Fálkinn - 01.11.1940, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
YIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar: Skúli Skúlason,
Ragnar Jóhannesson.
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Aðalskrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Simi 2210
Opin virka doga kl. 10-12 og 1-6.
Skrifstofa í Oslo: ~
Anton Schjötsgade 14.
Blaöið kemur út livern föstudag.
kr. 6.00 á ársfj. og 24 kr. árg.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millim.
HERBERTSprent.
Skraddaraþankar.
Sjálfsagt hafið þig inörg verið á
siglingu meðfram ströndum íslands
að haustlagi. Þið hafið sjeð hrikaleg
fjöli gnæfa yfir kröppum fjörðum,
særokið hefir 'drifið um loau, en
hausthretin liafa verið að dreifa
fyrstu snjóunum um koll þeirra. Og
við fætur þeirra brýtur brimið enda-
laust á banvænum blindskerjum.
En i vogum og skörðum milli
fjallanna húka einmanalegir sveita-
bæir og fiskiþorp, sem virðast ennþá
umkomuminni vegna hins ómilda
umhverfis, vegna liinnar stórskornu
náttúru. Og víða er það auðsjeð, að
lijer hefir fátæktin legið í landi, að
oft hefir lífsbjörgin verið dregin
með erfiðleikum úr skauti náttúr-
unnar.
Og þegar þú stendur þarna á þil-
fari strandferðaskipsins og horfir til
lands fer ef til vill liálfgerður hroll-
ur um þig, þjer ofbýður, hve ættland
þitt er hrjóstugt. Þú prisar þig sæl-
an að ciga ekki heima í slíkri harð-
balabyggð og l)ú hraðar þjer i lilýj-
una undir þiljum.
En hefirðu þá nokkurntima tekið
eftir því, að þú finnur ekki til sömu
tilfinningar gagnvart bygðarlaginu,
sem þú ert uppalinn í eða átl heima
í, enda þótt það sje injög áþekt þess-
um bygðarlögum og þorpum, sem
þjer finst svo ósköp umkomulítil,
köld og afskekt. Nei, heima hjó
mjer er alt öðruvísi, liugsar þú. Þar
er miklu hlýlegra og ánægjulegra.
En þegar nánar er að gætt þá er
það e. t. v. alls ekki margt, sem að-
skilur þessa staði. Og'komir þú á
eitt þessara afskektu og fátæklegu
bygðarlaga eða þorpa og dveljist
þar nokkurn tíma þá fer ýmislegt að
koma fram, sem gerir þjer skiljan-
legt, hversvegna fólk getur búið
þarna, því að það var þá kanske
ráðgáta, í fyrstu meðan þú varst blá-
ókunnugur. Einn góðan sumardag
finnur þú, að það getur bæði verið
lilýtt og bjart í hinum kröppu og
hrjóstugu fjörðum. Bráðlega finnur
þú iíka, að fólkið getur verið við-
kunnanlegt og hlýlegt í viðmóti. Og
þessi afskekta og fámenna sveit á
sjer langa og fjölskrúðuga sögu.
Gömlu mennirnir benda þjer á ýmsa
staði og segja þjer kafla úr íslend-
ingasögum, sem við þá eru tengdir.
Á litla lcirkjustaðnum við fjarðar-
botninn bjó e. t. v. frægt sólmaskáld
fyr á öldum. í hellinum þarna uppi
í fjallinu bjó útlagi til forna og und-
ir fjallsrótunum eru enn rústir af
verbúðum þar sem afar og langafar
núlifandi fólksins sóttu sjó og unnu
hreystiverk.
Fyr en varir ert þú búinn að
Jón Sigurðsson, forseti, höggmynd gfir inngangsdyrum
i Háskólabókasafnið.
í BÓKASAFNI HÁSKÓLANS
í dag' verður bókasafnið í hinni nýju Háskólabyggingu
opnað til afnota fyrir stúdenta.
Háskóli íslands er nú fluttur í hin En i einni álmu hins fagra menta-
veglegu hibýli sin. Iláreistar hvelf- musteris ríkir stöðugt kyrð og ró.
ingar og víðir salir óma nú þegar Þar er bókasafnið. Þar svífur andi
af röddum og fótataki ungs fólks, rólegrar íhygli* og fræðimensku yfir
sem gengur þar að námi virðulegra fölgrænum lestrarborðum og iöngum
Finnur Jónsson, prófessor, högg-
mynd í bókasafni Háskólans. Finn-
ur gaf Háskólanum bókasafn sitt.
Dr. Bepedikt S. Þórurinsson. Hann
gaf Haskólanum bókasafn sitt, sem
cr mikið og gott.
vísindagreina. Æskunni fylgir jafnan
fjör og gleðiraddir.
drekka í þig anda hjeraðsins, ef svo
mætti taka til orða. Þjer i'inst margt
vcra svipað og i átthögum þínum, og
þig liættir að furða á því, að fólk-
ið vill eiga þarna heima. Og næst
þegar þú ferð þarna um, lítur þú
öðrum augum á sveitina eða þorpið.
