Fálkinn - 12.04.1940, Blaðsíða 15

F A L K 1 N N
Kaupum gamalt
Steypujárn
Vjelsmiðjan Hjeðinn
Símar 1365 (þrjár línur)
Salan
□scar Glausgn:
Ingunn skygna á Skeggjastoðum
Einu sinni var Ingunn stödd í
frambaðstofunni á ValþjófsstaS og
ræddi þar við prófastinn, síra Stefán
Árnason. Sat Ingunn undir glugga,
en prófasturinn gekk um gólf og
voru þau í miklum samræðum um
eitthvað, sem nú er gleymt og bar
þeim mikið á milli, þannig að kapp
hljóp í lijá báðum. Ingunn hafði í
futlu trje við prófast, þó að slíkt
væri óvenjulegt á þeim tímum, að
leikmenn beygðu eigi af fyrir lærð-
um mönnum, en Ingunn lijelt ávalt
skoðun sinni fyrir hverjum, sem í
hlut átti; svo var hún einörð.
Síra Stefán prófastur var orðinn
heitur og ákafur, og herti þvi gang-
inn og brýndi röddina, en Ingunn
hjelt málstað sínum fram með liægð
og festu. ■— Alt í einu varð íngunni
litið út um gluggann, og spratt hún
þá snöggt upp og' sagði: „Nú skeður
mikið.“ Prófastur sótroðnaði, stans-
aði gönguna og spurði með ákefð:
„Og livað skeður þá?“ „Það fáið
þjer að vita á morgun," sagði hún.
Það kom á prófast, hann þagnaði og
gekk snúðugt inn í svefnhúsið sitt,
— Daginn eftir kom sendimaður ut-
an af hjéraði og sagði þau tiðindi,
að síra Sigfús bróðir prófasts liefði
riðið drukkinn, í Lagarfljót undir
fossinum og druknað þar, en síra
Sigfús var eitthvað óhamingjusamur
í ástamálum og hafði lagst í drykkju-
skap. — Slys þetta hafði orðið á
sömu stundu og Ingunn leit út um
gluggann á Vatþjóðsstað.
Erlendur hjet hálfbróðir Ingunn-
ar og var hann giftur Ólöfu systur
Odds á Skeggjastöðum. Þau erlendur
og Ólöf bjuggu í Hellisfirði og voru
talin göfugustu hjón, einkum fór orð
af Ólöfu fyrir einlæga góðvild
hennar og gæsku við menn og
slcepnur. — Þessi saga er sögð þvi
tit dæmis. — Erlendur, sem var
mikil skytta, þreif einu sinni byssu
sina og vildi skjóta hrafn, sem gjörð-
ist atl nærgöngull, en Ólöf bað hann
þá að vera ekki að drepa blessaðar
skepnurnar saklausar, því að þær
yrðu að bjarga sjer eins og menn-
irnir. En Erlendur fór sínu fram og
ætlaði að skjóta krumma, og þá
sagði Ólöf: „Ó, það vildi jeg', að guð
gæfi, að blessaður hrafninn gæti
forðað sjer.“ Það varð lika. Krummi
tók iil vængja sinna og flaug.
Það var góð frændsemi og vinátta
milli Hellisfjarðar og Skeggjastaða-
systkinanna og heimsóttu þau hver
önnur bæði haust og vor, einkum
þær mágkonurnar. Ingunn færði
þeim i Hellisfirði tóvinnu sína, en
i'jekk aftur aflabrögð á móti, en
Ölöfu var þó ekkert um forsagnir
Ingunnar og þótti þær forneskjuleg-
ar, en þetta var jiað eina, sem þær
greindi á um. —
Einu sinni, sem oftar, heimsótti
Ingunn frændfólk sitl í Hellisfirði og
og lá þá Erlendur bróðir hennar
þungt haldinn í taugaveiki. I þetta
skifti dvaldist henni þar fremur
venju og sat hún oft á tali við Guð-
rúnu frænlui sína, dóttur Hellisfjarð-
arhjóna, enda er sagt, að hún liafi
liaft mestar mætur á þessari frænd-
konu sinni af öllu sinu frændfólki.
