Skinfaxi - 01.05.1915, Blaðsíða 13

SKINFAXI
61
ættjörð, svo að ekki leiði af því manndráp
og vígaferli. Sumum mun þykja kenna
liér ofmetnaðar og mikið færst í fang, er
vér smælingjarnir eigum að kenna stór-
þjóðunum. En ef þjóð vor hugsar ekki
hátt, verður hún aldrei mikil.
Og inn á við virðist tíminn hentugur
til að koma málinu fram. Hér hafa ver-
ið stofnuð Ungmennafélög, er tala hátt
um, að þau vilji reisa landið við og manna.
Hér gefur þeim færi á að sýna alvöruna.
Þau kveðast vilja græða landið, skreyta
það skógum og blómum. Ef þessi ættjarð-
armál eru meira en „orð, orð“, ætti að
mega treysta því, að Ungmennafélögin
styddu landræktarskylduna af aleíli. Og
þá er henni sigurinn vís.
Sigurður Guðmunclsson.
,Gullfoss\
Fyrsta íslenska millilandaskipið, Gullfoss,
kom til Rvíkur 16. apríl kl. 9 um morg-
uninn. Veðrið var ágætt; óvanalega mikill
mannsöfnuður var þá við höfnina og mann-
kvæmt á skipinu þann dag. Allir voru
ánægðir með skipið, og góðs viti er það
að þeir lofuðu mest, sem best höfðu vit á.
Farrýmin bæði eru ólíkt betri en þekst
hefir á nokkru öðru skipi er Islendingar
hafa átt kost á að ferðast með hér við
land. Að vísu er ekkert óhóf í útbúnaði
skipsins, en öll þau þægindi, er skynsam-
lega má gera kröfu til. Lofthreinsun í svefn-
herbergjunum er skjót og góð. Skipið er
nokkuð breitt og svo gert að það veltur
litið, en gengur þó vel. Mæltu það far-
þegar, er með því komu fyrstu ferðina, að
ekki hefðu þeir komið í betra sjóskip.
Hvar sem litið er á skipið, farrýmin, búlka-
rúmin eða vélarnar þá ber GuIIfoss af
þeim skipum sem við höfum átt við að
búa. T. d. er vélin meir en þriðjungi aíl-
meiri en vélin í Botníu. Sigurður skip-
stjóri jer sagður ágætur maður, og vel til
forustu fallinn. Gullfossi var vel fagnað
af öllum, nema dönsku skipunum á höfn-
inni. Þau lágu þar ein þrjú eða fjögur
og sýndu engin kurteisismerki. Verður
það varla virt öðruvísi, en að Dönum hafi
verið raun að þessu eðlilega lífsmarki þjóð-
arinnar. En rétt er að muna Dönum það
með þakklátum huga, að þetta mikla spor,
stofnun Eimskipafél. er þeim að þakka. Því
að óneitanlega var það eingöngu gengdar-
laus ofsi og ójafnaður „Sameinaðafél.“
sem þokaði þjóðinni saman í þessu máli.
Um filistea.
iii.
Þorgeir kaupfélagsstjóri var um eitt
skeið „einn af leiðandi mönnum landsins“.
Hann kom ungur í fátækt og niðurnítt
hérað. Hann var gáfumaður, lærður vel
og hafði miklar mannvirðingar. En hann
vildi verða ríkur, og verða það íljótt, jafn-
vel þó það yrði ekki með eðlilegum hætti.
Verslun var ill í héraðinu, en fóikið
beygt af gamalli einokunarkúgun. Þorgeir
hvatti bændur mjög til að stofna kaupfé-
lag, og talaði um það fagurlega. Þótti
öllum það ráð, sem hann réði. Var nú fé-
Iagið stofnað og Þorgeir kosinn formaður.
Kaupir hann nú mikinn vöruforða erlend-
is, og meðal annars húsgrind tilhöggna
handa einum meðstjórnanda í félaginu.
Reiknaði hann farmgjaldið með undarleg-
um hætti, jafnt fyrir alla hluti, hvort sem
þeir voru stórir eða smáir. Var þannig
jafndýrt að flytja til landsins húsgrindina
og venjulega kornsekki. Mæltu menn, að
þetta væri gert til að blíðka þá, sem helst
var af mótstöðuvon. Eftir tvö ár varð fé-
lagið gjaldþrota, og féllu niður stórskuldir
við erlenda lánardrotna, því að Þorgeir