Fálkinn - 08.03.1930, Blaðsíða 3

F A L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Pramkvœmdastj.: Svavar Hjaltested.
Afialskrifstofa:
uankastræti 3, Reykjavík. Sími 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—7.
Skrifstofa i Oslo:
Anton Schjöthsgade 14.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Askriftarverð er kr. 1.70 á mánuði;
kr. 5.00 á ársfjórðungi og 20 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
A-uglýsingaverð: 20 anra millimeter
Herbertsprent, Bankastræti 3.
Skraddaraþankar.
Oft er því viðbrugðið um suma
Wenn, að þeir sjeu miklir afkasta-
menn og komi það af þvi, að þeir
kunni að vinna. Ameríkanskur kaup-
sýslumaður, sem talinn var í þessum
flokki, var spurður hvort það væri
ekki elja og hagsýni, sem hefði hjálp-
að honum best á fram. Hann svaraði:
^að sem eftir mig liggur, er fyrst og
fvenist því að þakka, að jeg hefi
kunnað að hvíla mig.
Það er list út af fyrir sig, að kunna
að hvíla sig. Kunna að skifta sólar-
kringunum í vinnustundir og hvíldar-
slundir og láta hvíldarstundirnar
kei'a nafn með rentu. Því margir eru
svo gerðir, að þeir sleppa aldrei hug-
auinn af starfi sínu. Þegar þeir eiga
hvilast, brjóta þeir heilann um
Þetta eða hitt, sem starfi þeirra við-
vikur, svo að hvíldin verður engin
Jivíld heldur áframhaldandi erfiði. En
þá fyrst fær maðurinn livíld frá and-
fegu starfi, er það gleymist honum
Úm stund og lætur huga hans óá-
j’eittan. Ef maðurinn sleppir ekki á-
Uýggjunum af sjálfu starfinu getur
kann ekki notið fullrar livíldar.
En hvernig getamenn varist áhyggj-
uinun í sambandi við starf sitt? Er
það ekki einmitt kostur, að vera vak-
tnn og sofinn i starfinu og láta það
ekki líða sjer úr minni. Er það ekki
skyldurækni. Vitanlega er svo. En
enginn maður verður svefnlaus eða
hvíldarlaus af eintómri skyldurækni.
hað sem ónýtt getur fyrir manninum
hvild og svefn er einmitt oftast nær
eitthvað smávægilegt, sem manninum
hefir gleymst, og besta meðalið til að
ut°ta hvildarinnar er einmitt þetta,
uð skilja svo við störf sin að kvöldi,
uð niaður þurfi ekki að hafa ónæði
eða áhyggjur af þeim til morguns.
oa nýtur meiri hvíldar, er vinnur
klukkutímanum lengur að kvöldinu
u þess að hafa gert „hreint borð“
^eldur en hinn, sem ekki gerir það.
Sumir menn eru ekki minnisgóðir,
°8 eftir að þeir eru horfnir frá verki
suni fara þeir að brjóta heilann um,
jvort þeir liafi nú eklci gleymt þessu
®öa þessu. Hvort brjefið til N. hafi
®rið sent, livort ekki hafi gleymst
S siðiíkva á ljósinu eða því um líkt.
1 vona smáræði getur bakað mannin-
hn andvökunótt. En vitanlegt er, að
Pað er viljaatriði að skerpa minnið.
Flóðin í Hvítá.
Þriburar.
Jeg hefi sjeð það i frásögur fært,
að hjer og hver erlendis eru tvíbur-
ar, sem fæddir eru sinn á hvoru ári.
Mjer kom til liugar út af því, að það
þætti ef til vill ekki síður fásagnar
vert, að hjer á landi eru að minsta
kosti einir þríburar, sem ekki eiga
allir sama fæðingarárið.
Foreldrar þessara þríbura heita
Guðmundur Magnússon Waage og
Sigurlaug Jóhannesdóttir. Veturinn
1918—1919 áttu þau heima vestur i
Vestur-ísafjarðarsýslu, á bæ þeim
er Lónseyri heitir í Auðkúluhreppi.
Þar fæddist þeim á gamlárskvöld 1918
dóttir, sem þvi á afmæli 31. desem-
ber; en eftir miðnættið bættust 2
dætur við og telja þær afmælisdag
sinn 1. janúar.
Dæturnar eru allar á lífi og mann-
vænlegar. Heitir hih elsta Jóhanna,
sú í miðið Jónína Sigríðnr, en hin
yngsta Guðbjörg Kristjana.
Nú er fjölskylda þessi flutt til
Reykjavíkur og á heima á Veðramóti
á Þvottalaugaholti. Tvær systurnar
Jóhanna og Guðbjörg Kristjana, eru
hjer í barnaskólanum, en Sigríður
dvelur upp í Borgarfirði í vetur.
Þegar liún kemur til bæjarins i vor,
stendur til að mynda þær saman,
systurnar þrjár, og hefi jeg trygt
.mjer mynd af þeim handa „Fálk-
anum“. Get jeg þess til, að mörgum
þyki gaman að sjá, hvernig þessir
merkilegu þríburar lita út.
Sigurður Jónsson,
skólastjóri.
Um vída veröld.
----X——-
FORNMENJARNAR Árið 1772 fann
Á PÁSKAEYJU. — liollenski skip-
----------------- stjórinn og sjó-
ræninginn van Roggeveen eyju eina
úti fyrir strönd Chile Það var um
páskana og því skírði hann eyjuna
Páskaeyju. Er eyja þessi efsti hluti
af eldfjalli, sem að mestu er sokkið
í sjó, og er þar fult af gígum. Eyjan
er 118 ferkílómetrar að stærð og 500
metrar þar sem hún er hæst.
