Fálkinn - 28.08.1937, Blaðsíða 7

F Á L K I N N
7
„Það er gott“, sagði mála-
flutningsmaðurinn og fór aftur
að ganga um gólf. Svo stans-
aði hann aftur hjá áhyggju-
fullum skjólstæðingnum.
„Þetta voru þrjátíu þusund
krónur?“
„Já, þrjátíu þúsund“.
„Gott. Svaraðu mjer nú já
eða nei við þessari spurningu:
Geturða dregið þjer þrjátíu
þúsund í viðbót á morgun...“
Bankagjaldkerinn stóð upp
og' gapti.
„Ekkert er hægara“, sagði
hann loksins.
„Til dæmis fvrir klukkan
ellefu ?“
„Já, auðvitað ....“
lvortjeri siðar fór Ferdinand
Silfurberg af skrifstofu vinar
síns með vonarneista í mæddu
hjartanu. Það var ekki að vita
hvort fögru frönsku sveitirnar
væru enn töpuð Paradis liinni
þráandi sálu hans ............
Snemma morguninn eftir
átti Velour málaflutningsmaður
stutl viðtal við Silfurberg aðal-
gjaldkera. Á éftir var mála-
flutningsmaðurinn ekki til við-
lals á skrifstofu sinni, en varði
timanum á einkennilegan hátt.
Hann endasentist um allan bæ-
inn í bifreið og heimsótti ýmis-
legt af fólki, sem hann hafði
aldrei gert þann lieiður áður.
— Hann var einnig í nokkrum
velstæðum smábönkum, sem
hann hafði ekki haft neitt sam-
an við að sælda áður. Rjett
fvrir klukkan tvö staðnæmdist
bifreiðin fyrir utan Vixla- og
Gjaldeyrishankann. Velour
horgaði bifreiðarstjóranum og
fór inn. í hendinni hafði hann
ofurlitla handtösku úr ljósu
leðri, með stórum, svörtum
slöfum: „F. S.“
Eftir fáeinar mínútur sat Ve-
lour málaflutningsmaður and-
spænis Gullhorg, bankastjóra í
einkaskrifstofu hans.
„Mjer er mjög leiðinlegt er-
indi á höndum“, byrjaði mála-
flutningsmaðurnn með semingi
og lagði áherslu á hvert orð.
„Nú, livað er það?“
Málaflutningsmaðurinn gat
greint það gegnum augnagler
bankastjórans, að hann bjóst
við einhverju illu.
„Svo að maður víki umsvifa-
laust að málinu“, hjelt liann
áfram með sama semingnum —
„þá hefir aðalgjaldkeri yðar,
lierra Ferdínand Silfurberg . .
viðurkent fyrir mjer, að hann
.... leyfið þjer að jeg kveiki
mjer i vindli .... þökk? ....
að hann hafi komist í sextíu
þúsund króna sjóðþurð hjerna
við bankann“.
Sextíu þúsund eru meira en
þrjátíu. Bankastjórinn varð enn
meira forviða en málaflutnings-
maðurinn hafði orðið daginn
áður.
„Hvað eruð þjer að segja,
maður? Þetta er ómögulegt?“
lirópaði bankastjórinn.
„Það er afar sjaldgæft, að
hankagjaldkeri ljúgi upp á sig
sextiu þúsund króna sjóðþurð“,
sagði málaflutningsmaðurinn.
Bankastjórinn tók ekki eftir
þessari athugasemd. Augun
syntu eins og fjarlæg móðublá
stöðuvötn undir glerjunum.
„Sextiu þúsund", sagði liann
aftur lægra, og röddin lýsti hinni
trúræknu lotningu, sem fjár-
málamennirnir hafa fyrir há-
um tölum, þegar krepputímar
eru. „Og Silfurherg', sem jeg
liefi treyst eins og hægri hendi
minni! .... Jeg verð að gera
lögreglunni aðvart undir eins“.
Bankastjórinn rjetti hendina
í áttina til símans á skrifborðinu
sinu. En málaflutningsmaðurinn
varð fyrri til. Hann lagði liend-
ina á símatólið g sagði:
„Það verður dýrt símtal, herra
bankastjóri“.
