Samvinnan - 01.12.1951, Qupperneq 5

Þessi Mariumynd Rafaels hefur hlotið nafnið
„Madonna di San Sisto“ og er hún i listasafni
i Dresden.
næstu árum var hann ýmist í borg-
inni sjálfri eða í átthögum sínum.
Fékk hann þar ýms verkefni, mynrl
af heilögum Georg og drekanum, sem
hertoginn í Urbino sendi Englands-
konungi að gjöf, myndir í klaustur
Canaldoli múnkanna í San Servero
og margt fleira.
I septembermánuði 1508 var Rafael
kallaður á fund páfa í Róm, og verða
þá þáttaskil í lífi hans. Páfarnir voru
teknir að sýna hverskonar Iistum
meiri áhuga en nokkru sinni og safn-
aðist mikill fjöldi merkra listamanna
umhverfis þá. Þá vann hinn mikli
húsameistari Bramante við byggingu
Péturskirkjunnar, sem var rétt að
hefjast, og mun hann hafa átt mest-
an þátt í því, að Júlíus páfi II. boð-
aði Rafael á sinn fund. Varð nú Rafa-
el á skömmum tíma eftirlætismálati
páfa og var þannig skipað á fremsta
bekk hinna mörgu listamanna, sem
þarna voru saman komnir.
Fyrsta og ef til vill stærsta verk-
efni Rafaels í Vatíkaninu var að
skreyta þar nokkur herbergi. Höfðu
ýmsir eldri málarar skreytt þessa
sömu sali, og sárnaði Rafael, að verk
þeirra voru eyðilögð, en að minnsta
kosti eitt, sem hinn gamli meistari
hans, Perugino, hafði málað, varð-
veitti hann. En vilji páfa varð að ráða
og hann vildi fá í sali þessa ný mál-
verk eftir Rafael. Var hér um „fresco“
eða veggmálverk að ræða, svo að það
gat ekki orðið nema fyrri myndir á
veggjunum væru brotnar niður. Þarna.
málaði Rafael táknmyndir fyrir guð-
fræði, vísindi, skáldskap og réttlæti,
og þarna eru tvær frægustu myndir
hans, „Umræðurnar“ og „Skólinn í
Aþenu“. Eru þetta miklar hópmyndir
og táknrænar, og má þar þekkja mörg
andlit samtíðarmanna Rafaels, sem
hann setti í klassiskt umhverfi.
Rafael var nú aðeins þrítugur mað-
ur og kominn á tind frægðarinnar, svo
að talið er ólíklegt, að nokkur mál-
ari hafi í lifanda lífi notið slíkrar hylli.
Páfarnir og hinir auðugu kaupmenn
Rómaborgar kepptust um að veg-
sama hann og fá honum glæsileg verk-
efni. Hann reisti sér höll og hafði um-
hverfis sig heila hirð lærisveina, senni-
lega um 50 pilta.
Þegar Júlíus II lézt 1513, var Leo
X kjörinn páfi, og vænkaði þá enn
hagur listamanna, enda þótt Júlíus
hefði verið örlátur við þá. Þegar Bra-
mante lézt, var Rafael samkvæmt ósk
hans gerður að húsameistara Páfa-
garðs með það aðalverkefni að hrinda
áfram hinni glæsilegu kirkjubygg-
ingu, Péturskirkjunni. Hann lét til
sín taka á ýmsum sviðum, barðist
fyrir varðveizlu gamalla bygginga og
reyndi jafnvel höggmjmdagerð, sem
hann hafði ekki fengizt við áður.
Rafael var hvers manns hugljúfi í
Róm, glæsilegur maður í hvívetna og
Ein af frœguslu myndum Rafaels er Upprisan,
em geymd er i Vatikansafninu i Rómaborg.
vinsæll mjög. Það þóttu því að von-
um hörmungartíðindi, er það fréttist
um borgina föstudaginn Ianga 1520,
að hinn dáði meistari væri látinn.
Hafði hann tekið sótt nokkrum dög-
um fyrr, og leiddi hún hann skyndi-
lega til bana. Lík hans stóð uppi í
Framh. á bls. 30.
I>essi heimsfrcega mynd er i hinum svokallaOa „undirskriftasal" i Vatikaninu i Róm, og nefnist
hún „Skólinn i Aþenu".
5