Fálkinn - 01.11.1940, Blaðsíða 5

F Á L K I N N
5
spui-ningin mikla. Lítt vant ferða
fólk gerist oft óþolinmótt, þeg-
ar það verður að bíða — jafnvel
þó á hættulausum friðartímum
sje — og þessvegna munu flestir
geta skilið, að talsverð óþreyja
var í mörgum af ferðalöngun-
um, einkum þeim, sem virtust
halda, að þessi heimferð öll væri
vandalaust'verk, og að alt liefði
gengið miklu betur, ef þeir hefðu
ráðið ferðinni og undirbúið liana.
En þesslconar harnasjúkdómar
gleymast fljótt og láta ekki 'eftir
sig neinar bilanir á sálinni, held-
ur þvert á móti ofurlitla reynslu,
sem keniur þeim að lialdi siðar,
sem ekki eru orðnir svo alvitrir,
að þeir geta ekki lært meira.
Þann 26. sept. — daginn eftir
að við komum til Stokkliólms
— var fáni dreginn að hún víðs-
vegar í borginni og íslenski fán-
inn blakti fyrir utan skrifstofu
sendisveitarinnar, á Walhalla-
vágen 134. /Einhver prakkari
hafði orðið til þess að ljúga því
í sumt ferðafólkið að öll þessi
í lögg væru við hún vegna komu
íslendinganna til Stokkhólms, og
trúðu því furðii margir. En svo
„upplýstist“, að Kristján konimg-
ur tíundi ‘væri sjötugur þennan
dag, og urðu þá margir í vafa
um, livort verið væri að flagga
fyrir þeim eða konunginum. —
Hvað um það, — vist er um liitt,
að konungi var sent heillaskeyti
frá heimferðarfólkinu, en sam-
sæti var vitanlega ekki liægt að
halda!
Eina samsætið í ferðinni var
hinsvegar lialdið daginn eftjr, af
sænska fjelaginu Norden og fje-
laginu Sverige-Island og boðið
öllu ferðafólkinu ásamt ymsum
fslendingum í Stokkhólmi. Stóð
hófið á „háaloftinu“ i Esselte,
en því nafni heitir nýlegt stór-
hýsi við Vasagatan með stórum
samkvæmissölum á efstu hæð-
inni. Góðgerðirnar voru öl og
pylsur ásamt snapsi, sem eigin-
lega ekki var innifalinn í boð-
inu, en varð þó ókevpis, því að
frú Ahlmann, kona Ahlmanns
jarðfræðings, liafði útvegað eld-
vatnið ókeypis. Samsætið setti
fyrverandi forseti Norden, Gabr.
Thulin stjórnarráð, með einkar
hlýlegri ræðu. En aðalræðuna
fiutti Ahlmann prófessor af hálfu
Svía, en þeir Finnur Jónsson
alþm. og Villi. Finsen af fslands
liálfu. Eftir þessar ræður kom
Ake Claesson, Belhnannssöngv-
arinn frægi, sem lijer var fyrir
nokkrum árum, upp á pallinn og
söng marga „epistla“ við mikinn
fögnuð áheyrenda, en Einar Fors-
Bergström hlaðamaður talaði
nokkur orð fyrir minni Dan-
merkur, Noregs og Finnlands, og
sungu allir þjóðsöngvana á eftir,
en Karl Steenberg yfirkennari,
ritari sænska Norden, ljek undir.
Einnig hjelt H. J. Hólmjárn
ræðu. Skemti fólk sjer hið hesta
í hófinu, en þvi lauk með söng
og dansi um miðnætti. Þarna
hittist ferðafólkshópurinn í fyrsta
skifti undir einu þaki og upp-
Nalionahialleriet, aðalmálverkasafn Svíþjóður.
götvuðust þá ný andlit kunn-
ingja, sem ekki liöfðu vitað hvor-
ir af öðrum. Núverandi formað-
ur Norden, „overstathállare“
Stockhólms, Thorsten Nothin,
kom þegar á leið kvöldið. Og frú
Buréen, ritari Norden, var alstað
ar nálæg til að greiða fyrir gest-
unum og mun undirbúningur
samkvæmisins hafa livílt að
mestu leyti á herðum hennar.
En ekki veit jeg, hvort hún hefir
nokkurntíma fengið rúgbrauðs-
miðana fyrir þessum 20 pundum
af hrauði, sem við átum um
kvöldið. f Stokkliólmi getur mað-
ur nefnilega ekki fengið brauð-
hita á veitingastað eða gistiliúsi
nema gegn brauðmiða, og sama
ei að segja um sápustykki í
svefnherhergið sitt.
