Náttúrufræðingurinn - 1957, Side 39

ENDURVÖXTUR í DÝRARÍKINU
31
1. mynd. (Barth 1949). Skýringar-
mynd til að sýna mismuninn á
cndurvaxtarhæfileikanum hjá sala-
möndru (til vinstri) og froski (til
hægri). í báðum tilfellum er fótur-
inn tekinn af á tilsvarandi staS.
Á salamöndrunni endurvex þaS,
sem af var tekiS, en á froskinum
grær sáriS án frekari endurvaxtar.
stærri líffæri vaxa ekki aftur,
ef þau eru skorin burtu. Þó
vaxa utlimir aftur á sala-
möndrum við venjuleg skil-
yrði. Ef t. d. annar framfótur
salamöndru er skorinn af
neðan við axlarliðinn, vex
hann að nýju (sjá 1. mynd).
Þetta er hægt að hindra með
því að flá skinn af fætinum
og leggja yfir sárið. Grær það
fljótt við, en fóturinn vex
ekki aftur.
Á froskum vaxa afskornir
kringumstæðum, en sé sárið meðhöndlað með saltupplausn má fram-
kalla endurvöxt, svo að það, sem tekið var af fætinum, vaxi aftur.
Venjulega eru sár frosksins fljót að gróa, en saltupplausnin tefur
fyrir myndun yfirhúðar, og þegar tekið er tillit til þess, sem á undan
er sagt um salamöndrufótinn, að skinn, sem grætt er yfir sárið, hindr-
ar endurvöxtinn, virðist ekki úr vegi að gera ráð fyrii', að það sé
yfirhúðin, sem á einhvern hátt stöðvar endurvöxtinn.
Þetta virðist benda í þá átt, að endurvaxtareiginleikinn hjá dýr-
unum sé ekki glataður sem slíkur, en það sé bara eitthvað, sem
hindur hann. Barth (1949)1) segir, eftir að hafa rætt það, sem á undan
er ritað, að það hvetji til tilrauna með útlimi spendýra.
Hjá mörgum hryggleysingjum er endurvaxtareiginleikinn mjög
limir ekki aftur undir venjulegum
1) Barth, L. G. 1949. Embryology. New York.