Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1980, Síða 46

Vængjasnigillinn Spiratella retroversa,
annar tveggja slíkra sviflægra snigla með
skel sem algengir eru í íslenskum sjó.
Myndin sýnir aðeins bobbann þ.e. kuð-
unginn, sem er um 2—3 mm að lengd.
þessum stóru pílormum fyrir
norðan land. Þessi glæru slytti sem
héngu í möskvunum nefndu sjó-
mennimir einfaldlega glærátu, svo
höfundur treður þeim hér í þenn-
an vafasama flokk. Annars eru
áhöld um, hvort pílormar skuli
flokkast undir átu nema að litlu
leyti. Þrátt fyrir ósjálegan og
slyttislegan líkama eru þetta full-
vaxta dýr sem geta verið nokkuð
spretthörð. Burstakransinn kring-
um ginið er hárbeitt skurðtæki, og
eru pílormamir taldir hin mestu
rándýr á sínu vísu. Þeir ráðast
umvörðum á fiskungviði, sem oft
er stærra en þeir sjálfir, og hakka
það í sig.
Fiskseiði
Með fiskseiði er átt við annað
ungviði en það, sem myndar oft
glærátuna. Öll fiskegg (fiskifærð-
ingar tala að sjáfsögðu um hrogn í
fiskum, en venja er maðal þeirra
að tala um egg þegar þau eru laus
úr hrygnunni og svífa um í
sjónum) og seiði fiska sem rekur
stjómlaust í sjónum fyrstu ævi-
mánuði sína teljast til dýrasvifsins
og þá um leið til átu. Ekkert þeirra
finnst í svö miklu mæli í sjónum
sem glærátan. Líkamslögun ann-
ara fiskseiða en þeirra sem sjó-
menn nefna glærátu er og þannig,
að þau ánetjast lítt í troll. Því ber
minna á þessum fjölskrúðuga hópi
en efni standa til. Þessi tegund átu
er um allan sjó á sumrin eins og
sannast þegar farið er með fínriðin
troll eða háfa í rannsóknarskyni.
Ástæðulaust er að telja hér upp
einstaka hópa, en magnið fer
nokkuð eftir fjölda innan fiskiteg-
unda.
„Brúnáta“
Fæstir geta ímyndað sér snigla
og kuðunga á ferð upp i sjó. Hinir
svokölluðu vængjasniglar eyða þó
ævi sinni sem svif, blakandi ótt og
títt nokkurskonar vængjum til
Utgerðarmenn
Vélstjórar
Önnumst allar
raflagnir og viögeröir
í skipum
og verksmiðjum
Símar:
13309 og 19477
þess að sökkva ekki til botns. Dýr
þessi eru flest svo smá að menn
verða þeirra lítt eða ekki varir. Hér
við land eru 3 tegundir vængja-
snigla algengar, þar af eru tvær
með skel, þ.e. kuðung. Sú skel-
lausa er stærst eða um 1 sm á
lengd og eitthvað mjórri á þver-
veginn. Hinar tvær sem bera kuð-
ung eru miklu smærri eða 1—3
mm. Kalkkuðungurinn sem þær
bera gefur að byggingu og fegurð í
engu eftir af því sem tíðkast hjá
stærri botnlægum bobbum. Kalk-
skelin er hins vegar næfurþunn og
nánast gagnsæ til þess að íþyngja
ekki eigandanum. Gamlir síldar-
sjómenn kannast ef til vill við
„brúnátu“ sem svo var nefnd og
fannst stundum í síld. Hér voru í
rauninni engir aðrir á ferð en hinir
skeljuðu vængjasniglar og þunnir
bobbamir komnir í mask í maga
hinnar silfruðu. Þetta bendir til
þess að fjöldi vængjasnigla geti
orðið mikill, en að öðru jöfnu fer
ekki ýkja mikið fyrir þeim í hinum
fjölbreytta hópi sem við nefnum
átu.
Marflær
í huga flestra er marfló eitthvert
smákvikindi sem skríður um í
fjörum og heldur sig nálægt botni.
Sú er og raunin, að þessi hópur
dýra er heldur þungur til sunds.
Nokkrar tegundir hafa þó aðlagað
sig þeirri veröld sem spannar bilið
milli botns og yfirborðs, synda þar
Möttuldýríð Salpa fusiformis sem rekur
stundum í íslenskan sjó í miklu magni
sunnan úr höfum. Dýrið er gagnsætt eða
mestu eins og marglytta og dökku borð-
amir sem sýndir eru á myndinni eru í raun
mjólkurhvítir og sjást eins og i móðu inni i
hlaupkenndum Ifkamanum. Heildarlengd
allt að 8 sm.
46
VÍKINGUR