Fálkinn - 27.08.1938, Blaðsíða 5

F Á L K I N N
5
Roald Amundsen.
vat gerð í þeim tilgangi að
bjarga Nobile, er hann lenti
norður í ísum og var í lífs-
báska. Amundsen hafði sjálfur
talið Nobile viðvaning i heim-
skautaferðum og það er kunn-
ugt, að þeim var ekki vel til
vina, eftir ferðina sem þeir
liöfðu farið saman yfir norður-
pólinn til Teller í Alaska. Það
sannaðist á þessari síðustu ferð
Amundsen, að „ekki verður
feigum forðað“. Alt benti til
þess, að Amundsen mundi setj-
ast í helgan stein eftir síðustu
fer$ sína yfir heimskautið og
sjálfur sagðist hann.hafa lokið
æfistarfi sínu, er hann kom
heim úr þeirri ferð. En það
var eins og feigðarflan gripi
hann, er hann frjetti um ófarir
Nobile. Þarna var leikur á
borði, að gerast b'jargvættur
óvildarmanns síns, sýna göfug-
mensku. Og svo var haldið af
stað í flýti. Amundsen hafði
jafnan undirbúið leiðangra sína
allra manna best og einmitt út-
búnaðinum er það einna mest
talið að þakka, hve farsællega
leiðangrar hans tókust. En í
þetta skifti var undirbúningur-
inn enginn, — flugvjel fengin
sunnan frá Fi-akklandi, sem
alls ekki var reynd að gæðum
og því síður bygð til norður-
ferða og öllum undirbúningi
flaustrað af, eins og oftast vill
verða, þegar mannslíf biða
björgunar.
Hversu margir þeirra, sem
reynt hafa að komast upp á
tinda Himalaya hafa ekki týnt
lífi vegna þess að þeir liöfðu
ekki þol til þess að hiða af sjer
ískyggileg veður, en hjeldu af
stað út í tvísýnu? Og livers-
vegna gerðu þeir það? Vegna
þess, að þeir vissu, að almenn-
ingur heimtaði árangur og
mundi snúa við þeim bakinu,
ef þeir sneru frá árangurslaus-
ir. Það er svo um marga af
þessum leiðangrum, að það er
til alls að vinna en allar bjarg-
ir bannaðar ef látið er undan.
Það er ekki nema ein leið opin:
leiðin fram — að treysta á
fremsta.
I vetur sem leið fórst ungur
ökugikkur, Bernd Rosemeyer að
nafni. Hann var ekki eins fræg-
ur að vísu og sir Malcolm Camp
bell, en hafði sett met sem vakti
alheims athygli á ökubrautum
Þýskalands. En þá kom annar
maður, sem ók á bifreið frá
keppinaut þess fjelags, sem
vagn Rosemeyers var frá, og
hnekti metinu. Rosemeyer varð
að reyna á nýjan leik og gera
betur, þó að það virtist lireint
og beint sjálfsmorð. Og það
varð sjálfsmorð. .. . Það leið-
asta er, að ef Rosemeyer hefði
neitað að reyna, mundi hann
hafa verið lítið betur farinn.
F egurð.
Eftir Pjetur Siffurðsson.
Listaverkið, sem túlkar vold-
ug sannindi og glæsilega hug-
sjón, er aðdáunarverðara og þvi
fallegra í orðsins sönnustu merk
ingu heldur en mynd, sem full-
komin er í ytri fegurð, en seg-
ir ekkert meira og á enga djúpa
uppsprettu fegurðar. Það er hin
efnisríka fegurð, sem er skap-
andi máttur i lifi manna og
þjóða.
Það er auðveldara að búa til
skrautlega klædda brúðu, en að
meitla i marmara mynd, sem
er ótæmandi íhugunarefni. Það
er auðveldara að mála á sjer
varir, kinnar og augnabrúnirn-
ar og klæða sig fallega, en að
móta hina guðdómlega fögru
mynd dygðanna í skapgerð
sína, þvi margur á stirfið og
grjóthart geð. Aftur annara
virðist vera svo losaralegt og
festulaust, að það er sem ekk-
ert geti tollað þar saman og
engin fögur heildarmynd feng-
ist. Menn fitla við hið auðvelda,
en hvika frá hinu erfiða og
vandasama. Menn fegra hinar
ytri hliðar tilverunnar, en hjarta
heimar nranna eru oft illa
hirtir.
