Skinfaxi - 01.05.1915, Blaðsíða 12

60
SKINFAXI
^essum tíma, ef vel er á haldið af hálfu
kennara og nemenda, þótt skólunum sum-
um verði lítið úr ekki lengri tíma.
Ef þegnskylduvinnu yrði komið á, bær-
ist landinu feiknin öll af vinnukröftum.
■Og á þeim höfum vér mikla þörf, svo víð-
ar lendur sem vér eigum óræktaðar. Flutn-
ingsmaður gat þess í ræðu sinni um mál-
ið á alþingi 1903, að með þessu lagi gætu
íijómenn Iært að græða reiti fyrir framan
■hús sín og bústaði, og er það falleg hugs-
un. Við þetta má bæta því, að fleiri
myndu nema slikt en sjómenn, svo sem
verslunarmenn, iðnaðarmenn og embættis-
menn, yfirleitt allir, er intu þegnskyldu af
hendi! Þá létu Islendingar af því að
„telja sér lítinn yndisarð
að annast blómgaðan jurlagarð“.
Þegnskylduvinnan ætti bæði að fegra
og auðga landið. Sumum er illa við nafn-
ið. Myndi ekki hentara að kalla hana
landræktarskyldu ?
Athugum nú, hvernig málið horfir við
oinstaklingum, er skylda þessi er lögð á
herðar. Hér að framan er bent á, að lík-
■ur séu til, að þegnskylduvinna komi inn
hjá þeim, er hana leysa af hendi, meiri
röskleik við störf þeirra og sjálfsaga, en
nú er títt vor á meðal. Ef þetta tækist,
þótt ekki væri nema að Iitlu leyti, þá yrði
námskeið þetta þeim til ómetanlegs gagns.
Og eg fæ ekki séð, að neinn myndi sjá eft-
ir þeim 3—4 mánaða tíma, er til vinn-
unnar færi, þá er frá liði. Svo langur er
fiminn ekki. En flestir myndu eiga þaðan
fjölda skemtilegra minninga. Líf sjómanna
verður fjölbreyttara á þenna hátt, heldur
■en ef þeir næmu aldrei neitt annað en það,
or að sjómensku lýtur. Og allir andans
menn, bæði skáld, vísindamenn og stjórn-
málamenn myndu græða á henni dýrmæta
hfsþekking og reynslu, sem verður ekki í
bókum numin. Og er slík reynsla örugg-
asti stuðningur öllum hugsandi mönnum,
er leikur hugur á að skapa sér lífsskoðun.
Mörgu merku fyrirbrigði gætu ungir nátt-
úrufræðingar þar veitt eftirtekt. Stjórn-
málamanna-efni kyntust högum alþýðu, og
ekki ólíklegt, að þeim yxi þá samúð með
henni og skilningur á þörfum hennar og
lífsbaráttu. Eða þá skáldaefnin. Hvar
gætu þau lesið bók bókanna, mannlifið,
betur en þar? Slíkur lestur er þeim giftu-
vænlegri en að skoða lífið gegnum vindl-
ingareyk á gildaskálum, eins og sumum
útlendum skáldum þykir hætta til um of.
Landsmenn myndu yfirleilt kynnast hver
öðrum meira en nú á sér stað, og stétta-
rígur að líkindum minka, öllum til gagns
og þæginda.
Það er gagnslaust, að fjölyrða um fyrir-
komulag á vinnunni nú. Vinnutíminn
ætti ekki að vera mjög langur, en hins-
vegar veltur alt á, að vel verði unnið og
kappsamiega, er unnið er. Það verður að
heimta það vægðarlaust, að hver geri skyldu
sína. Þar mætti ekki þola skrópar né nein
undanbrögð.
Mér virðist tíminn hentugur til að hreyfa
málinu nú, bæði inn d við og út á vid,
ef eg svo má að orði kveða. tlt d við,
að því leyti, að erfitt ætti ekki að veita að
sýna þjóðinni fram á, hvilíkum ósköpum
aðrar þjóðir fórna nú fyrir ættland sitt, og
hversu litla fórn hér er farið fram á, segj-
um 3—4 mánuði (Hermann fór fram á 7
vikur) hjá þeim blóðstraumum, fé og lífs-
þægindum, er Þjóðverjar, Frakkar, Englend-
ingar, Belgir o. fl. þjoðir offra nú fyrir ætt-
jörðu sína. Væri nú mikið, þótt hver íslend-
ingur fórnaði þjóð sinni 3—4 mánuðum af
æfinni? Og íslendingum hlýtur að skiljast
það skjótt, að á þvi er mikill gæfumunur,
að fórna 3—4 mánuðum til að rækta land
sitt heldur en misserum, árum, limum og
lífinu til verstu glæpa og mannsmorða,
eða undirbúnings undir slikt. Og nú
kemur mér í hug, hvort vér Islendingar
getum ekki kent öðrum þjóðum, sýnt
þeim það í raun og athöfn, að það má
ala upp óherskáan heranda, að innræta
má þegnunum fórnfýsi fyrir þjóð sína og