Náttúrufræðingurinn - 1957, Blaðsíða 26

20
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
um og neðri hluti möttulsins, en vegna hins mikla þrýstings hafi
efnið þjappast saman og skipt um form. Þessi nýja kenning hefur
leitt til merkilegs samanburðar milli jarðarinnar og annarra jarð-
stjarna.
HEIMILDARIT - REFERENCES
Bullen, K. E. 1953. Introduction to the Theory of Seismology. 2nd. edn.,
Cambridge University Press.
Bullen, K. E. 1954. Seismology, Methuen.
Jeffreys, H. and Bullen, K. E. 1940. Seismological Tables. Brit. Assoc., Gray-
Milne Trust.
Ingólfur Davíðsson:
Röskun á jafnvægi í náttúrunni
Grdspörinn er lítill og meinleysislegur fugl. Hann er oft svo
spakur, að hann flögrar og hoppar um og tínir brauðmola, sem falla
af borðunum í úti-veitingastöðum Evrópu. Svo fluttu menn grá-
spörva til Bandaríkjanna árið 1854, aðallega að gamni sínu. En þá
gerðust tákn og stórmerki. Gráspörvunum tók að fjölga þar ákaf-
lega, miklu örar en dæmi voru til í gömlu heimkynnunum í Evrópu.
Spörvarnir herjuðu brátt kornakra og aldingarða og átu kynstrin
öll, svo að uppskeran brást iðulega. Hún lenti í óteljandi spörva-
mögum í stað kornhlöðu. Spörvarnir gengu oft frá hálfétnu, en
maurar og skordýr fullkomnuðu eyðilegginguna. Geysilegum fjár-
upphæðum hefur verið varið vestra til eyðingar gráspörvunum. Vís-
indamenn hafa setzt á rökstóla. En spörvastríði Bandaríkjanna er
enn ekki lokið. Innflutningur hinna sakleysislegu gi'áspörva fvrir
einni öld, hefur reynzt Bandaríkjamönnum dýrt spaug.
Stundum berast sýklar með innfluttum dýrum. Fjdrkláðinn
barst hingað til lands með spönskum og enskum hrútum, sem ætl-
aðir voru til kynbóta, fyrir löngu. Karakúlféð er nýrra dæmi. Það