Náttúrufræðingurinn - 1959, Blaðsíða 39

NÁTTÚRUl-RÆÐINGURINN 149
5. mynd. S<5ð yfir Norðurhraun ofan af brún Hraunfossabrekku. Neðst f mynd-
inni sést elzti hraunfossinn í Hraunfossabrekku. Hann mun vera frá 1389. Svarti
hraunstraumurinn cr frá 1947-gosinu. í baksýn sjást Bjólfell og Tindilfell.
(Ljósm.: Guðmundur Sigvaldason).
lent undir því, og í fljótu bragði virðist erlitt að samríma frásagn-
ir heimildanna. En ef betur er að gáð er það þó hægt. í Hraun-
fossabrekkunni er einn hraunfossinn, sá fremsti (í sunnlenzkri
merkingu orðsins) og elzti, frá svipuðum tíma, þ. e. a. s. frá því unr
1389. Ég hef grafið á 5 stöðum á hraunfossinum. Mér virðist hann
yngii en Suðurhraunið því að 1389- og 1340-lagið sá ég ekki; hins-
vegar er greinilega mold undir lagi því, sem er milli 1389-lagsins
og 1510-lagsins, þ. e. 1477-laginu. Þessi hraunfoss er því eldri en
sjdlft Norðurhraunið, en yngri en Suðurliraun.
Hafi Skarð staðið undir skarði því, senr hraunfossinn konr niður
um, hefur lrraunið farið á bæinn. í þessu sama skarði lrefur Sel-
sundslækurinn áður átt upptök sín. Enn í dag rennur 1 ítill lækur
niður meðfram liraunfossinum, þar eð hraunfossinn hefur stíflað
farveg lians, og hverfur síðan undir hraunið.
Við getunr nú varpað fram þeirri spumingu, hvar gjáin sé og
fjöllin tvö, sbr. „færði sig rásin eldsuppkomunnar úr sjálfu fjall-
inu í skógana litlu fyrir ofan Skarð og kom þar upp nreð svo mikl-
unr býsnum, að þar urðu eftir tvö fjöll og gjá í nrilli . . .“ Það er
ekki ómögulegt, að hér sé átt við myndun Rauðaldna; þær geta litið