Fálkinn - 22.11.1930, Side 7

F Á L K I N N
7
Stöðurnar hans Olsen
Jónas Ólsen hafði verið á sjö
skrifstofum síSustu tvö árin.
Honum fanst sjálfum vel af sjer
vikiS ef liann gat haldiS sömu
vistinni í þrjá mánuSi. Ekki var
þaS af þvi aS hann væri lieimskur
— þvert á móti. En gallinn á lion-
um sem skrifstofumanni var sá,
aS honum var svo hláturgjarnt,
aS hann gat ekkert viS þaS ráSiS.
Þegar hann sat viS borSiS sitt og
var aS leggja saman töludálka, þá
gat honum alt í einu dottiS eitt-
IivaS svo lilægilegt í hug, aS liann
varS aS halla sjer aftur á bak
í stólnum og veltast um í hlátri,
svo aS glumdi i allri skrifstofunni
og yfirgnæfSi skröltiS í ritvjel-
unum. Og vitanlega varS hann aS
segja fólkinu tilefniS til hláturs-
ins, svo aS verkfall varS á skrif-
stofunni og venjulega fór svo, aS
forstjórinn kom fram og leit yfir
starfsfólldS og ljet sjer fátt um
finnast.
Einu sinni hafSi hann veriS á
miSlaraskrifstofu. Forstjórinn
þar átti fjögra lampa viStæki,
sem vitanlega var eingöngu ætl-
aS til þess aS taka á móti álna-
löngum listum af kaupliallar-
frjettum. Dag einn, seinni part-
inn, var forstjórinn úti og Ólsen,
sem var bjartsýnn eins og vant
var og bjóst ekki viS forstjór-
anum næstu tvo tímana, setti viS-
tækiS auSvitaS í samband viS
hljómleikaútvarpiS. HljóSfæra-
sláttur hafSi lyftandi áhrif á hiS
ljetta skap Ólsens, lyfti honum
upp í rósrauSa drauma og bar
hann á vængjum sínum uppíæSri
lieima, svo aS liann gleymdi alveg
þrautum og þjáningum dægur-
stritsins. Nú var fallegur vals
léikinn og þá gleymdi Ólsen sjer
svo gersamlega, aS liann ljet fall-
ast niSur í stól forstjórans og
rjetti út höndina til þess aS ná
sjer í vindil út dýrasta kassanum
lians.
Til allrar ógæfu kom forstjór-
in aftur eftir hálftima og var
skrifstofa hans þá full af vellykt-
andi hlárri reykjarmóSu en i
slólnum grilti óljóst í Ólsen. Og
tónarnir, sem kliSuSu í herherg-
inu sönnuSu forstjóranum, aS
þaS væri ekki hagsmunir fyrir-
tækisins, sem Ólsen væri aS gæta.
Eins og svo oft áSur varS Ól-
sen nú aS þræSa hina þröngu leiS
til gjaldkerans, fá greiddar eftir-
stöSvarnar af kaupinu sínu og
svipast um eftir nýrri stöSu.
Nú hafSi hann veriS atvinnu-
laus um tíma og því fanst honum
eins og rofa til, er hann fjekk
svar viS einni af fyrirspurnum
sínum um vinnu.
AS vísu fanst honum nafniS
á húsbóndanum tilvonandi dá-
lítiS einkennilegt, því aS hann
hjet Ágjarn. Jæja, livaS var aS
segja viS því — þau voru mörg
svo skrítin þessi ættarnöfn. Og
svo var hitt, aS fæstir bera nafn
meS rentu.
Ólsen tók hatt sinn og hanska
og stikaSi á skrifstofuna til þess
aS tala um stöSuna. Hálftíma síS-
ar var liann kominn inn á einka-
skrifstofu forstjórans.
Eftir útliti hans aS dæma, var
alls ekki fyrir þaS synjandi aS
liann gæti boriS nafn meS rentu.
Hann var lítill vexti, skorpinn
og sköllóttur, meS gamaldags
gleraugu og saumhöggsnef. Föt-
in voru mjög slitin og líktust því
aS þau hefSu veriS keypt brúkuS
fyrir tuttugu árum.
— Nú, svo þjer eruS pilturinn,
sem vill fá stöSu á skrifstofunni
hjá mjer, tók Ágjarn til máls og
sendi Ólsen rannsóknar-horn-
auga yfir gleraugun.
— Já, mjer mundi þykja mjög
vænt'um aS fá stöSuna, svaraSi
Ólsen og var ekki laust viS liæSn-
iskeim i röddinni.
— Jæja, látum okkur nú sjá.
