Fálkinn - 23.08.1940, Blaðsíða 8

8
FÁLKINN
A LDREI Á ÆFI MINNI,“
sagði James Butt með á-
herslu, „aldrei á æfi minni skal
jeg koma til Henry Burr i'ram-
ar!“
Þau stóðu í anddyrinu heima
hjá sjer, hann og konan hans,
og voru að koma heim. Um
helgina höfðu þau verið í heim-
sókn hjá kunningja sínum, pip-
arsveininum Henry Burr, að það
var auðsjeð á andlitinu á James
Butt, að hann var ekki í vafa
um sannindi orðtaksins: „Heim-
an er gott, en heima er best.“
„Ekki jeg heldur," sagði frú
Butts. „Að vísu eruð þið karl-
mennirnir venjulega sjergæðing-
ar og hugsið jafnan fyrst og
fremsl um, að láta ykkur sjálf-
um líða vel, en annan eins sjer-
gæðing og Henry Burr hefi jeg
nú samt aldrei vitað. Það má
eflaust eitthvað gott um hann
segja, en hafi maður á annað
borð boðið til sín gestum, finsl
mjer að maður eigi fyi'st og
l’remst að hugsa um þá.“
Alveg rjett, Jane, einmitt! Þú
hittir á það.“
Butts hlammaði sjer uiður í
þægilegasta stólinn í stofunni,
kveikti i pípunni sinni og sagði:
„Mjer þykir vænt um, að mað-
ur er búinn að ljúka þessu af.
1 næsta skifti, sem hann gerir
okkur laugardagsheimboð verð-
um við áreiðanlega bundin ann-
ars staðar. Hinsvegar skal hon-
um vera velkomið að heimsækja
okkur, mjög velkomið, meira að
segja. Þá skulmn við sýna hon-
um, hvernig húsbændur eiga að
haga sjer við gesti sina.“
Hann saug pípuna í ákafa og
hjelt svo áfram:
„Manstu, að hann áminti mig
um að lauga mig fyrir klukkan
níu, þvi að baðið væri í notkun
milli níu og tiu — af honum
— sjálfum — og kanske manstu
líka, að það hentaði honum ekki
að drekka te í dagstofunni, held-
ur í blómastofunni. Og alt liitt.
Þetta eru auðvitað smámunir, en
það eru smámunirnir, sem
mynda sjálft lífið og gera það
svei mjer súrt stundúm, það finst
mjer. Og í morgun vildi hann
endilega nota golfkylfuna mína,
líklega af því að hún var best.
Og þar fram eftir götunum. Nei,
jeg hefi aldrei vitað annan eins
sjergæðing. Og bað hann þig
ekki um, að fara út og ganga
með hundinn, eingöngu af því að
það var á þeim tíma, sem hon-
um þótti hæfilegast að hvila sig?
Pyr má nú rota en dauðrota!“
„Jú, en jeg gerði það ekki.“
„Nei, en það kom í sama stað
niður. Eða hvað fanst þjer?“
Frú Butts viðurkendi, að það
hefði komið i sama stað niður.
„Já, hann ætti svei mjer skilið
að fá þetta borgað“.
Butts hoppaði upp úr stóln-
um. „Einmitt! Já, hann skyldi
fá það borgað. Það var orð að
sönnu! Hann skyldi svei mjer fá
það borgað. — Jeg ætla að búa
Sjergæðingurinn
Smásaga eftir Thomas Hasson.
til sögu úr þessu, svoiitla smá-
sögu, og þá skaltu sjú. .. . “
Butts var ekki gjörsneyddur
rithöfundargáfunni. Að vísu var
liann ekki rithöfundur að starfi,
og af hverjöm tíu smásögum,
sem hann sendi blöðunum var
hann ekki vanur að fá nema sjö
endursendax*. Nú tók hann undir
eins til óspiltra málanna og kl.
eitt um nóttina logaði lampinn
enn á skrifborðinu hjá honum
til vitnis um ritmenskuáhugann.
