Fálkinn - 01.11.1940, Blaðsíða 14

14
F Á L K I N N
DVÖLIN í STOKKHÓLMI.
Frh. af bls. 5.
til Petsamo, svo að ótafin átti
Esja að komast þangað á þriðju-
dag. En þó 'að skipið væri orðið
laust var eigi enn örugt, að það
kæmist leiðar sinnar og fyr en
það væri sannfrjett, þótti ekki
ráðlegt að leggja af stað. Frjett-
in um komu Esju til Petsamo gat
ekki komið til okkar fyr en á
þriðjudag, og þessvegna varð enn
að bíða. Upprunalega hafði verið
ráðgert að láta fólkið fara í
tveimur hópum með dags milli-
bili norður frá Stokkhólmi, en
frá því var þó horfið og tókst
að fá aukalest norður til Tornio
cg'þaðan til Rovaniemi, sem er
síðasta járnbrautarstöðin á þess-
aii leið, og bifreiðar frá Rovani-
emi til Petsamo, nægilega marg-
ar til að flytja allan hópinn i
einu. Þó fór lítill hópur á und-
an frá Stokkhólmi, einkum lieilsu
veilt fólk, svo 'að það gæti hvílt
sig einn dag i Rovaniemi, undir
bílferðina. Með þessu fólki fór
Tryggvi Sveinbjörnsson sendi-
ráðsritari í Kaupmannahöfn, er
fór sem „kurer“ með stjórnar-
póst alla leið til Petsamo og sneri
þar aftur.
En burtför aðalhópsins var á-
kveðin miðvikudag 2. okt. kl.
12.40. Veður var hið besta um
morguninn og þegar gestirnir á
hótelunum við Vasagatan litu út
til að gá til veðurs, ráku þeir
augun í Jsamfelda röð sænskra
og íslenskra fána meðfram allri
götunni á báða vegu jámbrautar-
stöðvarinnar. .Sú fánaröð liefir
ekki sjest í Stokkhólmi 'síðan á
íslensku vikunni þar, árið 1934.
Það var kveðja Málardrotningar-
innar til íslensku gestanna, sem
voru að lialda heim óvenjuleg-
ustu leiðina, sem farin hefir ver-
ið milli Skandinavíu og íslands.
Þó að margir væru annars
hugar yfir ’þvi, sem þeir ættu
kanske eftir að upplifa í þess-
ari ferð, þó að þeir væru þreytt-
ir og slæptir og hrysi hugur við
að sitja í járnbrautarlest i 39
tíma og síðan í bifreið í 15 tíma,
áður en Ægir, með allar kafandi
hættur, færi að velkja þeim á
brjósti sjer í mismunandi góðu
skapi — þó að þeir liugsuðu um
alt ’þetta, þá tóku þeir eftir vin-
semdarkveðjunni sænsku og
muna hana lengi.
Næsti kafli heitir: Frá
Stokkhólmi til Bjarmalands,
og kemur í næsa blaði.
Flestir nota fyrri hluta æfinnar til
þess að gera þann síðari óhamingju-
saman.
La Bruyére.
Hatrið er svo langætt og harð-
vitugt, aS þaS er fyrsti votturinn
um nálægS dauSans hjá veikum
manni, er löngunin til að sættast.
La Bruyére.
Fórnfýsi ætti að banna með lög-
um. Hún hefir svo siðspiilandi áhrif
á fólkið, sem þiggur fórnirnar.
Æfintýrí Gunnars Finsens læknis.
Gunnar Finsen læknir í Stavanger,
sonur Vilhj. Finsens sendifulltrúa
mun vera orðinn með víðförlustu
íslendingum þessarar aldar og liefir
veriS herlæknir 'i þrernur styrjöld-
um, þó að ungur sje. Þegar Norð-
menn gerðu út hjúkrunarleiðangur
í Spánarstyrjöldina var Gunnar einn
þeirra lækna, 'sem þangað rjeðust,
og var hann í Austur-Spáni fram
undir styrjaldarlok. Þaðan fór hann
'Gunnar Finsen.
í ferðalag austur í lönd, um Bagdad
austur i Indlandi og alla leið til
Japan og þaðan sjóleiðis með jap-
önsku skipi til San Fransisco og
lieimleiðis um Ameríku. Hefir Gunn-
ar haldið marga fyrirlestra um þetta
ferðalag í norska ríkisútvarpið og
kunni þar frá mörgu að segja, sem
gaman var að hlusta á, enda er hann
ágætur fyrirlesari.
Þegar Finnlandsstyrjöldin hófst
um mánaðarmótin nóvember og des-
ember í vetur' sem leið, varð Gunn-
ar aftur iæknir í Rauðakrossleið-
angrinum, sem Norðmenn gerðu út
til Finniands. Var hann þar þangað
til friður var saminn og lijelt þá
heimleiðis. Hann kom að landamær-
um Noregs og Svíþjóðar við Char-_
lottenberg sama daginn og Þjóðverj-
ar gerðu innrás í landið. Allar sam-
göngur yfir landamærin þar -höfðu
verið bannaðar, svo að Gunnar hjelt
norður Svíþjóð aftur og tókst loks
að komast inn í Þrændalög frá Jamta
landi, en þar höfðu Þjóðverjar ekki
náð yfirráðunum þá.
Nokkrum dögum áður hafði norsk-
ur höfuðsmaður í Þrándheimi safn-
að liði, á 4. hundrað manns, og sest
að í virki einu í Þrændalögum sem
Hegra heitir, og liafði 'verið lagt
niður fyrir allmörgum árum. Gekk
Gunnar í sjálfboðaliðssveit höfuðs-
mannsins og voru þeir þar tveir,
læknarnir. En um meðul var sára-
lítið, nema umbúðir og deyfingarlyf.
