Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1980, Blaðsíða 30

Kort yfir veiðisvæði og veiðitíma grásleppunnar árið 1980.
að vera í 12% af útfluttum grá-
sleppuhrognum.
Þetla var í rauninni kveikjan að
stofnun samtakana, því allir sáu
að við svo búið mátti ekki standa.
Stofnfundurinn var haldinn 12.
nóvember 1977 og á hann mættu
50 menn. Það er svolítið erfitt að
segja nákvæmlega hve margir eru
nú í samtökunum. Á síðasta ári
skiluðu 320 leyfishafar inn skýrsl-
um, en sú tala er að sjálfsögðu
svolítiðbreytiieg fráári tilárs.Alls
voru veitt veiðileyfi til 525 aðila.
Góðar undirtektir
— Nú hafa sjómenn, og ekki
síst smábátaeigendur, haft það orð
á sér að vera ekki sérlega samstæð
heild. Voru yfirleitt góðar undir-
tektir hjá grásleppuköllum þegar
þú minntist á þetta við þá?
— Já, undirtektir voru góðar.
Menn fundu að þeir voru órétti
beittir. Það hefur gengið á ýmsu
hjá grásleppusjómönnum í gegn-
um árin, til dæmis í sambandi við
sölu hrognanna. En það sem
brann heitast á þeim var þetta 6%
útflutningsgjald sem þeir þurftu
að greiða, og kom þeim svo sjálf-
30
um hvergi að notum. Margir
höfðu reynt að beita áhrifum sín-
um í gegnum þingmenn sína, til
dæmis í Strandasýslu og víða, og
reynt var að fá þetta útflutnings-
gjald fellt niður. En það hvorki
gekk né rak.
Ég hef aldrei orðið var við
neinar mótbárur hjá sjómönnum í
sambandi við stofnun þessara
samtaka. Það heyrðust að vísu
raddir um að mynda einokunar-
apparat, en ég hef alltaf litið meira
á félagslegu hliðina á þessu máli.
Þegar hún er komin í lag, fylgir
annað á eftir.
Samtökin eru sjálfstæð
hagsmunasamtök
— Er þá ekkert samband á milli
Samtaka grásleppuhrognafram-
leiðenda og íslensku útflutnings-
miðstöðvarinnar?
— Nei nei, ekki að öðru leyti
en því að ég hef haft mjög gott
samstarf við það fyrirtæki. Óttar
Ingvarsson er eins konar lærifaðir
minn í útflutningsmálum ef svo
má segja.
Samtök grásleppuhrognafram-
leiðenda eru sjálfstæð samtök sem
eru stofnuð til að gæta hagsmuna
félaga sinni í hvívetna. Og þar er
stóra málið að sjálfsögðu að fá
sem hagstæðast verð fyrir hráefn-
ið.
Árið 1978 voru gerð ný lög sem
áttu að gilda í 3 ár. Þar var út-
flutningsgjaldið fellt niður, en í
stað þess var sett 3% fullvinnslu-
gjald á hrognin. Má því segja að
við höfum byrjað á því að vinna
stórsigur. Af þessum 3% fáum við
sjálfir 1%, en 2% renna til Þróun-
arsjóðs lagmetisiðnaðarins. Þessi
lög eru að renna sitt skeið í apríl
1981.
— Er nauðsynlegt fyrir grá-
sleppukallana að borga í Þróunar-
sjóðinn?
— Nei, og hefur aldrei verið,
svarar Guðmundur að bragði. En
máli var hugsað þannig að sam-
þykkja þessi 3% til þriggja ára og
við sjálfir fengjum 1% af því, til að
byggja upp rekstur samtak-
anna.. .til þess að vera færir um
það seinna meir að ráðstafa sjálfir
okkar útflutningsgjaldi. Og þetta
er einmitt það sem verið er að gera
með lagafrumvörpunum tveimur
sem nú liggja fyrir Alþingi.
Tvö lagafrumvörp
marka tímamót
Eins og ég sagði áðan, þá falla
gömlu lögin úr gildi í apríl nk., og
þá ætlumst við til að búið verði að
samþykkja ný lög um útflutnings-
gjald af grásleppuafurðum og um
Aflatryggingasjóð grásleppu-
veiðimanna. Þetta er stjórnar-
frumvarp og ég er bjartsýnn á að
það verði samþykkt.
Þetta er mikið mál fyrir okkur,
með þessum lögum er mannskap-
urinn á bátunum tryggður, en það
hefur aldrei áður þekkst í lífi grá-
sleppusjómannsins.
— Nú hafa sjómenn á bátum
undir 12 tonnum alla tíð búið við
mikið óöryggi í þeim skilningi, að
þeir hafa ekki haft neina kaup-
trygg'ngu, enga Iíftryggingu og
VÍKINGUR