Fálkinn - 23.08.1940, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar: Skúli Skúlason,
Ragnar Jóhannesson.
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Aðalslcrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Sími 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6.
Skrifstofa i Oslo:
Anton Schjötsgade 14.
Blaðið kemur út hvern föstudag.
kr. 5.25 á ársfj. og 21 kr.. árg.
Erlendis 28 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millim.
HERBERTSpre/d.
Skraddaraþankar.
Sjaldan eða aldrei i sögu mann-
kynsins liefir sjest önnur eins sóun á
verðmætum og nú þessa mánuðina.
Milljónirnar streyma sem sandur um
greipar þjóðanna, útgjöldin til stríðs-
ins gengur ekki að spara. En þó
verður allur almenningur að leggja
hart að sjer, einhversstaðar verður
að taka fje til að fylla liít sty'rjald-
arinnar. En það er víðar en i stríðs-
löndunum, sem nú reynir á hagsýni
og ráðdeild fólksins. Eigi hvað sísl
verðum við íslendingar að gæta allr-
ar varúðar um vor litlu efni, bæði
einstaklingar og lieild. Verðlag að-
fluttra vara hefir á mörgum tegund-
um margfaldast, og þar að auki eru
samgönguhömlur miklar og siglinga-
hættur. Það liefir því eigi lítið að
segja fyrir oss á slíkum vandræða-
tímum, að þurfa sem minst til ann-
ara að sækja og það er oss lífsnauð-
syn að hlúa sem mest og best að
vorum eigin framleiðsluvörum og
að halda sem skynsamlegast á þeim.
Þrautseigja og hagsýni verða að ein-
kenna jjjóðlif vorl á slíkum timum.
Allir verða að gera sjer Ijósa ábyrgð-
ina, sem á þeim hvílir, jafnvel l>ótt
í smáu sje. Það fylgir því t. d. dá-
lítil ábyrgð, þótt ekki sje annað en
eiga og annast matjurtagarð. ís-
lenskri garðrækt hefir fleygt fram
á síðustu árum, jarðeplaframleiðsla
síðasta árs gerði jafnvel meira en
fullnægja neyslunni innanlands. Enn
eru fyrir liendi birgðir frá fyrra ári,
stórar og góðar kartöflur. Stjórnar-
völdin hafa því rjettilega sjeð á-
stæðu til að vara kartöfluframleið-
endur við því að taka of snemma
upp úr görðum sínum í sumar, lield-
ur benda þeim á að leyfa jarðepl-
unum að þroskast sem best, svo að
úr þeim verði betri vara. Það liggur
í augum uppi, hvcrsu liagkvæmara
það er að neyta fyrst birgðanna frá
fyrra ári. Með því endast jarðeplin
oss betur, og þess er full ])örf eins
og nú stendur á. Ergilegt væri að
þurfa siðar að vera án ]>essarar ó-
missandi fæðutegundar vegna skamm
sýni og klaufaskapar. í þessu máli
verða garðjurtaframleiðendúr að sjá,
að umrædd tilhögun er sjálfum þeim
fyrir bestu, en þar að auki verður
þeim að vera Ijóst sjónarmið hins
ábyrga þjóðfjelagsþegns, sem jafn-
framt lítur á heildarhag.
fitbreiðið Fálkann.
Land § b Aiikinn fær
aukín M§akpmi.
Hin nýju húsakynni bank-
ans voru tekin til notkun-
ar s.l. laugardag.
Ein þeirra islensku stofnana, sem
alt frá upphafi hafa verið i örum
vexti, er Landsbanki íslands. Frá
j>vi er hann var stofnaður fyrir
meira en hálfri öld liefir bankinn
oft skift um húsnæði. Og þcgar liann
kom í liin nýju lmsakynni sín i Aust-
urstræti árið 1924 voru flestir þeirr-
ar skoðunar, að nú þyrfti hann ekki
að stækka við sig i marga mannsaldra.
En hjer fór sem oftar, að spár manna
reynast skammsýnar. Á síðari árum
hafa viðskifti landsmanna aukist svo
ört, að húsakynni bankans urðu enn
lil óþæginda of lítil. Enn hefir hann
aukið við sig liúsnæði, sem hann er
nú fluttur i.Síðastliðinn föstudag bauð
bankastjórnin ríkisstjórn, blaðamönn
um o. fl. að skoða húsið. Georg Ól-
afsson bankastjóri flutti stutta ræðu,
en Jakob Möller fjármálaráðherra
árna bankanum heilla.
