Náttúrufræðingurinn - 1942, Blaðsíða 21

X ATT U RU FIÍ ÆÐINGURIXX
179
1939. Toppseföndin hefir aldrei áður náðst licr á landi og er því
nýr borgari í fuglaríki Islands. Samkvæmt grein Þorsteins Ein-
arssonar í síðasta hefti Náttúrufræðingsins voru mál fuglsins í
mm sem hér segir: vængur 180, nef 50 og rist 67. Kyn fuglsins
mun ekki hafa verið ákvarðað, og mér er ekki lieldur kunnugt
um, hvort um fullorðinn eða ungan fugl liefir verið að ræða.
Toppseföndin er stærst þeirra fimm sefandategunda, sem eiga
heima í Evrópu. Stærðin í mm er sem hér segir: vængur 180—
195 á karlfuglum og 175—187 á kvenfuglum, nef 47—55 á karl-
fuglum og 40—46 á lcvenfuglum, rist 62—68. Karlfuglinn er
þannig lítið eitt stærri en kvenfuglinn, og mál Vestmannaeyja-
fuglsins benda
frekar í þá átt,
að um fullorðinn
karlfugl sé að
ræða. Á karl- og
kvenfuglum í
vor- og sumar-
búningi eru f jaðr-
irnar til beggj a
liliða á kollinum
mjög langar og
mynda allt að því
5.5 cm langan
tviskiptan topp.
Fjaðrirnar á höf-
uðhliðum, og á
neðanverðri kverk eru einnig mjög langar og mynda eins konar
kraga um höfuðið, sem fuglinn getur þanið út. Enni, lcollur og
hnakki er svart og sömul. allar aflari fjaðrir kragans. Svarti litur
kollsins nær ekki niður að taumnum og auganu, og gengur því mjó,
livít rák frá efra skolti aflur eftir liöfðinu fyrir ofan tauminn
og augað. Taumurinn er ljósbrúnleitur. Frá efraskoltsrót gengur
mjó, dökkleit, rauðsvört eða rauðgrá, nakin rák upp í augnaum-
búnaðinn. Ivverkin framan kragans og fremri lielmingur höfuð-
hliða, frá nefrót og 1.5—2 cm aftur fyrir augun, er Iivitt með
rjómalitum blæ oft og tíðum. Fremri fjaðrir kragans og aftari
helmingur höfuðhliða er ryðrautt. Að ofanverðu er fuglinn ann-
ars brúnsvartur með misjafnlega greinilega brúnleitum fjaðra-
jöðrum á herðum og öxlum. Handflugfjaðrir dökkbrúnar, litið
eitt livítar á innfönum við rótina. Armflugfjaðrir, að undanskild-
12*
Toppsefönd. Hjón með unga.