Eyjan sjálf er um fált merkileg. En
þeim mun merkilegri eru fornmenj-
ar þær, er þar hafa fundist. Þar liafa
fundist trjebútar og kefli, alsett letri,
sem menn hafa hvergi annarstaðar
fundið i veröldinni. Og bera þessar
áletranir með sjer, að fólkið, sem
hefir skorið þær hefir verið af menn-
ingarþjóð en ekki á iágii stigi. Letrið
er fallegt og reglulegt en líkist ekk-
ert hinu ófullkomna myndaletri
frumþjóðanna.
Enn meiri athygli liafa ]jó vakið
hinar mörgu og stóru höggmyndir,
sem þarna hafa fundist. Er hver
mynd höggin úr einum steini. Þetta
eru mannslíkön, en öll hafa þau ein-
kennilegan samskonar höfuðbúnað,
sem höggin hefir verið úr öðrum
steini og settur ofan á líkneskin.
Það er mönnum ráðgáta hver til-
gangurinn hefir verið með því, að
•koma þessum höggmyndum fyrir
þarna, á þessari afskektu eyju. Þær
standa allar nærri sjó og snúa allar
baki að sjónum. Standa þær allar á
liáum stöllum, bygðum úr afarstór-
um björgum en svo vel feldum sam-
an, að varla má greina samskeytin.
í fótstöllum þessum eru jarðhvelf-
ingar, en ekkert bendir á, að þær
hafi verið notaðar til þess að jarð-
setja þar látna menn.
Uppi á fjöllunum hafa menn fund-
ið hálfgerð líkneski sömu tegundar,
og verkfæri þau, sem notuð hafa
verið til að höggva likneskin.
Ýmislegt bendir á, að snöggleg
jarðbylting, eldgos eða landskjálfti,
hafi gert út af við fólkið þarna.
Um síðustu helgi urðu vatna-
vextir miklir víðsvegar um land.
Höfðu hlýindi verið svo mikil,
að snjóa leysti, eigi aðeins i
hygðum heldur og til fjalla.
Hvergi urðu þó eins miklir vext-
ir og í Hvítá (Ölfusá). Varð á-
in meiri en hún liefir orðið að
minsta kosti í 64 ár, og mun
vatnsborðið sumstaðar hafa
hækkað um 8—9 metra.
Flóðið náði hámarki sínu á
sunnudaginn var. Beljaði þá áin
fram yfir Skeið og Flóa, hjá Á-
hrauni og Útverkum fram yfir
Ólafsvallahverfi og austanvert
við Brúnastaðaflatir fram í Hró-
arslæk milli Bitru og Skeggja-
staða. Við Ölfusárbrú umkringd-
ist Tryggvaskáli af flóðinu en
vatn gekk í húsin. Varð eigi
komist úr Skálanum nenia á
báti. Myndir þær er lijer fylgja
og teknar voru af M. Ólafssyni á
sunnudaginn sýna livernig um-
Þykir mönnum ýmislegt benda á,
að eyjan sje síðustu leyfar stærra
lands, er smám saman hafi sokkið.
Að landskjálftar hafi verið þarna
má m. a. marka af þvi að mörg af
líkneskjunum hafa dottið um. Sum-
ir vilja halda því fram, að eyjan sje
leifar af sagnalandinu Allantis, sem
dulspekingar hafa lýst svo ítarlega.
En um sögu þess fólks, sem þarna
hefir lifað, verður alt á huldu þang-
að til vísindamönnum tekst að ráða
rúnir þær, sem ristar eru á keflin,
sem þarna hafa fundist,
liorfs liefir verið við Ölfusár-
brú. Þó varð vatnið enn liærra
en myndirnar sýna og lá við að
það næði brúnni.
Heyskaðar hafa orðið víða af
völdum flóðsins. I Útverkum
drápust 36 kindur og í Ólafs-
vallahverfi 60—70. I Biskups-
tungum urðu skaðar, misti þar
einn hóndinn alt fje sitt nema
tvær kindur. Bærinn í Reykja-
ncsi í Grímsnesi var umflotinn
tvo daga, stóðu hross þar í vatni
í miðjar siður í hesthúsi. Og
mætti fleira telja.
Vegurinn austan við Ölfusár-
brú og milli Bitru og Skeggja-
staða skemdist mjög af vatns-
rás. Og brúin yfir Hvítá, lijá
Brúarhlöðum fór i flóðinu. Var
hún bygð undir komu Friðriks
konungs 8. eins og Tungufljóts-
hrúin, sem fór í flóðinu í fyrra-
sumar.
Páskaeyjan er með afskekktustu
stöðum veraldar. Hún telst til Chile
og stjórnin rekur þar sauðfjárrækt
í stórum stíl. Venjulega koma skip
þar ekki oftar en tvisvar á ári.
Nú ætla Ameríkumenn að gera út
leiðangur til þess að rannsaka vand-
lega allar þær fornleifar, sem fund-
ist hafa á Páskaeyju — og finna nýj-
ar. Er líklegt að þessum vísindaleið-
angri takist að komast að einhverri
niðurstöðu mn leyndardóma þá, sem
þessi fjarlæga eyja hefir að geyma.
’ ----X-----