Fálkinn - 12.04.1940, Blaðsíða 3

F'ÁLKIN N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar: Skúli Skúlason.
líagnar Jóhannesson.
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
A ðalskrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Sími 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-0.
Skrifstofa í Oslo:
A n l o n S c h j ö t s g a <1 e 14.
Blaðið kemur út hvern fösturlag.
kr. 4.50 á órsfj. og 18 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Aaglijsingaverð: 20 aura millim.
HERBERTSpre/j/.
Skraddarabankar.
Skilningur almennings á gildi
vinnuskóla er að aukast, en [ió hefir
málinu ekki þokað lengra áfram
ennþá en svo, að ungum mönnum
á að vera i sjálfsvald sett, livort
þeir noti sjer vinnuskólann eða ekki.
En meðan svo er, verður ekki sagl,
að hugsjónin hafi fengið lífsafl.
Því að það er þungamiðja máls-
in's, að allir eiga að leggja sitl til
þessarar stofnunar. Vinnuskólinn á
að vera þegnskylduvinna allra ungra
manna í landinu, hvort heldur þeir
eru fátækir eða ríkir, eða hvert,
sem lífsstarf þeirra verður, ef að'
þeir aðeins hafa líkamsþroska og
heilbrigði lil að stunda líkamlega
viuini. Þó að einhver eigi það fram-
undan að eiga að sitja á skrifstofu-
slól eða vinna önnur innistörf alla
komandi æfi, þá tekst aldrei að
sanna, að hann hafi nema gott af
að læra líkainlega vinnu nokkra mán-
uði af æfi sinni, undir rjettri stjórn
og reglubundnum aga. Kaupstaða-
búum er þetta nýnænii og tilbreyt-
ing, sem vikkar sjóndeildarhring
þeirra, og sveitabúum er það þjálf-
un að vinna undir ákveðnu og föstu
formi i stórri sveit, i stað þess að
„dútla sjer“ eins og flestir verða að
gera á einyrkjubýlunt hins nýja ís-
lands.
Ekkert land í Evrópu þarfnast
vegabóta i sama mæli og ísland og
ekkert land i heimi á tiltölulega eins
mikið af óræktuðu og ræktanlegu
landi og Island. Rikið viðurkennir
nauðsynina á vegabótum og ræktun
með þvi, að leggja tiltölulega meira
fje til þessara framkvæmda en nokk-
ur þjóð önnur gerir. En gera menn
sjer alment grein fyrir, hve stór-
kostlegar framkvæmdirnar gætu orð-
ið, ef liegnskyldan væri notuð til
þeirra? Þá fyrst er átakið orðið
stórt. Við íslendingar erum einir
Evrópuþjóða lausir við herskyldu,
og ekkert er eðlilegra og sjálfsagðara
en að við notum þann liðstyrk,
sem aðrir nota til landvarná, lil þess
að rækta landið og gera það byggi-
legt. Og mundi ekki sú jiegnskyldu-
vinna hafa þau áhrif, að margir
hjeldu áfrani sama stari'i að lokinni
skylduvinnunni — gerðu jarðrækt-
ina að lífsstarfi sínu — sem annars
mundu aldrei líta við henni.
Það er hörnmlegt að tala um at-
vinnuleysi með jijóð, sem hefir jafn
mikið af óleystum verkefnum og is-
lenska þjóðin. Hjer er nóg að vinna
handa öllum, og miklu meira en
nóg. Það vantar aðeins framtakið,
viljann.’ Þegnskylduvinnan mundi
benda hverjum dugandi unglingi á
jiá staðreynd, að hann þurfi aldrei
að verða atvinnlaus,
Tútlí (Þóra Borg) og Pultalín (Brynjólfnr Jóhannesson)
Gamanleikur í 3 þáttuni ettir Arnold & Bach
I staðfæringn Emils Thoroddsens. - Leikstjöri 1. Waage
Lily (Sinna Hallgríinssoii) og Jón
Hansen (Gunnar Stefánsson)
þessa hóglífa spjátrungs og Jóni
aldrei betur en í gerfi hins viðsjála
veitingamanns, sem svífst einskis
þegar peningarnir eru annarsvegar,
er í aðra röndina stimamjúkur og
meinslægur Mefisto, en i hina ó-
heflaður sveitakarl, sem þó hefir
lært nokkuð af hrekkjum borgar-
dónans. Meðferð Jóns á Brúsa er at-
hyglisverð.
Hormónu Sexihil leikur Auróru
Halldórsdótlir með miklum bægsla-
gangi og broslegu gervi og töktum.