Söguefni hans var eins og
menn mun 'gruna — sjei'gæð-
ingsháttur Henry kunningja hans
og með slika driffjöður i bak-
hendinni var það vandalitið mál
að korna saman sögu.
Daginn eftir fór hann með
söguhandritið með sjer á slcrif-
stofuna til þess að hreinrita það
með ritvjel og um kvöldið var
sagan fullger frá höfundarins
liendi.
„Hún er afbragð!" sagði hann
íbygginn — „og þú skalt sanna,
að þeir taka hana. Jeg sendi
Billinglons Magazine hana“.
Frú Butts var búinn að gleyma
tilefninu. — „Já, sagan urn
Henry. Er það satt — gerðirðu
það? Hugsum okkur, ef þeir
taka hana?“
Það var óttahreimur i röddinni.
„Hvort þeir gex’a það! Jeg er
viss um, að þeir glej’pi við henni.“
„En ef hann læsi liana nú?“
„Það vona jeg, að hann geri.
Jeg skil ekki, livað þú ert að
fara, Jane, við urðum ásátt um,
að....“
Frú Butts andvarpaði.
„Já, en Henry er nú vorkunn,
upp á sinn nxáta. Hann hefir ekki
luigmynd um það sjálfur hve
sjálfselskur hann er, og í insta
eðli sínu er hanú besta skinn,
það veistu sjálfur. Annars getur
vel verið að Billington taki ekki
söguna.“ (Röddin varð ofurlítið
rólegri).
„Það getur svo sem komið til
mála,“ svaraði liúsbóndinn, „en
þá sendi jeg hana bara öðru
blaði, og þó það svo kosti mig
hálft purid í burðargjald skal jeg
halda áfram að senda hana þang-
að til hún kemur ekki aftur.“
En ótti hans rej'ndist ástæðu-
laus. Einn morguninn eitthvað
viku seinna lá umslag á borðinu
hjá honum, áprentað með nafni
Billington Magazine. Þetta var
litið umslag svo að það gat ekki
verið neitt handrit i þvt. Butts
opnaði brjefið. Alveg rjett: tjekk-
ávísun kom út úr umslaginu og
noklcur orð tilkynning um, að
sagan hefði vei'ið tekin.“
En hvernig sem á því stóð
varð Butts eklci eins glaður við
og maður skyldi hafa ætlað. Því
að það er ekki á liverjum degi,
seni áhugarithöfundar eru svo
heppnir. En mergurinn málsins
var sá, að liann hafði hugsað ým-
islegt síðan hann sendi söguna.
Alt sem hann sagði var:
„Þú sjei’ð að jeg hafði á rjettu
að standa. Þeir tóku söguna.“
„Þeir hljóta að vera i vandræð-
um með sögur,“ sagði frú Butts.
Hann varð eitt spurningar-
merki í framan:
„í vandræðum með sögur?
hvað áttu við með því “
Frú Butts flýtti sjer að segja,
að hún ætti ekki við neitt sjex'-
stakt. Orðin hefðu bara fallið
svona.
Butts hafði fremur slæma inat-
arlyst, annai's var hann vanur að
hafa besta lystina á morgnana
en nú var eins og einhver ang-
urværð heí'ði gagntekið liann. Og
um kvöldið borðaði hann jafn-
litið, þó að miðdegisverðurinn
væri líka vanur að vera besti
málsverður hans (eins og reynd-
ar hádegisverðurinn líka). Yfir
kaffinu sagði hann:
„Heyrðu, Jane. Heldurðu að
Henry taki injer þetta óstinnt
upp ?“
Frúin leit upp, hugsandi.
„Það er nú eftir að vita. Þú
munt ekki hafa nefnt hann rjettu
nafni?“
„Nei, auðvitað ekki. Hvernig
dettur þjer það í hug. Jeg kallaði
hann Percy Wilton, en það var
lika það eina, sem ekki var ekta.
