Náttúrufræðingurinn - 1957, Blaðsíða 42

34
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
plöturnar urðu margar, og síðan vex hver hluti og verður að nýjum
einstaklingi.
Það mætti lengi halda áfram að tína til dæmi um endurvöxt hjá
hryggleysingjum, en hér skal aðeins tekið eitt í viðbót, vegna þess
að það er dálítið sérstætt. Það eru svampar (Spongiæ), sem um er
að ræða. Hægt er að pressa þá í gegnum þétta síu, svo að frum-
urnar rifni að miklu leyti hver frá annarri. Eftir þessa meðferð geta
þær samt sameinast og myndað svamp með fullum lífsþrótti.
Sitt af hverju
Sérkennilegur griðastaður.
Fiskurinn Fierasfer acus, sem lifir í Miðjarðarhafinu, er frægur
fyrir hina einkennilegu lifnaðarhætti sína. Hann sækist nefnilega
ekki eftir, eins og aðrir fiskar, að synda frjáls fram og aftur, eða fela
sig á bak við steina eða þörunga, heldur leitar uppi sæbjúga og
fer að rjála við afturenda þess. Það virðist næstum því eins og hann
reyni að opna endaþarminn svolítið með höfðinu. Undir eins og
það hefur tekizt, beygir hann hinn oddmjóa sporð sinn niður með
búknum og borar sér inn í endaþarm sæbjúgans, og smámsaman
mjakast fiskurinn aftur á bak inn í það. í hvert sinn er það opnar
endaþarminn, til þess að endurnýja vatnið í öndunarfærunum, en
þau eru í beinu sambandi við garnirnar, þokar fiskurinn sér svo-
lítið lengra inn. Tekur þetta oft ekki nema fáeinar sekúndur, en
stundum allt upp í 3 mínútur. Fiskurinn lætur sér ekki nægja að
vera í görnunum, en leitar út í kviðarholið. Að lokum er hann
kominn alveg inn, og á sér þarna ágætan griðastað, enginn getur
fundið hann. Þaðan fer hann svo ekki fyrr en nóttin er skollin á.
Þá kemur hann fram úr fylgsni sínu í fæðuleit. Þegar hann er orð-
inn saddur, skríður hann aftur inn í hið örugga fylgsni sitt.
(Dyrenes Verden. Fisk II, Köbenhavn 1939, eftir Ingvald Lieberkind)
Aðalsteinn Sigurðsson.