„Hvað eigið þjer við?“
„Það kostar upp undir þrjátíu
þúsund krónur“.
Bankastjóranum datt sem
snöggvast í hug, að það væri
kominn leki að hinu annálaða
lögfræða-heilahúi Velours mála-
flutningsmanns ,og sem snöggv-
ast livarflaði það að honum að
rjettast væri að hringja á geð-
veikrahælið i stað þess að
hringja til lögreglunnar. En
Velour hjelt áfram í sama
semingstón:
„Við skulum setjast aftur,
og þá skal jeg útskýra þetta
nánar fyrir yður. Þjer komuð
til mín í gær á skrifstofuna.
Jeg veit ekki livort þjer munið,
að þegar þjer voruð að fara út
rákust þjer á aðalpersónuna í
þessari litlu glæpasögu, sem sje
Ferdinand Silfurberg?“
Bankastjórinn kinkaði kolli.
„Eftir að þjer voruð farinn
átti jeg langt samtal við Silfur-
Iterg. Hann meðgekk þá, sem
sagt, að henn hefði dregið sjer
60.000 krónur af fje bankans.
En hann skildi eftir hjá mjer
jiessa handtösku. Eins og þjer
sjáið er hún merkt fangamarki
hans, F. S.“
Bankastjórinn leit rannsókn-
araugum á töskuna og kinkaði
kolli.
„Áður en jeg ,fer lengra",
hjelt málaflutningsmaðurinn á-
fram, „ætla jeg að undirstrika
það, að jeg á ekki nógu sterk
orð lil þess að fordæma þessa
sviksemi, sem aðalgjaldkeri yð-
ar hefir gert sig sekan í“.
Bankastjórinn hafði ekki
augun af töskunni. Honum varð
um og ó, þegar málaflutnings-
maðurinn talaði um þessa tösku
með svo mikilli tilfinningu eins
og hún væri aðalpersórian í
málinu. Honum sfóð stuggur af
töskunni, liann óraði fyrir þvi
að hún mundi springa i loft þá
og þegar, og hann flutti stólinn
sinn fjær og siiurði svo:
„Hvað, i herrans nafni, er í
þessari tösku?“
„Það eru verðmæti — laus
verðmæti i mörgum og sumpart
smáum heildum — fyrir sam-
tals nálægt 29.000 krónur“.
„Hvað segir þjer?“ Álit banka
stjórans á töskunni hafði gjör-
breyst.
„Eins og jeg segi, 29.000 krón-
ur. Málið er svona vaxið: Silf-
urberg á marga ættingja, en
flesta fátæka. í góðu árunum
þegar hann hafði talsverðar
aukatekjur, setti hann talsvert
fje á nafn konu sinnar og barna
en var líka afar örlátur við
fjarskyldari ættingja sína. Með-
al þeirra voru margar gamlar
konur, sem liöfðu úr mjög litlu
að spila, örkumla frændi lians,
sem hann keypti lifeyri fyrir,
svo að hann gæti komist á elli-
hæli, einkasonur þessa manns,
efnilegur drengur, sem Silfur-
herg styrkti til náms, stór barna-
hópur forstöðulaus, eftir liann
Grím gamla söðlasmið, sem var
giftur berklaveiku systirinni
hans Sijfurbergs .... og svo
framvegis. Nú hefir alt þetta
umkomulausa fólk, nánustu
og fjarlægari ættingjar lagtfram
síðustu aurana sína til þess að
hjarga Silfurberg“.
Málaflutningsmaðurinn opnaði
töskuna.
„Hjer er meðal annars heill
bunki af sparisjóðsbókum.
Summurnar i þeim eru ekki
stórar. Þessi er til dæmis á 637
krónur og 78 aura og er frá
Maju Silfurberg, sjötugri konu
sem ekkert á til .... Og lítið
þjer á þessi umslög. Hjerna er
til dæmis það, sem var í spari-
hyssu yngstu dóttur Silfur-
bergs, ellefu ára gamallar, 28
krónur og 17 aurar —. . Og
hjerna hefir frændi hans, ör-
kumlamaðurinn afhent trygg-
inguna sína sem pant. Hann er
íeiðubúinn til að flytja í annað
ódýrara ellihæli. Þjer sjáið að
laskan er full. Samtals gerir
þetta nákvæmlega 28.835 krón-
ur og 74 aura“.