Einu sinni jiegar Guðrún var ung,
hafði hún gengið á leið með Ing-
unni, úr Hellisfirði og þá spurt liana
um forlög sín, en þá hafi Ingunn
svarað á þessa leið. „Kvíð þú engu;
það liggur gott fyrir þjer, þú eign-
ast vænan mann.“ —- En nú var
þetta komið fram, því að hún var
gift Bjarna frænda þeirra Pjeturs-
syni frá Karlsskála og Mekkin sysl-
ir hennar átti Ólaf bróðir Bjarna.
Þegar nú Ingunn fór úr Hellisfirði í
lietta skifti, gekk Guðrún á leið
með henni og spurði hana: „Held-
urðu að faðir minn deyi nú úr þess-
ari veiki?“ „Nei,“ svaraði Ingunn,
„hann kemst á fætur og jeg sje hann
oft enn.“ — „En hvað er þá að segja
um mig,“ spurði Guðrún, ,,og mann-
inn minn?“ „Þú verður mörg ár
ekkja,“ svaraði Inguiin, „því að þeir
Ivarlsskálabræður ver'ða ekki allir
langlífir, en Guðlaug systir þeirra
verður gömul.“ „En þú átt ekki að
vera að hnýsast eftir þessu. Þig varð-
ar ekkert um það.“ Svo kvöddust
þær og Ingunn hjelt leiðar sinnar.
Það kom alt fram, sem liún sagði.
Guðrún misti Bjarna og lifði síðan
ekkja rúm 30 ár. Mekkin misti lika
Ólaf og hinir bræðurnir urðu held-
ur ekki gamlir, nema einn. Dóttir
Bjarna og Guðrúnar var Ólöf á Eg-
ilsstöðum og hefir hún sagt þessa
sögu. —
Hólmfríður Einarsdóttir hjet stúlka,
sem alist hafði upp að mestu, hjá
Oddi og Ingunni á Skeggjastöðum,
en Sveinn nokkur sonur Einars i
Götu var þá vinnumaður hjá þeim.
Þau Hólmfríður og Sveinn feldu hugi
saman og trúlofuðust og sýndust
vera í innilegu tilhugalífi. Svo rjeð-
ist Hólmfríður upp á Fljótsdal, en
Sveinn tók um líkt leyti við búi bjá
föður sínum, í Götu, og um vorið
fór hann upp eftir að sækja unnustu
sína. Skönunu síðar átti Ingunn er-
indi upp á Fljótsdal og var þá með
henni frænka hennar, Járngerður
móðir síra Einars prófasts á Hofi,
en á milli þeirra frændkvennanna,
Ingunnar og Járngerðar, voru mikl-
ir kærleikar. Þær riðu eins og teið
liggur, fram svonefnt Götuholt, og
sáu þá hvar Sveinn kom á móti
þeim með unnustu simv. Þar urðu
góðar kveðjur og reið svo hver sína
leið, en Járngerður sagði frá því, að
i þetta skifti liafði Iiigunn horft fast
og ákveðið á eftir þeim Sveini og
Hólmfríði, og sagt eins og við sjálfa
sig: „Ekki er þetta til neins fyrir
hann Svein; aldrei á hann hana
Hólmfríði, en einhver verður það.
lienni skyld.“ — Járngerður sagði,
að sjer væru minnisstæð orðin og
augnatillit Ingunnar, því að liún var
svo undrandi og jiótti alt trúlegra en
að upp úr þessari trúlofun slitn-
aði; svo hamingjusöm virtust þau
Sveinn og Hólmfríður. — Það fanst
henni óhugsandi, því að henni þótti
þau eins og sköpuð hvort fyrir ann-
að. Ekki hafði Ingunn fleiri orð
um þetta og ekki Jjýddi Járngerði
að spyrja frekar, það vissi hún, en
vorið eftir kom spádómur Ingunnar
fi am. Þau Sveinn og Hólmfriður
komu sjer saman um að skilja og
fór liún aftur upp í Fljótsdal og
eignaðist þar annan mann, en
Sveinn átti síðar frænku Hólmfrið-
ar, Vilborgu Eiríksdóttir, sem var
systir Járngerðar.
