Skinfaxi - 01.12.1915, Blaðsíða 7

SKINFAXI
135
tveimur vísuorðum; í þeim er andi ljóðs-
ins, sá neisti, sem gefur vísunni gildi. En
rúmsins vegna verður skáldið að bæta við
orðum, einskonar eyðufyllingu, sem ekki
fellur við byrjunina, svo vísan er meö ó-
þægilegri brotalöm. Jafnvel í öðru eins
afbragðs snildarverki eins og„Fjallið Skjald-
breiður“ gætir á einstöku stað þessara
smíðalýta t. d. þar sem jódynurinn, alveg
óviðkomandi atriði, blandast inn í nátt-
úrulýsinguna.
„Beint í norður fjallið fríða,
(fákur eykur hófaskell),
sér á leiti Lambahlíða
og litlu sunnar Hlöðufell“.
Hér eru þau þrjú visuorð, sem ekki eru
auðkend .auðsýnilega gerð fyrst, og siðan
innskotinu bætt við. En í vísunni um
Sprengisand er engu orði ofaukið, enn
síður beilli linu. Yisan er bygð eins og
traustur múrveggur, þar sem einn steinn-
inn fellur við annan, uns byggingin er
fullger; þannig er sú augnabliksmynd,
sem skáldið bregður fyrir augu manns ekki
fullger, fyr en með lokaorðunum. Mað-
ur sér i anda staðinn þar sem skáldið er,
verður var við hvað tima dagsins líður,
hversu ferðinni er háttað, hvaðan komið
er og hvert stefnt. í stuttu máli leysir
skáldið úr öllum þeim spurningum, sem
forvitinn ferðalangur mundi hafa beint til
hans. Og öll þessi mynd er dregin með
aðdáanlegu yfirlætisleysi, málið svo einfalt
og eðlilegt, eins og þegar maður talar við
mann, hvergi gerð minsta tilraun til að
hreykja sér með íburðarmikilli skrúðmælgi.
Þá er blærinn á vísunni engu síður að-
dáanlegur. Það er haustblærinn, sem alt
af einkendi hin vorlausu ljóð og líf skálds-
ins, sem varla virðist hafa þekt heilbrigða
gleði, hans sem var foreldralaus einstæðing-
ur, gáfaður, viðkvæmur, þunglyndur.beygður
á sál og líkama af lifskjörum sínum og skap-
lyndi. Þessi maður er einn á ferð yfir allra
ömurlegustu eyðimörkina, sem til er á land-
inu, þar sem hver lifandi vera er eins og skjálf-
andi varnarlaust barní jötunfaðmi stein-
dauðrar náttúru, þar sem vindurinn æðir ár
og síð yfir endalaus sandflæmi, jökulfláka
ogófær fossandi fljót. Á þessum stað er
Kristján einn á ferð, um nótt, að heiman
„frá köldum griðum“ en þó þeim einasta
griðastað sem hann á og hefir átt, á leið eitt-
hvað, út í vonlaust myrkur framtíðarinnar.
Einmitt þetta, að skáldið lætur skugga for-
tiðarinnar leggja fram á veginn og byrgja
alla útsýn er lokasteinninn í byggingunni.
Með því er lýsingin bæði sönn og eðlileg.
Að öllum líkindum hefir Kristján mælt
vísiina af munn' fram, gert hana fyrirhafnar-
og hugsunarlaust, látið tilfinningu augna-
bliksins ráða efninu, forminu og blæn-
um. En því merkilegri er nákvæmnin í
lýsingunni, samræmið í andvarpinu sem
stígur upp frá hjarta skáldsins. Með hverjn
orði í vísunni bætir skáldið við nýjunv
þætli einangrunar og dapurleika, með sí-
hækkandi áherslu. Hann fer yfir kaldan,
eyÖL-sand, er einn á ferð um nótt; hann
sveimar, ef til vill viltur, að minsta kosti
stefnan óviss. Átthagarnir eru horfnir
og nú á hann hvergi heima. Einmitt
þessurn endalokum má lesarinn alt af búast
við hjá Kristjáni, vænta þess að sjá haldið
undan brekkunni, úr eldinum í bálið, beint
út í níðamyrkur algerðrar vonleysu. Menn
geta deilt um lífsskoðunina, og margt má
gegn henni færa. En jafnvel þeir sem
ekki trúa þvi, að Iífið sé óbætanlegur sárs-
auki, munu þó taka undir með franska
skáldinu, sem sagði um afrek listamanna:
„Engin hljóð eru fegri en örvæntingar-
stunur“.
Til kaupcnda blaðsins.
Þeir, sem enn ekki hafa fengið leiðréttar
kvartanir sínar, eða sendar kvittanir, eru vin
samlega beðnir að afsaka það; reynt verð-
ur að afgreiða það alt með næsta pósti.
Egill Guttormsson.