Skinfaxi - 01.04.1915, Blaðsíða 9

SKINFAXI
41
borgar sig að fá hann. Ekkert er eins
dýrt og glappaskot, þegar um byggingar
er að rœða.
„Formið“.
Einstaka góðkunningjar blaðsins hafa
vikið að þeirri kenningu, sem Skinfaxi hef-
ir stundum minnst á, að í stjórnar- og
þingstörfum Islendinga vœri lögð meiri á-
hersla á formið en efnið. Þessir menn
benda á, að allir hlutir verði að hafa eitt-
hvert form, og að Jón Sigurðsson hafi háð
samskonar formsbaráttu eins og báðir ilokk-
arnir staríi nú að. Einn af þessum and-
mœlendum, mikilsvirtur þingmaður, gat þó
um, að hann hefði reynt að fá þingmenn
í sumar sem leið til að taka höndu m sam
an í deilunum út á við. 1 raun og veru
hefði sárlítið eða ekki neitt borið á milli,
en flokkarnir hefðu ekki mátt við þessu,
af því þeir þyri'tu að hafa eitthvert bitbein
að ástæðu fyrir valdabaráttunni. En þess-
konar yíirlýsing frá „einum úr hópnum“
bendir samt i þá átt, að verkið, deilan, sé lítið
frjó, eða lífvekjandi, fyrir þetta niðurnídda
land. Og ekki er slík deila beinlínis lík
baráttu Jóns Sigurðssonar. Frá sjónar-
miði Skinfaxa er málið ofur einfalt: Fyrir
starf Jóns Sigurðssonar og annara mætra
manna höfum við stjórnarform, sem er
mjög vel nothæft, ef skynsöm og siðuð
þjóð beitir því. En foringjum þjóðarinn-
likar ekki þetta form, eru ár eftir ár með
miklum gauragaugi að leitast við að breyta
því en geta engu um þokað, Alt situr i
sama horfi ogáreynslan virðist tileinkis, jafn-
vel fremur miða afturábak í sumum efnum.
1 stað þess mœtti hugsa um, hvað þreng-
ir að daglega, hversvegna fólkið ílýr Iand-
ið, þó að landið skorti mest af öllu menn,
hversvegna verslunin er í ólagi, hversvegna
sjóþorpin bera sveitina ofurliði, hversvegna
næstum allar íslenskar vörur eru í minni
metum en samskonar varningur annars-
staðar. Um þetla og ótal margt fleira
þarf að hugsa og siðan að starfa að end-
urbótunum. Þetta geta allir menn gert.
Fátækir menn og valdalausir geta þar kom-
ið meiru í lag með góðum vilja heldur en
voldugir menn, sem misbeita aflinu og
glíma við skuggann sinn. Þennan einfalda
sannleik þurfum við, hinir smáu og veiku,
að þekkja vel. Ef þeir, sem hærra eru
settir, ganga á glapstigum, þá er því meiri
nauðsyn að aðrir verði til að vinna lífs-
nauðsynlegu störfin. Ef t. d. að stjórn-
málamennirnir drepa fánann (fánamálið)
eins og þeir vildu leiða það til lykta, þá
getum við gefið fánanum nýtt líf með því
að nota hann, útbreiða hann, gera hann
almennan og hjartfólginn íslensku mönn-
unum í landinu. Þetta er aðeins eitt dæmi
og ekki sérlega þýðingarmikið. En það
sýnir þó tvo vegi, sem þjóðin á um að
velja. Annarsvegar formsglamrið, hins-
vegar veruleikavinnuna.
Bandnríkjafcrðin.
Undir eins sjást i hillingum nýir fram-
faravegir opnast með íslensku siglingunum
til Bandaríkjanna. Maður heitir Stein-
grímur Arason. Hann er Eyfirðingur, nú
kennari við barnaskólann í Rvík og rit-
stjóri Unga íslands. Þegar fullvíst var
að haldið yrði uppi stöðugu sambandi við
Vesturheim, meöan á striðinu stendur, af-
réð Steingrímur að fara vestur og kynna
sé,r kenslumál Bandarikjanna um eins árs
skeið. Bandarikin standa í mörgum grein-
um fremst allra þjóða með skólahald, bóka-
söfn og ýms menningarmeðul. Verður
Steingrímur nú hinn fyrsti íslenski kenn-
ari, sem vestur fer, til að ílytja heim það-
an gagnlegar nýungar. Vonandi verða
margir til síðar að feta í fótspor hans,
bæði kennarar og menn af öðrum stéttum.
Okkur vantar flestu öðru fremur amerisk-
an framtaksanda og veruleikasýn. Vestur-
farirnar gætu gert atvinnuvegunum stór-
mikið gott, ef við gætum boðið heimkomn-
um löndum lifvænleg skilyrði, eigi síðri en
þeim standa til boða vestan hafs.