Barstrand skrifstofustjóra og Ásfeld
aðstoðarritara leika þeir snoturlega
Þorst. Ö. Stephensen og Ævar Kvar-
Þessi gamanleikur Leikfjelagsins
er hlægilegur, en broslegri var þó
forleikurinn: einhverjir góðhjartað-
ir siðferðispostular hjer í bæ koniu
jieirri flugu i munn lögreglustjóra
að banna sýningu sjónleiksins. Eft-
ir stutt þóf var svo leyft að sýna
„alt svínaríið“, óbreytt. Já, baráttan
fyrir siðferði og i'rómu líferni tekur
slundum á sig kátlegar myndir! En
fyrir þær manneskjur, sem ilia þola
að sjá fólk í venjulegum baðfötum,
i slopp þar utan yfir, — er liað
mikil guðsmildi, að enn skuli ekki
vera sýndur ballett og aðrar slíkar
sýningar. Það mundi eflaust eitt-
hvað hlaupa fyrir lijartað á jieim
við að sjá svo ófrómt atliæfi!
En svo að vikið sje að leiknum
sjálfum, jiá er hann alls ekki svo
nauða ómerkilégur og sumir vilja
vera láta. Uppistaðan er að vísu
fremur lítilfjörleg og atburðirnir
líka. En svo er lika i flestum gam-
anleikjum. En víða í þessuin leik
er hæfið háð, sein allir liafa gott af
að kynnast. Háðið-er slunginn lækn-
ir og áhrifaríkur. Leikur þessi f.jall-
ai dálítið ómjúkt og hiklaust um
bitlingalýð og klíkustarfsemi, og á-
deiluleikrit eru aldrei vinsæl hjá ó-
heilindunum, sem jiau ráðast á.
Fyrsti og annar þáttur gerast í
Stjórnarráðinu (eða Stjórnarráninu,
eins og stendur á einum stað i leik-
skránni), en miðþátturinn á skóla-
setrinu og skemtistaðnum Vatnalaug-
um. Aðalpersónan er Puttalín, að-
sloðarritari í Stjórnarráðinu, sem er
eini maðurinn, sem vinnur ærlegt
handtak jiar, en jió er jafnan geng-
ið fram hjá honum, og aðrir hækka
í tigninni, sem betur hala rækt klík-
urnar. En nú nær hann skjótum og
miklum frama, jiegar hann, - ó-
viljandi þó, kemst að ýmsu mis-
jöfnu í fari yfirmanna. sinna.
Margir leikendanna skila hlut-
verkum sínum einkar vel. Heiðurs-
manninn Puttalín leikur Brynjólfur
Jóhannesson og leksl vel að sýna
innifölan meinleysing, samviskusam-
an, en þó fremur lítið géfinn. En
sjerstaklega ber að nefna snildar-
góðan leik tveggja leikenda í smærri
hlutverkum, j)á Val Gíslason sem
Dag Dagsson fulltrúa og Jón Aðils
sem Brúsa hótelstjóra. Val hefir lík-
lega sjaldan tekist betur en i gervi
«
Puttalin (Brynjólfur Jóhunnesson og Srnart (Alfred Andrésson)
Disa (ólafia Jófisdóttir) og Ásfeld
(Ævar Kvaran)
an, og sama er að segja um Ö/du
Möller og Þóru Borg í hlutverkum
Tútli og frú Puttalín. Mikinn fögn-
uð vekur gervi og kverkmælgi Gró-
mundar Karls, sem Lárus Ingólfsson
leikur og Bjarni Björnsson er mjög
broslegur, sem liin sísofandi lög-
regla. Alfred Andrjessyni hefir oft
lckist betur en i Smart.
Með önnur hlutverk fara: leik-
stjórinn, Indriði Waaye, Gnnnar
Stefánsson, Ólafía G. Jónsdóttir,
Sinna Hallgrímsson, Hildur Kalman.
Leikur þessi er vel skemtilegur
og verður þess að sjá, þ. e. a. s.
fyrir fólk, sem getur látið sjer
stökkva bros og er sæmilega heil-
brigt á sálinni.
En þeir, sem vilja sjá hneyksli,
sjá ekki slika hluti i Leikhúsinu.
Þau gerasl nógu mörg úti í þjóðlíf-
inu og • eru stundum bönnuð
en slundum ekki.
- Jeg elska yður, fröken. Yðar
vegna skyldi jeg ganga á heimsenda!
— Nei, nú gangið þjer of langt.
§tnadnm
0G STUNDUM EKKI