve fátæklegt og
illa farið húsið þeirra var. Ég
stóðst ekki mátið. Ég gat ekki
annað en styrkt aðdáunarvert
einkaframtakið. Hús Kolar-
fjölskyldunnar hvílir nú við hlið
brotsins úr Berlínarmúrnum
inni í skáp hjá mér.