Virki þetta er hellir, s’em sprengdur
hefir verið inn í fjallstind og er erf-
itt til sóknar þangað. En vopn voru
mjög af skornum skamti og aðbúð
hin versta. Þar var bæði „fúlt og
kalt‘, fult af sagga og víða leki.
urðu liðsmenn að liggja á hálmi of-
an á grjótinu í gólfinu og oft undir
leka, enda kvefuðust margir og heilsu
farið var yfirleitt slæmt. Ljós höfðu
þeir ekki nema kerti og litla olíu-
lampa og matur, vatn, Ijósmeti og
skotfæri var af skornum skamti.
Tókst þó liði þessu lengi vel að ná
í björg og brýnustu nauðsynjar frá
sveitabæjum þarna í nágrenninu og
skotfæri höfðu þeir nokkur, en urðu
að fara sparlega með. Virki þetta
stóðst árásir Þjóðverja lengst allra
staða í Þrændalögum og varð loks
að 'gefast upp vegna matarskorts og
skotfæraskorts, eftir 23 daga umsát.
Þremur dögum fyrir uppgjöfina
hafði Gunnar hætt sjer út úr virk-
inu ásamt tveimur 'hjúkrunarmönn-
um til þess að bjarga særðum manni,
sem lá skamt frá virkinu. Komu þá
að þeim Þjóðverjar og miðuðu á þá
byssunum og mundu hafa drepið þá
alla, ef þeir hefðu ekki getað kallað,
að þeir væru læknar og hjúkrunar-
menn, en ekki hermenn. Voru þeir
nú teknir hönduin og fluttir til Vær-
nes-moen, s'em'er aðalherstöð Norð-
manna í Þrændalögum syðri, en
sem Þjóverjar höfðu þá fyrir nokkru
lagt undir sig. Var Gunnar settur í
varðhald þar. En fyrstu nóttina, sem
liann var í varðhaldinu, gerðu ensk-
ar 'flugvjelar árás á Værnes og
sprengjubrot kom inn um vegginn á
skála þeim, sem Gunnar lá í og særði
hann alldjúpu sári í bakið. Var
Gunnar nú fluttur á sjúkrahús í
Trondhjem og sprengjubrotið tekið
úr bakinu. Lá hann á sjúkrahúsinu
i átta daga, en var þá slept lausum
gegn drengskaparheiti um, að fara
ekki i norska herinn aftur.
Um þessar mundir voru engar
járnbrautarsamgöngur norðan yfir
Dofrafjöll til Osló. Komst Gunnar á
reiðhjóli suður yfir fjöllin og niður
Austurdal og með járnbraut síðasta
áfangann. Kom hann heim til for-
eldra sinna'í Osló um miðja aðfara-
nótt hvítasunnudags og höfðu þau þá
ekki frjett neitt af honum vikum.
saman.
Gunnar hefir nú afur tekið við
starfi sínu á sjúkrahúsi í Stavanger
eftir hinar æfintýralegu veru sína í
Finnlandi og Hegra.
SJÁLFVIRK VITASKIP.
Vitaskip við Englandsstrendur
hafa viða orðið fyrir loftárásum
undanfarið. Hafa menn því tekið
upp sjálfvirk vitaskip, svo að þar
þarf engra gæslumanna við, og'því
engin mannslíf a. m. k. í hættu,
þegar sprengjurnar dynja. Á mynd-
inni hjer að ofan sjest eitt slíkt vita-
skip.
Egils ávaxtadrykkir
Napoleons-gríma er selt á Gurt Götz.
Áður en stríðið skall á var margt,
sem benti til þess, að þýskar kvik-
myndir væru heldur að hafa sig upp
úr skítnum. í Berlín var nýlega
gerð mynd, sem heitir ,,AIt er Napo-
leon aö keima“ (Napoleon ist an
allem Schuld) Vakti liún hvarvetna
mikla athygli.
Myndin er skrifuð og sett á svið
af Curt nokkrum Götz, sem er fræg-
ur, þýskur leikari og rithöfundur.
Árum saman hefir hami rekið sitt
eigið leikhús, skrifað flest viðfangs-
efnin og auk þess sjálfur verið að-
alleikari lfeikhúss þessa.
Mynd sú, sem áður gat um, kvað
vera mjög fjörug og ljett á yfirbragð,
leikur að myndum. Curt Götz er
auðvitað aðalleikarinn.
Robert Montgomery og Janet
Gaynor.
Vegna glaðværðar sinnar og glæsi-
legs útlits er Robert Montgomery
mjög vinsæll leikari. Hann telur, að
góður leikari þurfi um fram alt að
hafa sjálfsrýni til að bera, og hann
þurfi að læra eittlivað nýtt á öllum
tímum.
„Jeg geri ráð fyrir, að það verði
langt þangað til jeg geti sagt, að
jeg hafi leikið mitt lang besta hlut-
verk,“ segir hann, og virðist því
ætla að láta sjer fara eitthvað fram
ennþá. Hann vill helst leika alvöru-
hlutverk, en þó vilja áhorfendur
helst sjá hann í gleðileikjúm, og þá
kröfu hefir Metro nú samþykt og
gert skopmynd, sem heitir „Nancy
á þrjá elskhuga". Robert Montgo-
mery leikur jiar gáfaðan listamann,
sem lendir í skrítnu æfintýri við
sveitastúlku, rjett eftir að hafa slitið
sig af leikkonu, sem endilega vill
giftast honum. Stúlkan úr sveitinni
kemur til New York til að leita
brúðguma síns og klófestir hún lista-
manninn í staðinn.