Skinfaxi - 01.05.1914, Blaðsíða 3

SKINFAXI.
59
uðstað. Efnið höfum við, og vinnuaflið
meira en nóg. Ekkert vantar, nema fram-
kvæmdina, og er vonandi, að hennar verði
ekki langt að bíða.
Helmilis- Heimilisiðnaðurinn er fjórði veg-
iðnaður. virinn. Við kaupum frá útlönd-
um margskonar varning, sem gera má, á-
haldalítið, i heimahúsum. Hér í Reykja-
vík og víðast við sjó keyrir iðjuleysið á
vetrum fram úr hófi. Menn kunna ekki
að vinna heima, þykir minkunn að því
og kjósa heldur að eyða vetrardögunum
við spilaborðið, með vindil eða tóbaksdós-
ir milli fingranna. En þessir gallar batna
ekki, nema með gagngerðri breytingu á
uþpeldinu, og verður ekki farið út í það
um sinn.
Seinast er vikið að því sem þó er merk-
ast, að gera svo lífvænlegt i sveitunum,
að þaðan þurfi enginn að hrekjast nauð-
ugur. Til þess þurfa nýbýli, hvort sem
þau byggjast fremur á engja- eða túnarækt.
Um leið og fæst fé með hæfilegum kjör-
um til ræktunar, mun fólk nema land að
nýju. En peningarnir koma ekki fyrir-
hafnarlaust. Unga kynslóðin þarf að
að skilja að líf hennar liggur, við að hér
sé ráðið fram úr og vel ráðið. Bæði
bæjamenn óg sveitafólk eiga óleyst eða
hálfleyst mörg félagsmál, sem helst til lít-
ill gaumur er gefinn.
Ágallar.
Ágirndin er talin rót alls ills, en ætli
óreiðan sé nokkru betri, a. m. k. hefir
hún orðið afkastameiri hér hjá okkur.
Enginn ágalli mun nú almennari, og af
ongum þeirra mun stafa annar eins voði,
og einmitt af óreiðunni í öllum hennar
myndum. Háir og lágir falla fyrir henni,
trúnaðarmenn almennings um fjármuni
hver um annan þveran, og þeir munu
orðnir i minnihluta í landinu, sem hún
hefir ekki að einhverju leyti náð á sitt vald.
Og i þann algleyming er hún komin á
sumum sviðum, að almenningsálitið er
hætt að áfella hana þar — hætt að veita
henni eftirlekt. Þó er engu líkara en að
hún fari sífelt í vöxt. Svona hefir þetta
ekki verið. Sú var tíðin, að allir þorðu
að eiga hjá íslendingum, og allir vildu
skifta við þá, t. d. námsmenn við Hafnar-
háskóla. En hvernig er það nú? Og
naumast er hún góðs eins viti þessi si-
vaxandi þörf á fleiri og fleiri löglærðunl
„rukkurum"; háskólarnir hafa ekki undan
að klekja þeim út, og affalla lítið „setja
þeir sig niður“ til þess að vera milligöngu-
menn á milli þeirra sem svíkja, og hinna
sem sviknir eru.
En hvaðan er þá komin þessi andstæða
allrar sómamensku, þessi ófögnuður, óreið-
an og sviksemin?
Er hún komin af því, að menn sjái ekki
að sviksemi er áþekk þjófnaði, að þótt
hún Iagalega sé ósaknæmari, þá er hún
þeim mun skaðlegri í afleiðingum?
Enginn byggir á því fé, sem stolið hefir
verið frá honum, enginn ræðst í fyrirtæki
með það í bakhöndinni, enginn útvegar
sér lán með þeim ásetningi, að endurgreiða
með stuldinum.
En þetta gera menn alt með voninni í
skilvísi náungans, og er þá augljóst, hvort
skaðlegra er í afleiðingum, þjófnaðurinn eða
sviksemin. Eða er húnkomin af allsherjar-
siðferðislegri úrkynjun?
Ekki held eg það, þótt ekki séu þeir
þar sterkir á svellinu, sem fyrir henni falla.
Vonandi stendur þetta hjá fjöldan-
um ekki dýpra en hver önnur ill tíska.
Og sé hún einu fremur öðru að kenna,
mundu þá ekki blöðin eiga drýgstan þátt-
inn? Ekki fyrir það, hve sjaldan þau
ympra á þessum ágalla, heldur fyrir hitt,
að það eru þau, seni fyrst munu hafa
komið almenningi á að svíkja sig.
Þaðan hefir þetta svo breiðst út smátt
og smátt.