Úr því að hjer var ekki um
að ræða, að neita hógværri lán-
beiðni frá þurfandi manni, en
þvert á móti að taka göfugmann-
legu tilboði bankanum í liag,
gat bankastjórinn varið það, þó
hann sýndi ofurlítið mannlegar
tilfinningar.
„Og nú vill alt þetta fólk . . ?“
byrj aði hann og komst svo langt
að liann tók af sjer gleraugun
og þurkaði af þeim með vasa-
klútnum sinum.
„Já“, bætti málaflutningsmað-
urinn við, „þetta er ærukær
fjölskylda!“
„Ja-á!“ sagði bankastjórinn
og stóð upp. „Þetta flytur málið
í annað ljós. Auk þess . . gagn-
vart svona mikilli fórnfýsi verð-
ur maður að teygja sig eins
langt og hægt er . . En, en.
Þetta er þó ekki nema fyrir
tæpri hálfri upphæðinni".
„Persónulega", sagði mála-
flutningsmaðurinn legg jeg enga
álierslu á tilfinningahliðina á
málinu. En sem málaflutnings-
maður bankans hlýt jeg' á bein-
im hagnaðargrundvelli bank-
ans, að mæla með þvi að til-
boðinu verði tekið. Það lækkar
lap bankans úr sextíu þúsund
niður í rúm þrjátíu. Já, því að
það er vitanlega ófrávikjanlegt
skilyrði fyrir tilboðinu, að málið
verði ekki gert opinbert“.
„Auðvitað. En livernig höfðuð
þjer hugsað yður ....?“
„Það verður að finna form
fyrir því. Þessar 31.165 krónur
gætu til dæmis komið inn í bæk-
urnar sem veitt lán, sem aðal-
gjaldkerinn hefði fengið í ein-
hverju sjerstöku augnamiði, og
sem ef lil vill væri hægt að
lækka smámsaman með þvi að
draga af kaupinu hans“.
„Gerið þjer þá ráð fyrir, að
Silfurberg verði áfram í bank-
anum?“ spurði bankastjórinn
uppvægur.
„Já, auðvitað. Það er eitt skil-
yrðið“.
Gullberg bankastjóri hugsaði
lengi.
Eitt kvöldið, vikutíma seinna
sátu þeir i makindum sinn i
hvorum leðurstólnum í reyk-
ingastofu málaflutningsmanns-
ins, hann sjálfur og Ferdinand
Silfurberg.
Hinn sveimhuga andi Silfur-
bergs hafði, meðan stóð á mál-
tiðinni er þeir höfðu nýlokið
við, reikað um ýms af hinum
fögru frönsku hjeruðum, sem
hann elskaði sem sitl eiginleg-
asta heimkynni. Nú dvaldi hann
í draumi í hjeraðinu Cognac.
Milli vinanna stóð messingshorð
með koparkönnu, flaska með
háleitu innihaldi milli tveggja
lítilla glasa.
Samt var það etthvað sem ó-
náðaði bankagjaldkerann í sælu
móki hans, og' eftir að hann
hafði tæmt fjórða glasið rauf
hann þögnina.
„Þetta var meistaraverk hjá
þjer“, sagði hann, „að þú skyld-
ir á nokkrum klukkutímum
geta skrapað saman öllum þess-
um sparisjóðsbókum og hinu
draslinu, sem þú fyltir koffort-
ið með“.
„Það var ekki heldur tekið út
með sældinni“, svaraði mála-
fíutningsmaðurinn. „Sumt var
nú tilbúningur, eins og t. d.
þetta með sparibaukana. En
mest af þvi var ekta“.
„Það er víst um það. En það
er eitt, sem mjer er ekki fylli-
lega ljóst. Þú fjekst ekki fult
andvirði fyrir þessar þrjátíu
þúsund krónur. Að því er mig'
minnir var ....
„28.835 krónur og 74 aura“,
sagði málaflutningsmaðurinn.
„Jæja, þú skilur það ekki. Þú
þekkir víst ekki þetta frænd-
fólk þitt. Með allri virðingu fyr-
Frh. á bls. 11.