Hvar hafiS þjer veriS áSur?
Ólsen nefndi nokkra staSina,
sem liann hafSi sloppiS nokkurn-
veginn skammlaust frá.
— Jæja, þjer getiS fengiS stöSu
Iijerna; en nú eru erfiSir tímar
svo aS þjer megiS ekki gera ráS
fyrir háu lcaupi, aS minsta kosti
ekki fyrsta kastiS. Og vinnusam-
ur verSiS þjer aS vera. Hjer má
engum falla verk úr hendi i mín-
útu, nema því aSeins aS viS græS-
um á því.
Ólsen hneigSi sig og þakkaSi
fyrir. Hann þóttist sannfærSur
um, aS dagar lians í þessari stöSu
væru taldir. Hann var í þann veg-
inn aS loka á eftir sjer hurSinni
þegar forstjórinn kallaSi á eftir
honum og baS liann aS koma inn
fyrir aftur.
— Látum okkur sjá. ÞaS er
16. í dag. Þjer skiljiS þaS víst,
aS fyrstu tvær vikurnar fáiS þjer
ekkert kaup. ÞaS verSur einskon-
ar — hvaS eigum viS aS kalla þaS
— reynslutími.
— Jú, hætt var nú viS. Og Ól-
sen var rjett kominn út á ný,
þegar gamli maSuinn kallaSi á
hann afturl
— HeyriS þjer, Ólsen, þjer gæt-
uS annars eins vel byrjaS aS
vinha núna undir eins. Þjer fariS
þarna út um dyrnar til hægri,
inn til bókarans og liann segir yS-
ur hvaS þjer eigiS aS gera!
Undir eins daginn eftir var Ól-
sen orSiS þaS ljóst, aS í þessari
stöSu gæti hann ekki tollaS. Hann
var þegar farinn aS liata liús-
bónda sinn og einsetti sjer aS
leika á hann.
Um nónbihS lagSi svækjulylct
innan úr „hinu allraheilagasta“.
Ólsen fór aS þefa og horfSi spyrj-
andi í kringum sig.
Gamli maSurinn er baraaShita
sjer kaffi á primus, sögSu liinir
skriíararnir. Augnabliki síSar
kallaSi forstjórinn á Ólsen og baS
liann aS finna sig. Hann gerSi
þaS.
Gamli maSurinn stóS meS opna
budduna í bendinni og leitaSi í
henni þangaS til hann fann tieyr-
ing.
— Ólsen! ViljiS þjer fara og
kaupa köku lianda mjer.
— Eina köku?
— Já, maSur verSur aS spara,
Ólsen. Eina köku, þaS er bakari
rjett hjerna viS næsta götuhorn.
En flýtiS ySur, þvi aS viS megum
elcki eySa tímanum til ónýtis.
Ó’sen óS út úr dyrunum, en
varS litiS á gamla manninn, sem
kallaSi vandræSalega til hans.
— HeyriS þjer Ólsen; þjer
munuS ekki liafa fengiS tvo tí-
eyringa ?
Ólsen leitaSi i vestisvasanum
og fann loks tíeyringinn og sýndi
hann. — Nei, bara einn, og hann
meira aS segja meS gati.
Gamli maSurinn liorfSi alveg
forviSa á hann.
— Þjer gangiS þó ekki meS
lausa peninga i vasanum ? HugsiS
þjer ySur ef aS þjer týnduS þeim!
Jeg verS víst lieldur aS lána ySur
budduna mína. Og meS þessum
orSum tæmdi liann budduna, sem
samkvæmt lauslegri áætlun Ól-
sens innhjelt nálægt einni krónu
og tólf aurum, þaS ljet liann niS-
ur í skúffu og læsti henni vand-
lega.
AS vörmu spori kom Ólsen aft-
ur lafmóSur og lagSi fimm aura
á borSiS. Húsbóndinn góndi á
hann.
— Jeg keypti köku síSan í gær.
Hún fjekst fyrir hálfvirSi. ÞaS
verSur aS spara þó ekki sje nema
í smáu. Ef þjer keyptuS altaf
gamlar kökur þá munduS þjer
spara fimtán krónur á ári, for-
stjóri.
— Þetta var fyrirtak, Ólsen.
En hvar er kakan?
— ÞaS kemur sendill meS hana
aS vörmu spori. Jeg áleit ekki aS
jeg gæti eytt tímanum í aS biSa,
meSan látiS væri utan um hana.
Nokkrum dögum síSar var aft-
ur kallaS á Ólsen inn til hús-
bóndans.
