Morgunblaðið - 31.01.2008, Page 21

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. JANÚAR 2008 21
pti ef ein-
Við lítum
hafi ýmis
er uppi,
r bankar
infjár- og
g Lands-
ð lokum.
r og ein-
trinum
ri Glitnis,
gs skyn-
og telur
gist ekki
i skaðleg
tíma litið,
þá erfiðu
ármagns-
gengt við
viðskipti
un Kaup-
útrásin sé
eld ekki.
g hliðholl-
í langan
ðsaðstæð-
num mán-
menn fari
frekar að
er búið að
á Íslandi,
ið að okk-
öðuna að-
n eflaust
i.“
æðna
forstjóri
n Kaup-
jákvæða.
„Þessi ákvörðun hefur legið í loft-
inu og ég tel hana skynsamlega í
ljósi aðstæðna á fjármálamörkuð-
um heimsins. Þetta mun væntan-
lega styrkja lausafjárstöðu bank-
ans töluvert, sem er mikilvægt
miðað við aðstæður á fjármála-
mörkuðum.“
Róbert segist ekki taka undir að
brotthvarfið frá yfirtökunni sé
mikið bakslag í íslensku útrásina.
„Ef þetta væri einangrað tilvik
sem tengdist Kaupþingi sérstak-
lega væri það alvarlegra mál. Allir
sem taka þátt í bankastarfsemi og
fyrirtækjakaupum í dag skilja að
markaðir eru erfiðir um allan
heim,“ segir hann. Gera megi ráð
fyrir að þetta ástand vari næstu 6-
12 mánuði. Fjárfestingar segir
hann oft á tíðum ekki arðbærar
nema þær séu fjármagnaðar að
hluta til með lánsfé og að hluta
með eigin fé. Því hefur aðgengi að
lánsfjármagni líka haft áhrif á þá
sjóði sem í dag eru með sterka
lausafjárstöðu. Einnig segir hann
að í dag sé mikið af fjármagni í
Mið-Austurlöndum.
„Þar eru stórir sjóðir sem verð-
ur áhugavert að fylgjast með hvort
láti til sín taka á næstu misserum.
Við sjáum nú þegar þessa aðila
fjárfesta í stærstu bönkum heims.
Á sama tíma eru vestræn fyrirtæki
að glíma við afleiðingar lausafjár-
skorts,“ segir Róbert.
Útrásarverkefni Actavis á
næstu misserum segir hann felast í
áframhaldandi innri vexti og metn-
aðarfullum áætlunum um mark-
aðssetningu fjölda lyfja á mörkuð-
um fyrirtækisins, auk uppbygg-
ingar starfsemi frá grunni í
Evrópulöndum eins og Sviss, Ítal-
íu, Austurríki og Frakklandi.
„Ástandið á mörkuðum hefur ekki
haft áhrif á Actavis. Auk þess er
fyrirtækið orðið mjög sterkt á
flestum vígstöðvum og þörfin á yf-
irtökum er ekki til staðar eins og
áður var,“ segir hann.
Vandi menn sig er fjármagn
enn fáanlegt í góð verkefni
Ásgeir Margeirsson, forstjóri
Geysir Green Energy, segir
ákvörðun stjórnenda Kaupþings
ekki koma á óvart í ljósi stöðunnar
sem uppi er á fjármálamörkuðum
og að sér sýnist ákvörðunin skyn-
samleg. „Mér sýnast viðbrögðin
frekar jákvæð gagnvart þessu, í
ljósi stöðunnar.“
Hann segir samkomulagið ein-
ungis bakslag í útrás fjármálafyr-
irtækja að því leyti að mjög stór
samningur detti upp fyrir, en hins
vegar að yfirtakan hefði getað
skaðað útrásina mun meira ef
henni hefði verið haldið til streitu
en gengið illa.
„Þetta merkir að menn stígi var-
legar til jarðar og að eitthvað muni
hægja á útrásinni, en alls ekki að
hún sé að stöðvast, ég læt mér ekki
detta það í hug. Þegar maður lítur
á fréttir af bönkunum, tekjum
þeirra og hlutdeild erlendis þá
held ég að hún sé ekki að stöðv-
ast.“ Hann segir horfurnar í útrás-
arverkefnum GGE góðar. Verk-
efnin séu mikil og áhugi fjárfesta á
félaginu einnig. „Það er fleygiferð
á okkur,“ segir hann. „En þessar
fréttir eru svo nýkomnar að við er-
um kannski ekki farin að sjá áhrif-
in ennþá. Hins vegar finna allir
fyrir breyttum fjármálamarkaði,
og það er orðið erfiðara að sækja
fjármagn í verkefni. Ef menn
vinna þetta rétt og eru með góð
verkefni þá er hægt að finna fjár-
magnið, þótt það sé dýrara en áð-
ur.“
ásin
álfan og markaðinn í
kkur höndum“
sson
laðið/Golli
nmörku.