Einu sinni veiktist Sigfús sonur
Ingunnar og Odds, mjög hættulega,
svo að leita varð læknis. Sveinn í
Götu var því fenginn til þess að fara
suður í Þingmúla eftir meðölum lil
sira Jóns Brynjólfssonar, sem var
sonur Brynjólfs Pjeturssonar l'jórð-
ungslæknis og liktist honum að því,
að hann þótti heppinn læknir. I
þessari ferð dvaldist Sveini nokkuð
og urðu menn liræddir um liann, þó
að hann væri vanur og hraustur til
ferðalaga. A leiðinni heim hafði
hann hrept asahláku og lenti þá í
miklum lífsháska á Lagarfljóti, þvi
að ísinn hafði veikst af hlákunni og
hjeldu menn um kvöldið, að Sveinn
hefði farist, en þá var Ingunn hin
rólegasta og sagði: „Verið þið ó-
miklu lifar urvaí
hrædd, það er hvorugur þeirra
feigur, Sveinn kemur heill á húfi og
Fúsa mínum batnar." Þetta kom
hvorttveggja fram, en Sigfús, sem var
hraustmenni, varð þó skammlífur.
Sveinn sonur Sögu-Gvendar, en
bróðir Jóns i Dölum í Fáskrúðsfirði
hafði búið í Skuggahlíð í Norðfirði,
en fluttist þaðan að Ilafrafelli í Fell-
um vorið 1830, en veturinn eftir
þurfti Sveinn að bregða sjer niður
í Norðfjörð að sækja eitthvað, sem
hann hafði skilið þar eftir, og bað
þá Ingunn hann fyrir smásendingu
til frændfólks síns þar neðra, en
þegar Ingunn kvaddi Svein, sagði
hún: „Mundu mig um það, Sveinn
minn, að fara ekki seinna að heiinan,
en á fyrsta sunnudag eftir Jirett-
ánda, og vertu ekki lengur að heim-
an en 8 daga. Ef þú gjörir þetta
mun þjer farnast vel, en komist þú
ekki heim næsta laugardag fyrir
þorra, máttu vara jiig! Mundu nú
jietta. Jeg vildi að þjer gengi vel og
guð sje nú með þjer!“ Sveinn fór
svo að heiman, á tilsettum tima og
kom sendingunni frá Ingunni til
skila, og ætlaði svo að haga ferð
sinni eftir ráðum hennar, en svo
kom eittlivað það fyrir hann, að
liann gat ekki lagt á stað heim aftur
á jjeim degi, sem hún hafði ákveð-
ið, en fór þó morguninn eftir, í
besta veðri. Honum gekk vel upp
Dalina, þangað til að hann var kom-
inii að Valagilsá. Þá var farið að
syrta að, en Sveinn var harðfrískur
maður og lierti því gönguna, en ekki
var hann kominn lengra en út að
svokallaðri Hnútu, þegar svört kaf-
aldshrið skall á. Honum tókst j)ó
að rata og' komst hann með miklum
herkjum að Egilsstöðum og þar var
hann veðurteptur í 2 daga, en veður
þetta hjelst í heila viku og komst
Sveinn nauðulega lieim. En það var
haft eftir Sveini, að ef liann hef'ði
í engu brugðið útaf því, sem Ingunn
lagði fyrir hann þá hefði ferð lians
gengið ágætlega. ■—