— Ólsen, viljiS þjer fara meS
þetta brjef til Jackson & Co. Hjer
eru 30 aurar fyrir sporvagni, en
flýtiS ySur eins og þjer getiS, svo
aS þjer komist sem fyrst aS vinn-
unni aftur.
Rjett fyrir lokunartima kom
Ólsen aftur og lagSi aurana sigri
hrósandi á borSiS lijá forstjóran-
um.
— Jeg g,ekk meS brjefiS í staS
þess aS aka. ViS höfum sparaS
30 aura, lierra forstjóri ogþaSeru
miklir peningar á þessum tímum.
Ólsen þurfti ekki aS hafa fyrir
því aS koma viS lijá gjaldkeran-
um í þetta sinn. Þetta var síSasti
dagur mánaSarins og reynslutím-
inn var á enda. Ólsen f jekk aldrei
nein laun í þessum staS. ÞaS er
líka hægt aS fara of bókstaflega
eftir þeim skipunum, sem maSur
fær.
■
I Veggfóður
■
fjölbreytt úrval
fyrirliggjandi.
■
■ 4 •
J. Þorláksson & Norðmann
Bankastræti 11.
Simar 103, 1903 & 2303.
Hráslagalegt veður
orsakar gjarnan ofkæling
Notið þvi kveflinunar og
: v a r n a r m e ð a 1 i ð
■
i Förmamwt
gegn særindum í munni og
hálsi. Yfir 13000 meðmæl
frá kunnum læknum.
Fæst í öllum lyfjabúðum
glösum með 50 og rörum
með 20 töflum.
Sje ítarlegri upplýsnga óskað
S þá útfyllið miðann og sendið til
S A/S Wiilfing Co., Köbenhavn V
St.Jörgensallé 7.
Sendið mjer ókeypis og burðar
gjaldsfrítt:
Formamintsýnishorn og bækling
Nafn .........................
Staða..........................
Heimili........................
Einn af fullkomnustu og stærstu
háskólum Bandarikjanna er háskól-
inn í Michiganfylki. Sækja þann
skóla 11.000 stúdentar en 800 prófes-
sorar eru þar kennarar. Stendur
þetta mentabákn í sinábænum Ann
Arbor, rjett hjá bifreiðaborginni De-
troit. Við háskóla þennan eru deild-
ir handa flestum vísindagreinum-;
m. a. fagurfræði, listir, verkfræði,
lögfræði, læknisfræði, tannlækning-
ar og þar um líkt. En í öllum þess-
greinum er sjeð fyrir stofnunum, sem
gera fært að veita nemendum verk-
lega þekkingu í námsgreinum þess-
um, þannig hefir liáskólinn kostað
heilt sjúkrahús fyrir læknadeildina,
keypt málverka og höggmyndasafn
handa listamenskunemunum, og þar
fram eftir götunum. Að háskóli þessi
er svo mikils megandi sem raun er
á orðin, má þaVka því, að nemend-
urnir vinna allir drengskapareið að
því, að láta eitthvað sem um munar
af hendi rakna við mentastofnun
sína ef þeir verði einhvers um komn-
ir í lífinu. Berast því háskólanum
gjafir, margar og stórar á ári hverju.
Þannig hefir lögfræðingur einn, sem
stundaði nám Við þennan háskóla
gefið honum 8 miljónir dollara á
þessu ári, mannvirkjafræðingur einn
ö þúsund dollara, yfir þúsund nem-
endur háskólans hafa gefið honum
yfir 500 dollara liver og yfir 300 200
dollara. Þessar gjafir nema svo miklu,
að þegar kenslugjald og eldri styrk-
ir bætast við er þessi háskóli talinn
með hest stæðu háskólum auðlands-
ins mikla, Bandarikjanna. — Þelta
dæmi væri vel þess vert, að upp
væri tekið við aðra skóla, t. d. lijer
á landi, þó smærri yrði að visu
inælikvarðinn.
----x----
Nýjasta bók Knut Hamsuns, sem
nú er tvímælalaust frægasti rithöf-
undur Norðurlanda kom út 1. okt.
og heitir ,„August“. Er saga þessi
áframhald af sögunni „Landstykere".
Sagan kemur út samtímis á norsku,
þýsku sænsku, finsku, pólsku, tjekk-
nesku, hollensku og ungversku, en
skömmu siðar á ensku, frönsku og
rússnesku. — Á íslensku hafa aðeins
verið gefnar út tvær af eldri sögum
Hamsuns, Yiktoria og Pan, i prýði-
legri þýðingu eftir Jón Sigurðsson
frá Kaldaðarnesi.