Eftir Bjarna Ólafsson
og Guðrúnu Hálfdánardóttur
Bankastjóri Landsbankans, HalldórKristjánsson, segist undrast þáákvörðun Moody’s að taka lánshæf-iseinkunn bankans til athugunar og
segist telja að ákvörðunin byggist að hluta til á
misskilningi, en lánshæfismatsfyrirtækið
greindi frá því í gær að lánshæfismats-
einkunnir Landsbanka og Glitnis hefðu verið
teknar til athugunar með hugsanlega lækkun í
huga. Jafnframt er einkunn Kaupþings enn í
athugun hjá Moody’s til mögulegrar lækkunar.
Í öllum þremur tilfellum eru það einkunnir
vegna langtímalána og fjárhagslegs styrkleika
sem hafa verið teknar til endurskoðunar, en
aftur á móti hafa einkunnir bankanna vegna
innlendra og erlendra skammtímaskuldbind-
inga verið staðfestar.
Í tilkynningu Moody’s segir að ástæða end-
urskoðunarinnar sé útlit fyrir tekjusamdrátt
hjá bönkunum þremur. Matsfyrirtækið hafi
áhyggjur af því hve viðkvæmir bankarnir séu
fyrir sveiflum á markaði, þar sem stór hluti
tekna þeirra komi af fjárfestingarbanka- og
fyrirtækjasviðum þeirra. Vegna óróleika á
mörkuðum geti þetta valdið enn meiri óvissu
varðandi tekjur þeirra á þessu ári. Bendir
Moody’s á að afkomutilkynningar bankanna
fyrir fjórða ársfjórðung 2007 sýni nú þegar
töluverðan tekjusamdrátt. Bankarnir hafa allir
langtímaeinkunnina Aa3 og einkunnina C varð-
andi fjárhagslegan styrkleika.
Hringlandaháttur
Halldór Kristjánsson segir að Moody’s sé
það matsfyrirtæki sem hafi lengsta reynslu á
íslenska markaðnum og hefur sent frá sér góð-
ar greiningar, bæði hvað varðar íslenska ríkið
og bankakerfið.
„Hitt er það að snemma vors 2007 breytti
Moody’s um aðferðafræði við mat á fjár-
málageiranum. Það leiddi skyndilega til þess
að í apríl 2007 voru allir íslensku bankarnir
settir í hæsta mögulega flokk (Aaa). Hið sama
gilti um nokkra aðra banka. Sex vikum síðar
lækkaði Moody’s íslensku bankana,“ segir
Halldór.
Hann segir að bæði Landsbankinn og mark-
aðurinn í raun hafi álitið að einhver mistök
hafi átt sér stað hjá Moody’s en lokniðurstaðan
sé sú að íslensku bankarnir hækkuðu allir frá
fyrra mati Moody’s, þ.e. Aa3. „Niðurstaðan er
sem sagt sú að eftir að Moody’s breytti matinu
á ný eru allir íslensku bankarnir með hærra
mat en áður en aðferðafræðinni var breytt.“
Halldór segir að Moody’s sem og önnur
lánshæfismatsfyrirtæki séu undir miklum
þrýstingi og álagi þessa dagana vegna þess
umróts sem er á fjármálamörkuðum. Matsfyr-
irtækin hafi verið gagnrýnd vegna þess að m.a.
breskir, bandarískir, franskir og svissneskir
bankar hafa þurft að afskrifa lán sem lánshæf-
ismatsfyrirtækin höfðu metið sem áhættulítil
og svo mætti lengi telja. Virðist sem verið sé
að breyta horfum á lánshæfismatseinkunnum
fjölmargra heimsþekktra banka í dag og má
þar nefna Barclays Capital, Deutsche Bank,
UBS og Dresdner Bank.
„Almennt séð eru lánshæfismatsfyrirtækin í
vörn þessa dagana og virðist gæta ákveðins
hringlandaháttar,“ segir Halldór.
Helsta gagnrýni Moody’s á Landsbankann
sem og á hina íslensku bankana er viðskipta-
módel þeirra. Mikil áhersla er sögð lögð á fjár-
festingabankastarfsemi hjá íslensku bönk-
unum og nú þegar það er niðursveifla á
mörkuðum þá sé litið á það á neikvæðan hátt
og neikvæðar horfur settar á alla bankana án
þess að greina þetta betur, að sögn Halldórs.
Farið verði yfir málið
„Um leið og við hjá Landsbankanum viljum
ítreka það að gæði hafi almennt einkennt
vinnu Moody’s hvað varðar mat á íslensku
bönkunum þá er ekki hjá því komist að minn-
ast á það mikla álag sem hvílir á matsfyrirtæk-
inu og þá miklu gagnrýni sem það verður fyrir.
