Spegillinn - 01.12.1949, Síða 31

SPEGILLINN
195
Jólahugleiðingar Spegilsins
Það er eins og jólin hafi sínar sérstöku stemningar. Eins
og kunnugt er, þá er til sérstakt jólaveður, það er oftast logn-
molludrífa eins og á jólakortunum (já, þá kosta þau nú lík-
lega eitthvað í ár). Annars veit ég ekki, hvaðan ég hef þetta
með jólaveðrið. Ég held helzt af dönskum jólakortum. Já —
margt gott höfum við frá dönum. Og þá þarf líka að sjást
lítið hús í hálfkafi í fönn og ljósker fyrir utan, með jóla-
sveini og sleða með jólaglaðninginn, stefnandi heim að hús-
inu. Og þá dettur manni í hug hálfgleymd saga um greifann
Míkos, sem ók í hestasleða sínum í nánd við góssið og mætti
landpóstinum hlöðnum jólapinklum.
— Er það nú ekki ákaflega þreytandi, maður minn, að bera
út allan þennan póst í þessari líka ófærð?
— 0, þetta er nú 19. árið mitt við það, svo að ég er smám
saman farinn að venjast því, sagði pósturinn.
— Þá ættuð þér nú einmitt að fara að hvíla yður, sagði
Míkos, sem öllum vildi vel. Svo bætti hann við eftir nokkra
umhugsun: — Heyrið þér, því sendið þér ekki heldur alla
þessa böggla í pósti?
Þegar gluggasýningarnar eru komnar, fer maður að setja
upp jólasvipinn og stoppa vini sína á götu. Hugsast getur, að
þeir hafi einhvern jólaglaðning í rassvasanum. Nú, og bregð-
ist það, þá er alltaf hægt að sýna honum, hvað mikið maður
hefur að gera, með því að kveðja hann með svofelldum orð-
um: — Jæja, ég verð að flýta mér, það eru jóiaannirnar.
Um leið og maður gengur fram hjá barónunum úr Hafnar-
stræti, stingur maður kannske að þeim 5-kalli og brosir út
í kommúnisma-munnvikið. Maður hefur ráð á því núna rétt
fyrir jólin, þegar maður hefur brosað út í íhalds-munnvikið
allt árið.
En annirnar eru oftast fólgnar í því, að líta inn til næsta
kunningja til að vita, hvort hann hafi ekki upp á neitt að
bjóða.
En þeir, sem eru í verulegum jólaönnum, eru skriffinnar
og bókaútgefendur, sem þurfa endilega að upplýsa okkur
hina um lífsnauðsynlega speki. Einmitt í ár hafa þeir opin-
berað oss síðasta og mesta listaverkið, sem mun áreiðanlega
skapa tímamót í sögu þjóðarinnar. Kostar frá 50 og upp í
95 krónur, svipað og eitt eintak úr áfengisverzluninni, sem
líka er andi og sumir eru jafnvel svo forhertir að taka fram
yfir hinn. Já, þetta eru menn, sem virkilega eru á þönum.
Fyrst til bókaútgáfunnar:
— Hvað, er bókin ekki komin út ennþá? (Bara að einhver
deyi ekki á meðan, sem annars hefði getað lesið hana.) Næst
í bókabúðirnar. Fitla fyrst við Heimilisritið eða landsupp-
fræðipóstinn hans Karls ísfelds. Spyrja svo af tilviljun af-
greiðslumanninn:
— Hvernig selst hún annars, þessi bók þarna?
— Það er nú lítil sala í henni enn.
— Hm. Já — en hvað kostar vasaalmanakið? (Spyrjand-
inn man sennilega, að það kostaði 7 krónur í fyrra.)
önnur búð o. s. frv. Það er sem sagt nóg að gera. Leiðin-
legast er þó, að menn kunni ekki að meta hið góða, sem að
þeim er rétt, og þetta er þó áreiðanlega merkasta bókin í ár.
Upphaflega reiknað með 15 þúsundum í ágóða eftir prósentu-
kerfinu. í dag er áætlaður ágóði kominn ofan í fimm þúsund.
Á morgun er gott, ef maður sleppur skaðalaust. Ég held að
maður sleppi því að skrifa annað eins listaverk næsta ár. —
Já, það er eins og jólin hafi sínar sérstöku stemningar.
Og svo kemur jólatréð á Austurvöll eftir hugmynd og til-
lögum Víkverja. Því að hann hefur einn í öll þessi ár séð
nauðsyn þess og prýði fyrir bæinn. Krían og flugfreyju-
nafnið getur beðið þangað til eftir áramót. Mikið hefur hug-
vit Víkverja lappað upp á hana Reykjavík, eins og karlinn
sagði.
Loksins er komið að aðfangadagskvöldi, og húsfaðirinn
situr á inniskóm og stritast við að komast í jólastemningu.
Hann heyrir pískrið frammi í eldhúsinu um jólagjafirnar til
hans, sem helzt eiga að koma honum einhvernveginn að óvöru.
Og hann fer að hugsa um tvöhundruð-kallinn, sem hann stakk
að konu sinni fyrir þessu fyrir helgina.
Litlu síðar er farið að rifja upp „í Betlehem“ og „Heims
um ból“. — Nei, þetta vers kemur ekki næst, góða mín. Ég
held ég ætti að muna það frá því ég var barn. En mamma
hafði víst aldrei verið barn.
Þá eru jólagjafirnar teknar fram. Jú, grunaði ekki gamla
Gvend. Bók eins og Játningar. Húsfaðirinn hefur aldrei ját-
að neitt. Hefði það nú bara verið einhver önnur bók. Kvöld-
útgáfunnar eða Vasaútgáfunnar. Þær hefði þó verið hægt að
lesa um jólin. Þarna rauk stór hluti af tvöhundruð-kallinum
fyrir lítið. Þegar þetta er búið, þá heyra heiðursgestir jól-
anna pabba segja um hið dásamlega jólatré:
— Þetta er víst norsk fura.
— Nei, þetta er danskt greni eins og í fyrra, segir mamma.
— Nei, þetta er ekki greni frekar en ég er greni, segir
pabbi.
— Jæja, hafðu það þá eins og þú vilt, en þetta er nú greni
samt, segir inamma.