Þegar gengið er inn í afgreiðslu-
sal Landsbankans er viðbótin á
hægri hönd, bjartur salur, með ein-
kennum nútísku liúsagerðarstils.
Gamli salurinn er á vinstri hönd,
dimmur og dekkri yfirlitum. Samt
hefir tekist að ná furðu miklu sam-
ræmi i þessa byggingu, og er gám-
an að sjá þessa einkennilegu blönd-
un nýs og gamals í einum og sama
sal.
Allar upplýsingar um starfið við
þessa nýju húsnæðisaukningu Lands-
bankans, fást best með þvi að kynna
sjer ræðu Georgs bankastjóra Ólafs-
sonar, þá er að framan getur, og fer
hún þvi hjer á eftir:
1. júlí 1886 til Landsbankinn til
starfa i húsinu nr. 3 við Bankastræti,
og var hann þar i 12 ár eða til árs-
ins 1898, er bankinn flutti í hús það,
sem liann hafði sjálfur látið reisa
við Austurstræti. í april 1915 eydd-
ist húsið af eldi í brunanum mikla,
er lagði mörg hús við Auslurstræti
og Hafnarstræti i rústir. Eftir brun-
ann fjekk bankinn liúsnæði i núver-
andi pósthúsi, og 1917 flutti hann
í nýbygt hús við Austurstræti, er
Nathan & Olsen höfðu látið reisa,
og er þar nú Reykjavikur Apotek.
Á árunum 1922 og 1923 ljet bankinn
endurbyggja bankahúsið við Austur-
stræti, allmjög stærra en jiað var
í uppliafi, og flutti bankinn í hið
nýja liúsnæði 1. mars 1924. Var þá
gert ráð fyrir að bankinn liefði feng-
ið húsnæði, sem myndi verða hon-
um nægilegt um langan aldur. En
það voru ekki mörg ár liðin, þegar
sýnt var, að bankanum yrði brátt
þörf á enn rýmra húsnæði, og með
hliðsjón af framtiðarþörfum bank-
ans voru hinn 13. september 1928
fest kaup á nágrannaeign bankans,
Ingólfshvoli.
Nú hafa viðskifti bankans á und-
anförnum árum aukist svo mjög, að
um all-langt skeið hefir verið þröngt
við afgreiðslu, og hefir það verið til
mikils baga. Og síðustu árin var af-
greiðslusalurinn á neðstu hæð húss-
ins orðinn með öllu ófullnægjandi
sökum þrengsla. Var því sú ákvörð-
un tekin að stækka húsið og byggja
við það, og skyldi einkum afgreiðslu-
salurinn stækkaður.
Byggingarframkvænulir „hófust i
ágúst 1938, og var steypuvinnu lokið
i febrúar 1939.
Stærð neðrihæðar og kjallara hvors
um sig er 234 fermetrar, efri liæðar
82 fermetrar, en byggingin er tvær
hæðir og kjallari. Uppbygging húss-
ins var að ýmsu leyti hin vandasam-
asta, og má t. d. geta þess, að sjávar
gætir 2 metra ofar neðsta gólfi, þegar
stórstreymt er, og meðan steyptar
voru súlur, hvildi norðurlilið banka-
hússins og suðurhlið Ingólfshvols á
bráðabirgðatrjesúlum. Styrkleiki
súlna og veggja er miðaður við það,
að hægt verði að hækka bygginguna
um tvær liæðir, og er þá ætlunin, að
Ingólfslivoll verði rifinn, en bygg-
ingin nái þá yfir um horn Póstliús-
strætis og Hafnarstrætis.
Mestan hluta kjallarans talca aðal-
féliirsla og verðbrjefageymsla bank-
ans og nauðsynleg herbergi í sam-
bandi við þær. Þar er og herbergi
fyrir seðlagreiningu og eyðingu seðla,
sem teknir hafa verið úr umferð.
Á fyrstu hæð er viðaukinn við
afgreiðslusal, sjerstök herbergi fyrir
endurskoðun og skrifstofustjóra auk
eldtraustrar geymslu og snyrtiher-
Myndir úr nýja afgreiðslusalnum:
Efst: Salurinn sjeður til vesturs. í
miðið: Veðdc.ildin. Neðst: Afgreiðsla
sparisjóðs og veðdeildar.
Frh. á bls. U.