Við áttum okkur ekki á þessari ákvörðun hvað
varðar Landsbankann því við teljum okkur
hafa gert það þrennt á síðustu tólf til átján
mánuðum sem lánshæfismatsfyrirtækið hafði
þegar verið búið að benda á sem væru atriði
sem gætu styrkt lánshæfismat Landsbankans.
Í fyrsta lagi höfum við bætt lausafjárstöðuna
m.a. með aukinni innlánatöku og eflt áhættu-
stýringu sem var eitt af því sem þeir bentu á
að gæti styrkt stöðu okkar. Í öðru lagi höfum
við lækkað þá markaðsáhættu sem bankinn er
með, sem mæld hefur verið sem hlutfall af
hlutafjáreign bankans fyrir eigin reikning sem
hlutfall af heildareignum bankans úr rúmlega
4% í nú um 2%. Í þriðja lagi hefur bankinn
stöðugt verið að auka afkomu og fjölþætta
kjarnastarfsemi misseri eftir misseri. Þetta
hefur sérstaklega verið birt í fjölda ára sem
hluta af endurskoðuðu uppgjöri bankans. Við
teljum því að Moody’s hafi ekki lesið nið-
urstöðu ársuppgjörs okkar sem við kynntum í
fyrradag nægjanlega nákvæmlega,“ segir Hall-
dór.
Hann segir Moody’s vera það lánshæf-
ismatsfyrirtæki sem Landsbankinn vinni nán-
ast með og að sjálfsögðu verði farið yfir þessi
mál með Moody’s á næstu dögum. Þetta við-
horf gagnvart Landsbankanum sé sérstakt í
ljósi þess að gagnvart opinberum viðmiðunum
Moody’s ætti bankinn að vera í hærra grunn-
mati.
Vangaveltur
Moody’s koma á óvart
Meðal þess sem Moody’s bendir á í skýrsl-
unni er hve stór hluti innlána Landsbankans
komi í gegnum netreikninga, Icesave. Er tekið
fram að þrátt fyrir að það sé jákvætt hversu
mikið innlánin hafi vaxið, tæplega 20% á síð-
asta ári, þá velti matsfyrirtækið fyrir sér
hversu mikill stöðugleiki einkenni þessa reikn-
inga enda eigi þeir sér stutta sögu.
Halldór segir að Landsbankinn telji þetta á
misskilningi byggt hjá Moody’s því þrátt fyrir
að þetta séu netreikningar hafi innlánagrunn-
urinn verið mjög stöðugur.
„Þegar við fórum af stað með Icesave-
innlánin var það grundvallað á því að búa til
einfaldan og góðan innlánsreikning sem hefði
fólgna í sér langtímaábyrgð á lágmarks-
verðum. Tekist hefur að ná til sparifjáreigenda
sem hugsa til lengri tíma, en 14% innlána Ice-
save eru nú bundin innlán. Þetta teljum við að
hafi ráðið vinsældum Icesave að stórum hluta
enda um nýjung að ræða,“ segir Halldór og
bætir við: „Vöxtur alþjóðlegra innlána hefur
verið stöðugur frá 2003 og vangaveltur
Moody’s koma því á óvart,“ segir Halldór.
Lausafjárstaða Glitnis traust
Lárus Welding, forstjóri Glitnis, segist setja
afstöðu Mood’s í samhengi við þá óvissu sem
ríkt hafi á alþjóðlegum fjármálamörkuðum
undanfarna mánuði. „Mér finnst þó ástæða til
þess að benda á að lánshæfismatseinkunn ís-
lensku bankanna hefur á innan við ári breyst
úr A1 upp í AAA og svo aftur niður í Aa3, sem
er sú einkunn sem nú er til endurskoðunar.
Verði það niðurstaðan verða íslensku bank-
arnir á sama stað og þeir voru áður en að-
ferðafræði Moody’s var breytt. Hinsvegar er
mikilvægt að taka fram að staða Glitnis er
sterk. Tekjur okkar af kjarnastarfsemi eru í
góðum vexti og lausafjárstaða bankans er
traust. Stefna bankans erlendis er skýr; að
byggja upp fyrirtækjalánastarfsemi og tengda
fjármálaþjónustu á Norðurlöndum og að vaxa
alþjóðlega í tengslum við sérhæfingu bankans í
sjávarútvegi og jarðhita. Að mínu mati er
þetta góð áminning um að við þurfum sífellt að
upplýsa markaðinn um stöðu Glitnis, framtíð-
aráætlanir okkar og sérstöðu,“ segir Lárus.
Um misskilning sé
að ræða hjá Moody’s
Matsfyrirtækið Moody’s tekur lánshæfismat Glitnis og Landsbanka til athugunar