Fálkinn - 19.04.1930, Page 9

F Á L K I N N
9
Frá landinu helga.
ið Og við berast fregnir um
asrur frá landinu helga og í
“^ar scm lciS varð svo mikill
nður milli Araba og Gyðinga,
,i^nska setuliSið i landinu gat
f ’ , neitt ráðið og varð að
a ^jálparlið frá Egyptalandi.
'30
^ ».:es
Acre
'Sí , ' ‘ !..t
^ M- Carnieíí^
" AihlitC'
í'a’sar eaé
s' S;|rona
} Giigalo ^
rÍ. BeVíiKl0
A4Jerus;item |i|||
íButWrbcnn0 ■ J
■O. ..i) E O. : f ss Í
llisán

fejj(\r<*ttur af Gyðingalandi. Það er
er f minna en ísland. Jerúsalem
Ht}jtl?I'sta borgin í landínu og hefir
uð.OOO en næststærst er Jaffa,
nieð um 50.000 íbúa.
a»dinu er vandstjórnað, því
v mbúðin milli Araba annars-
§ar og Gyðinga og kristinna
nna hinSvegar er liin versta.
ið ^Um saman hafði landið ver-
, kndir yfirráðum Tyrkja, þegar
fjekk sjálfsforræði eftir
" ln0akona í brúðarskarti
stj’rjöldina miklu. Arabar þykj-
ast því vera rjetthæstu borgar-
arnir í landinu. En á síðustu ár-
um voru álirifin frá Evrópuþjóð-
unum farin að aukast í landi.
Svo lcom stríðið og Gyðingaland
varð orustuvöllur Breta og
sem þarna búa. Arabiska, he-
breska og enska voru viðurkend
jafn rjettháar tungur og ákveð-
ið var með lögum, að fult tillit
yrði tekið til helgidagshalds
múhamedstrúarmanna og krist-
inna manna, svo og Gyðinga.
ur sárast við ensku yfirráðin í
landinu. Lengi liefir sú hugsjón
verið á lofti, að Gyðingaland
yrði á ný aðalheimkynni Gyð-
inga viðsvegar um heim og að
komið yrði af stað einskonar
þjóðflutningi Gyðinga til gamla
Jaffa, hafnarborg Jerúsalem, ein fegursta borgin i Gyðingalandi. Myndin er tekin úr flugvjel.
Tyrkja. Tyrkneski hershöfðing-
inn Djemal pasha fór með lier
sinn til Gyðingalands og ætlaði
að freista þess að gera atlögu
þaðan að enslca setuliðinu við
Súesskurðinn og ná völdum yfir
skurðinum í hendur sínar og lolca
Bretum leiðina til Asíu. Ef þessi
ráðagerð hefði komist í fram-
kvæmd hefði hún haft ískyggi-
legustu afleiðingar fyrir banda-
menn. En hún strandaði og
snemma árið 1917 hjelt enski
hershöfðinginn Allenby liði sinu
inn í Gyðingaland og tók Jerú-
salem herskildi. Var þar með
lokið yfirráðum Tyrkja í Gyð-
ingalandi og þýski hersliöfðing-
inn Falkenhayn, sem settur hafði
verið yfir her Þjóðverja og
Tyrkja í landinu varð að láta
undan síga og hörfaði loks úr
landi. Rjett fyrir jólin 1927 hjelt
Allenby liði sínu inn í Jerúsalem.
Og um allan kristinn heim varð
fögnuður yfir því, að þessi forn-
helga borg væri nú loks laus úr
viðjum Múhamedstrúarmanna.
Örlög Gyðingalands voru ráð-
in með friðarsainningunum í
Sevrés 10 ágúst 1920. Landið er
lýst sjálfstætt ríki undir vernd
Breta; staða þess cr því talsvert
svipuð stjórnmálaafstöðu ensku
lýðrikjanna. Bretar hafa gert sjer
mikið far um, að stjórna land-
inu með lipurð og gætni og reynt
eflir megni að efla samlyndi
hinna gjörandstæðu þjóðflokka,
Föstudagur, laugardagur og
sunnudagur eru því alt lielgidag-
ar í landinu. 1 stjórn landsins
eiga sæti 7 kristnir menn og
múhamedstrúar og 3 Gyðingar.
En af þeim 800.000 manns, sem
í landinu eru er um 100.000 Gyð-
ingar, 600.000 múhamedstrúar-
menn og 75.000 kristnir.
Eitt er það, sem Aröbum svíð-
landsins, víðsvegar að úr heim-
inum. Er hreyfing þessi kölluð
zionismi. Bretar hafa stutt þessa
hre^Tingu af alefli og vilja að
Gyðingum fjölgi i landinu. Hef-
ir nokkuð orðið ágengt í þessu
efni, einkum hafa Gyðingar frá
Rússlandi og Ukraine, Rúmeniu
og Póllandi flust til Gyðinga-
lands. Hafa rikir Gyðingar í
Rússneskir prestar blessa ána Jórdan.