Fálkinn - 01.11.1940, Blaðsíða 4

4
F Á L K 1 N N
DVÖLIN í STOKKHÚLMI.
í þessum kafla ferðasögunnar segir Skúli Skúlason frá.
biðinni í Stokkhólmi, sem orsakaðist af því, að Esja
tafðist í Trondhjem. Þá bið notuðu flestir til að kynnast
glæsilegustu borg Norðurlanda, þó að hún væri með tals-
vert öðrum svip en venja er til.
Með Finsen komu á járnbraut-
arstöðina í Stokkhólmi margir
ungir Islendingar, sem þar eru
búsettir, og skyldu'þeir vera leið-
beinendur okkar meðan staðið
væri við hjá „Málardrotningen“
en það nafn nota Svíar oft á höf-
uðborg sina. Þar var Skallagrím-
ur, öðru nafni Sigurður Þórar-
insson 'jarðfræðingur, þar var
Halldóra Briem, sem kunnust er
hjer á landi undir nafninu „frök-
en Klukka“, því að hennar er
röddin þegar hringt er hjer i 04
til að spyrja hvað klukkan sje.
Og þar voru Svíar ymsir, bæði
forstjóri og aðstoðarfólk Fei'ða-
skrifstofu sænsku ríkisjárnbraut-
anna, sem annaðist um ferðalög
okkar um Svíþjóð,'Sven Jansson
fyrrum sendikennari Svia hjer á
Háskólanum og Helge Wedin,
sem jafnan er boðinn og búinn
til að rjetta hjálparhönd þegar
Islendingar þurfa á að halda.
Sex gistihús, !flest í nágrenni
við járnbrautarstöðina, áttu að
skifta hópnum á milli sín. Þrjú
þeirra voru að kalla andspænis
stöðinni: Park Hotel, Stokkhólms
Hospitz og Hotel Continental,
en hin voru Alexandra Hotel,
Hotel Regina og Centralhotellet.
Á tVeimur fyrstnefndu gistihús-
unum ’voru einkum konur og
börn og sjúklingar, en þeir voru
vorú talsvert margir í ferðinni,
því að í Kaupmannahafnarhópn-
um var talsvert af fólki, sem svo
til var nýkomið 'af sjúkraliúsi
og ennfremur bættist það við, að
margir voru með inflúensu, sem
hafði hin bestu skilyrði til að
breiðast út. Á bverju gistihúsi
voru fararsljórar, sem .eftir
megni áttu að sjá um „andlega
og likamlega velferð“ fólksins,
hver á sinu gistiliúsi. Þeir, sem
hlutu þá erilsömu vegtyllu voru
Jón Engilberts, á Park Hotel,
Eggert Guðmundsson, málari á
Stockholms Hospitz, Björn Sig-
urðsson læknir á 'Continental
(þar bjó einnig Hólmjárn farar-
stjóri), Bjarni Jónsson stýrimað-
ur af Gullfossi (á Alexandra),
Brandur Jónsson kennari og dr.
Broddi Jóhannesson á Regina og
Central. Höfðu þeir ærið arg-
sama stöðu, ekki síst málararnir
tveir, því að á þeirra gistihús-
„Við hjeldum heim“ II.