Annars tíndi jeg alt til. Baðið,
golfkylfuna og hundinn og öll
hundrað sönnunargögnin fyrir
síngirninni hans. Svo að það fer
ekki hjá þvi, að hann þekki af
sjer myndina.“
Frú Butts andvarpaði.
„Þú veist, að við verðum að
bjóða honum heim á sunnudag-
inn kemur. Annars er hann van-
ur að koma til okkar að minsta
kosti einu sinni í viku og það
verður erfitt að vísa honum á
bug formálalaust. En ... . “
„En ......“
„Jeg ætlaði bara að segja, að
sjergæðingarnir vita sjaldnast af
sjergæskunni í sjer sjálfir, svo að
það getur vel verið, að hann
þekki sig ekki eftir lýsingunni
Þau voru búin að borða og
Butts stóð upp.
„Það er auðsjeð, að þú hefir
ekki lesið söguná. Því að ef hann
þekkir ekki sjálfan sig í þeim
spegli, sem jeg liefi gert af Per-
cy Wilton, þá væri hann asni.
Nei, en jeg vona, að hann laki
þessu skynsamlega, og liver veit
nema liann verði betri maður
eftir, Jane. Það er sannarlega
mál til komið. Finst þjer það
ekki ?“
Frú Butts svaraði ekki. Hún
andvarpaði bara. En lnisbóndinn
var ekki ánægður.
„Ileldurðu að hann reiðist?“
Frú Butts andvarpaði aftur.
„Jeg geri ekki ráð fyrir að
hann faðmi þig af hrifningu.“
„En hversvegna ljestu mig þá
skrifa söguna?“
„Ljet jeg þig .... livað ertu að
segja, góði James. Ekki ljet jeg
þig skrifa hana.“
„Þú hjelst með mjer, var ekki
svo? En nú tekur þú málstað
hans. Annars er kvenfólkið altaf
svona. Eitt í dag og annað á
morgun.“
Sannast að segja vissi hann
eldd sjálfur hvað liann vildi og
i þrjá daga var sagan sífelt um-
ræðuefni .... sagan og Henry
Burr.
Fjórða daginn var viðræðaii á
þessa leið. Það var Butts sem tal-
aði:
„Rjettast liefði það verið, að
jeg hefði aldrei skrifað söguna.
Eða að minsta kosti aldrei átt
að senda hana til prentunar. Það
var illa ráðið. Annars eru þeir
oftast boðnir og búnir til að end-
ursenda, en þá sjaldan maður
óskar þess að þeh* gerðu það,
getur maður verið viss um að
þeir gera það ekki.“
Frú Butts leit til hans og
augnaráðið var brjóstumkennan-
legt.'
„Jæja, svo að þig langaði mest
til þess. Jeg skil það ofboð vel,
þú hefir ekki sofið vel á nótt-
inni upp á síðkastið. Og svo hef-
irðu slæma matarlyst. Sannast áð
segja þá kemur þetta liarðast
niður á okkur sjálfum, James.
Hver veit nema Heni'y sjúi aklrei
söguskömmina.“
Butts ypti öxlum.
„Já, þú getur vonað það. Ef
hann ekki sjer nafnið mitt á aug-
lýsingunni um heftið, þegar það
kemur út, og kaupir það vegna
þess að liann þekkir mig, þá get-
ur þú verið sannfærð um, að ein-
hver verður til þess að skjóta því
að honum. Eða hann rekst á
blaðið lijá rakaranum eða ann-
arsstaðar. Nei, það er nú ekki
svo vel.“
Hún tók um Iiandlegginn á
honum.
„Góði James, hvað eigum við
að gera? Jeg vildi óska þess að
þú hefðir aldrei skrifað þessa
ólukkans sögu.“
Butts virtist eklci taka eftir
þessari neikvæðu umsögn. En
skyndilega fann hann lausn á
málinu.
„Nú veit jeg,“ sagði hann, „jeg
fer til Billington og bið það um