Skinfaxi - 01.05.1914, Blaðsíða 1

5. BLAÐ REYKJAVÍK, MAÍ 1914. V. ÁR

Úr ófærunni.
Ástandið í Reykjavík er, eins og drepið
var á hér í blaðinu nýlega, orðið þjóðar-
vandamál. Mörg hundruð verkarnanns-
fjölskyldur lifa í svo mikilli fátækt, að
hörmung er til að vita, og getur ekki hjá
því farið, að af leiði afturför og urkynjun
fólksins. Og þó aðrir Islendingar, sem
betur eru staddir, væru svo eigingjarnir,
að vilja Ioka augunum fyrir þessu böli,
þá myndi hefndin koma niður á þeim og
þeirra niðjum. Því færri hraustar hend.
ur, sem vinna i landinu, því þyngri verð-
ur byrðin á þeim, sem heilir eru og full.
færir. Ennfremur er ástandið svipað í
öllum kauptúnum okkar, og flestum sjó-
þorpum. Þar á milli er stigmunur en
ekki eðlismunur. Dýrtíðin mun vaxa þar
eins og hér.
Ur þessum ógöngum eru tvö ráð:
Tv’o' ráð. AK 1 , . 8 % ...
Ao gera betra að hta i bænum,
fyrir þá sem þar vilja vera, og að gera
lífvænt í sveitinni fyrir sem flest af því
fólki, sem þar vex upp. Athygli merkra
nianna beinist nú meir en áður var að
þessu efni. Hafa nú síðasta mánuðinn
birtst mjög merkilegar greinar um þetta
mál í Nkbl. og Skírni.
Misdýrir Samt hefir ekki enn verið rætt
dvalarstaðir. að mun um, af hverju stafaði
dýrtíðin í Reykjavík. Mönnum hefir þótt
það heyra til vexti borgarinnar. Tökum
eitt dæmi: Bóndi í sveit á tvo sonu.
Hann sendir þá vetrarlangt til náms, ann-
an í Hvanneyri, hinn í kennaraskólann.
Báðir eru reglumenn og eyða ekki í neitt,
sem óþarft getur talist. Alls þarf faðirinn
að greiða fyrir þá báða 600 kr., en ekki
sínar 300 kr. fyrir hvorn, heldur 400 kr.
fyrir þann, sem er í Rvík og 200 kr. fyr-
ir Hvanneyringinn. Þessar tölur eru bygð-
ar á meðaltali og margra ára reynslu. Það
er helmingi ódýrari vetrardvöl á einu mynd-
arlegasta heimili landsins, heldur en ein-
stæðingslíf heimilislausra, aðkominna skóla-
pilta í Reykjavík.
Ókunnir menn bregða við ó-
Dýi regiL1 Reykvíkingsins. En það
stafar af ókunnugleika. Aðkomni pilturinn
Ieigir sér herbergi i Reykjavík. En húsið
er mikið dýrara en jafngóð hús í sveitum;
það gerir lóðin; hver feralin í henni kost-
ar 2—5 kr. Á sumum stöðum jafnvel
10—15 kr., en þar eru mest sölubúðir.
Bletturinn, sem meðalhús stendur á kost-
ar eins mikið og lagleg jörð í sveit. U.
M. F. R. var nýlega boðinn til kaups blett-
ur undir tvö hús. Hann kostar 5000 kr.
og er þó fremur ódýr. Húseigandinn verð-
ur að láta lóðargjaldið koma niður á þeim,
sem leigja húsið. Það hleypir húsaleigu
piltsins að mun fram. Hann þarf fæði;
en það er þriðjungi dýrara en i sveitinni.
Það kemur af því, að allir sem að því
vinna búa á dýrri jörð. Kaupmaðurinn
Ieggur sitt lóðargjald á útlenda varning-
innn, mjólkursalinn á mjólkina, bakarinn
á brauðið og fæðissölukonan á matgerðina.
Sama máli gegnir um klæðskerann, þvotta-
konuna o. s. frv. Aðkomupilturinn getur