Þjer finst það ekki eins kuldalegt,
hrjóstugt og afskekt og þjer fanst
í fyrstu.
Mörg byggðin á íslandi og margt
þorpið er óaðlaðandi og fráhrind-
andi við fyrstu sýn. En
„svipurinn hýrnar þjer sýnast þau
frið
í syngjandi snjótitlings vornætur
kvæði“,
þegar kynningin við fólkið og byggð
eykst.
bókaröðum. Frammi í forsalnum,
yfir dyrunum inn í safnið, blasir
við brjóstmynd Jóns forseta, hins
óþreytandi vísindamanns i norræn-
um fræðum.
Háskólabókasafnið verður opnað í
dag fyrir stúdenta, og mun rektor
flytja ræðu við það tækifæri. Ilefsl
sú athöfn kl. 11 f. hád.
Fyrir skömmu fór jeg út í Há-
skóla að líta á bókasafnið og hafði
tal af bókaverði, dr. Einari ól.
Sveinssyni. Hann var önnum kafinn
við niðurskipun safnsins, og stóðu
háir bókahlaðar alt umhverfis hann.
Eru þetta miklir annádagar fyrir dr.
Einar, Jiví að það er ærið starf að
koma öllum l)essum bókafjölda fyrir,
skrásetja og raða, ’bræða öll smá-
söfn Háskólans í eina heild.
Bókavörður fylgdi mjer nú um
salarkynni safnsins og veitti mjer
ýmsa fræðslu um það.
Úr forsal er gengið inn í lestrar-
sal. Er hann ekki stór, en þægilegur,
sæti fyrir 32, lampi við hvert sæti.
Úr lestrarsal er gengið inn í annan
smærri sal. Er hann ætlaður þeim,
sem fást við vísindastörf að stað-
aldri, vinna að löngum ritgerðum
o. þ. h. og vilja þvi draga sig út úr
skarkala heimsins.
Úr lestrarsal er lika gengið inn í
bókageymslurnar. Standa 'þar bóka-
hillur á tveimur hæðum, en inst er
safni dr. Benedikts Þórarinssonar
ætlað rúm, í sjerstöku lierbergi, en
það'safn er enn eigi komið á sinn
stað, en það verður þó bráðlega.
Safninu er skipað í ýmsar deildir
eftir efni, standa þar lögfræði, guð-
fræði, læknisfræði o. fl., hver í deild
út af fyrir sig. Og að sjálfsögðu
skipa norræn fræðí veglegan sess i
þessu safni.
— Hverjar eru helstu bókagjafirn-
ar, sem Háskólanum hafa borist?
spyr jeg bókavörðinn, dr. 'Einar Ól.
Sveinsson.
— Stærstu og merkustu bókagjaf-
irilar, segir bókavörður, 'eru auðvit-
að söfn þeirra doklors Benedikts
Þórarinssongr og Finns prófessors
Jónssonar. En auk þeirra hefir Há-
skólanum hlotirast margt góðra gjafa.
Má til dæmis nefna bækur Arvid
Johansons, prófessors .i Mancliester,
sem flestar fjalla um samanburðar-
málfræði, svo og bækur S.r Thor-
modsæter, norsks prests. Guðfræði-
deild fjekk líka bækur sr. Friðriks
Bergmanns.
— Nokkuð er hjer fágætra bóka,
sagði bókavörður ennfremur, en hitt
er meira um vert, liversu vísindalegt
safnið er i heild sinni.
Síðan sýndi dr. Einar mjer sæmi-
Iegt eintak, sem safnið á af ‘Guð-
hrandsbiblíu. Á skrifuðu blaði fremst
í bókinni standa þessi orð:
Þessa Biblíu Hver að er í ivær
bækur Innbundnar hefi eg undir-
skrifaður látið uppbinda og endur-
nýa með Kostnaði og erfiði, þar
bókin var nær því óbindandi vegna
fúa og forrotnunar hvar upp á jeg
hefi kostað vel 70 al. á landsvísu.
Tii merkis mitt nafn
að Grímstungu t
Vatnsdal þann
13da May Anno 1726.
Hallur Ólafsson.
Síðar kom bókin í eign fræði-
mannsins Jóns Bjarnasonar i Þór-
ormstungu, en eftir hans daga var hún
fengin lijá erfingjum hans og flutt
til Reykjavíkur árið 1870.
1 Háskólabókasafninu eru niþ um
35.000 bindi.
Eins og áður gat um er brjóstlikan
Jóns Sigurðssonar yfir inngöngudyr-
um í safnið. En yfir sömu dyrum,
að innanverðu er brjóstmynd af
Finni prófesor Jónssyni, og inst í
enda bókaskemmunnar, fyrir gafli,
er loks mynd af dr. Benedikt Þór-
arinssyni. Yel væri ef mentaandi
þessara þriggja manna ríkti jafnan
skýlaust innan veggja háskólabóka-
safnsins. Þá munu þaðan koma
margir gagnmentaðir menn, sann-
" leikselskir og þjóðhollir vísindamenn.
Dr. Einar Ól. Sveinsson, bókavörð-
ur Háskóla Íslands.