Mundi ekki tískudömum vor-
um, sem mála varir sínar blóð-
rauðar, andlit sín með suður-
landa sólbrunalit, setja svart
strik fyrir ofan augun í stað
augnabrúnaliáranna og gljá-
fægja langar, oddhvassar neglur
sínai', finnast jeg vera fátækur
í anda, ef jeg segði við þær:
„Skarl yðar sje ekki ytra skart
.... heldur sje það hinn huldi
maður lijartans í óforgengileg-
um búningi hógværs og kyrláts
anda, sem dýrmætur er í aug-
um Guðs. Því þannig skreyttu
sig einnig forðum hinar helgu
konur.“
Ef menn legðu jafnmikla
rækt við þroskun skapgerðar,
og hina ytri fegui’ð, mundi á-
rangurinn verða mikill. Og hver
er sá, sem ekki kýs það heldur,
ef hann á aðeins um tvenf að
velja, að eiga göfuglyndan,
heilhuga og ábyggilegan vin,
þótt ekki sje han's ytri fegurð
áberandi, heldur en snoppufriða
mannleysu. Skapgerðaróx-æktin,
ómenskan og lómleikinn ota
fram ljótum grýlusvip sínum i
gegnum málað hörund og alla
yfirborðsfágun. Hin innri feg-
urð og göfugmenskan skín
einnig í gegnum hinn ylri hjúp,
líkt og sólargeisli i gegnum
slæðu. Hinn ófríði en göfugi
maður verður- því fljótt falleg-
ur í augum þeii-ra, er kvnnast
honum.
Á götum stórhorganna úir og
grúir af marglitum og fegruð-
um andlitum, glitrandi stein-
um, gullstássi og skrautlegum
klæðum, en svo eru fjelög og
fyrirtæki, einstaklingar og þjóð-
ir oft í liinum mesta vanda
stödd ,er finna skal menn, sem
hægt er að treysta í Iivívetna;
menn, sem liægt er að fá í liend-
ur vandamálin stóru. — í lieimi
vorum þyrfti að fara meira fyr-
ir skarti hinna „helgú" manna.
Líkamlega fegurð og hreysti
þykjast menn vilja rækta og
efla, og af fróðleika skal hvert
liöfuð tútna út. En fróðleikur-
inn verður að eggjagrjóti undir
fótum manna á vegferð þjóð-
anna, og hin líkamlega þjálfun
eins og rósótt svunta á daðurs-
drós, vegna þess, að grýlusvip-
urinn frá illa Jiroskaðri skap-
gerð stingur fram loðnu og ljótu
höfði sínu hvarvetna í mynd
ódrengskapar, undirförli, svik-
semi, prelta og flátlskapar. —
Það þarf máttug orð til að reka
þá illu anda út, og þá fyrst, er
Kristmyndin skín í lífi og
breytni manna og þjóða, verða
menn fallegir menn, og lieimur-
inn góður heimur.
P. S.
PÁSKAR f PARÍS.
Um páskana síð'astliðnu var meira
um skemtiferðafólk í Paris en nókkru
sinni fyr. Myndin sýnir enska' skóla-
unglinga, sem eru að koma út úr
Hotel d’ Invalides eftir að hafa skoð-
að gröf Napoleons.
„Heimsmeistari" Ameríkumanna í
Isjólreiðum heitir Torchy Peden og
borðar niu sinnum á dag. Og þetta
lætur hann í sig: fjóra lítra af mjólk,
hálfpund af gulrótum, 3—4 liráar
smánæpur, 2—3 kg. af buffi, 20 eggja-
rauður hráar, 1% kg. af vínberjum,
eitt stórt franskbrauð og V< kg. af
soðnum hrisgrjónum.
Þyngsta kirkjuklukkan, sem steypl
hefir verið i heiminum, stendur á
stræti i Moskva. Ilún var ætluð í
kirkju liar í borginni, en þegar til
kom treystu menn ekki turninum til
að hera hana. Hún vegur 200 tonn.
Löggildingarstofan í Bandarikjun-
um hefir svo næm hitamælingar-
áliöld, að þau geta sýnt hitann af
kertaljósi i 300 kílómetra fjarlægð.