um voru sjúklingar (á Hospitz-
et) eða fólk með börn (á Park),
og þurfti handa þeim annað við-
urværi en venjulegum gestum er
boðið. En alt fór slysalaust og
enginn svalt í hel. Samið hafði
verið um mat handa gestunum
á þessum stöðum, en vasapening-
ar'margra urðu skammlífir, þeg-
ai viðstaðan varð 6 sinnum lengri
en gert hafði verið ráð fyrir. Yar
bætt úr þessu á þann 'hátt, að
gististjórarnir sex voru gerðir að
bankastjórum og fengu veltufje
bjá sendiráðinu, sem svaraði 5
krónum á mann, og nrðu margir
til þess að taka þessi fimm krónu
lán, til þess að hafa fyrir spor-
Vagni eða aðgangseyri á 'söfn og
])vi um likt. Þó að Stokkhólms-
biðin yrði löng, varð enginn
bankinp gjaldþrota, en auðvitað
hefðu margir af ferðafólkinu
notað biðina til að koma i leik-
hús eða skemtistaði, ef úr meiru
liefði verið að spila. Þó var það
mesta furða hvað fólkið sá mikið
af Stokkhólmi þessa biðviku. Það
sá jafnvel meira en orðið hefði,
ef það hefði liaft úr meiru að
spila, því að ýmsir fóru gangandi
um borgina og liöfðu flestir
kunnugt fólk til að fylgja sjer
og sýna það markverðasta, sem
fyrir augun 'bar. Allir gestirnir,
nemíf þeir, sem voru veikir eða
höfðu ungbörn, sem þeir gátu
ekki yfirgefið, þekkja nú Stads-
huset, konungshöllina, þinghúsið,
Stórkirkjuna og þjóðbankann,
margir liafa gengið sumar brýrn-
ar stórfenglegu yfir Málarström-
men, ýmsir komið á hinn fræga
Bellmannskjallara „Den gyllene
Freden“, komið á Mosebacken og
farið i Katarinehissen, svo að
nefnd sjeu nokkur nöfn af þeim,
sem ferðafólk er 'vant að vilja
kynnast i Stokkbólmi.
Landarnir i Stokkhólmí hjálp-
uðu auðvitað mikið gestunum,
einkum þeim, sem þeir 'þektu
frá fyrri tíð. Eigi er mjer kunn-
ugt um, livað þetta fólk hefir
sjer ttl'gamans gert, en víst er
það, að bæði liefir verið sungið
og kveðið i hóp þessa unga fólks,
því að áður en nokkur vissi,
var komin út fjölrituð söngbók,
með ýmsum kvæðum, en á blárri
kápunni utan um voru' teikning-
ar eftir Jörund Pálsson af ýms-
uih mikilsháttar mönnum farar-
innar og af atburðum, sem gerst
höfðu á leiðinni frá Kaupmanna-
liöfn. Var þetta merkisbók, en
upplagið mjög takmarkað, svo
að ekki fjekst liún keypt af þeim,
sem áttu, þó að gull væri í boði.
En bókin koin okkur öllum að
góðu gagni það sem eftir var
ferðarinnar, því að kringum
hana myndaðist ágætur söng-
flokkur, sem altaf var kvakandi
alla leið, bæði í brautarlestinni
og bifreiðunum á leiðinni til
Bjarmalands og eins eftir að
komið var um borð í Esju. 'Lár-
us Pálsson leikari, sem bæði
syngur og leikur á píanó og gítar
og ef til vill fleiri bljóðfæri, gerði
fólkinu marga dægrastyttingu á
leiðinni með því að fá það til að
syngja, og kórónaði svo verkið
með því að æfa kárlakór þegar
á leið 'ferðina og halda hljóm-
leika um borð — eftir tveggja
tíma undirbúning kórsins.
Sakir mikilla örðugleika á
ferðalaginu norður, svo sem
gistihúsleysi og matarleysi, þótti
Finsen sendifulltrúa ekki gerlegt,
að fólkið hjeldi áfram frá Stokk-
hólmi fyr en full vissa fengist
fyrir því, að Esja kæmist heilu
og höldnu til Petsamo, því að
þar er elcki einu sinni hægt að
fá þak ýfir liöfuðið. !Varð þvi að
biða átckta í Stokkhólmi. Fin-
sen var i stöðugu símasambandi
við Ásgeir skipstjóra á Esju og
sendisveitina í Kaupmannahöfn
og undir eins eftir annan daginn
þótti sýnt, að Esju mundi1 verða
slept aftur frá Þrándheimi og
Ijetti mörgum við þá fregn. En
Iwenær slyppi hún? Það var
Storkyrkan er höfnðkirkja Stokkhólrns. Stendur hún við Storatorget, en
þar var blóðbaðið í Stokkhólmi.