Besta veður var eiginlega all-
an tímann, sem við vorum í
Stokkhólmi, að undanteknum
tveimur vætfttíögum. Síðdegis á
sunnudaginn ljetti betur til en
nokkurhtíma liafði gert áður síð-
an við komum og var þá fagurt
útsýni ofan af Vestra Bron, yfir
horgina og'upp til Málaren. —
Tiskuhverfið í Norra Málarstrand
blasti við og yfir sáust kirkju-
turnar og stórhýsi á aðra hlið, en
hinar sundurleitu byggingar á
Södennalm á hina.
Það er óvenjulega kyrt í horg-
inni. Stokkhólmur undanfarinna
ára var frægur fyrir mikla bif-
reiðaumferð og hana hraða, en
nú er umferðin lilil og bifreið-
awiar aka liægt. Bensínið er
skamtað' í Stokkhólmi og skamt-
urinn er að sama skapi naumur
sem liann er dýr. En nýtt fyrir-
bæri er komið á göturnar. 'Það
eru hifreiðar með viðarkola-
hrenslu, hifreiðar með gasbelg
ofan á og hifreiðar með tvihjóla
vagni aftan i. Á þessum vagni
er ketill mikill, sem vinnur gas
úr skógarviði og er þvi veitt inn
í hreyfilinn. Áhald þetta kostar
um 3000 krónur, en áætlað er,
að það borgi sig á einu ári, með
verðmuninum, sem er á hensín-
inu og viðargasinu. En auðvitað
er gasið aflminna en gott bensín.
Gashifreiðarnar vilja verða stað-
ar í hröttum brekkum og á þung-
um vegi, ef hleðslan er mikil á
hifreiðinni, 'og liraðinn er auð-
vitað nokkru minni en á hensín-
bifreiðum. En þetta verða Sviar
að gera sjer að góðu og mögla
ekki. Þeir mögla ekki heldur, þó
að þeim sje bannað að nota heitt
vatn frá miðstöð nema einu sinni
eða tvisvar í viku og 'þó að
skemtistöðunum sje lokað fyr en
venja var til. þeir hafa fundið
Stadslmsét — eða ráðhúsið — í
Stckkhólmi, er frœffasta bijgging Norð
nrlanda, þeirra sem bygðar hafa ver-
ið á þessari öld. Hjcr sjer á þá hlið-
ina, sem veit að útrásinni úr Malaren
alvöru stríðsins í fullum mæli,
þó að enn hafi þeim tekist að
lialda sjer utan við hildarleik-
inn. En undanfarnir mánuðir
hafa Teynt á taugar þeirra,
hræðslan við yfirvofandi skelf-
ingar er mikil og hræðslan við
ýmsa grunsamlega gesti, sem eigi
geta gert'ljósa grein fyrir erindi
sínu, er líka mikil. En þetta er
horið með stillingu. Enginn
fjargviðrast, enginn þexar eða
heldur hrókaræður. Þó að Sviar
sjeu langsamlega stærsta þjóð
Norðurlanda, þá tala þeir engir
eins og þeirra væri ríkið og mátt-
urinn. En ef til vill hafa þeir
orðið að hugsa meira en sumir
aðrir, sem 'hærra tala.
Táknmynd hinnar núverandi
Svíþjóðar hirtist okkur undir
stálh jálmum landamæravarðanna
i Eiðskógi, er við komum inn i
landið hjá Chai'lottenberg. And-
litin voru alvarleg, menn bitu
á jaxlinn, eins og þeir vildu láta
sjá á sjer, að'þarna væru menn,
sem töluðu lítið en gerðu þess
meira. Gerðu þetta eina: skyldu
sína. „Gör din plikt“, stendur á
mörgum auglýsingum í Sviþjóð
núna. Andlitsmyndin sænska var
að vísu öðruvísi í Stokkhólmi en
meðfram gaddavírsgirðingunum
við 'landamærin að Noregi, en
hún kom aftur svo ósvilcin, að
ekki var um að villast, er við
færðumst norður á bóginn, ekki
síst á leiðinni frá Boden til Hap-
aranda, norðaustasta hæjarins i
Svíþjóð, við landamæri Finn-
lands. Svíþjóð hefir á liðnu sumri
gerl meira en nokkurntíma í
sögu sinni til þess að efla her-
varnirnar og vera viðbúin því að
verja hlutleysið. Þar hefir þagn-
að „dægurþras og rígur“, þar eru
allir samtaka um að reyna að
verja hlutleysið til að bjarga
sjálfstæðinu. Þar er einhuga
þjóð, sem kann að gera mun á
aðalatriðum og aukaatriðum og
er fljót að koma þjóðhættulegum
röddum undir lás. „Gör din
plikt“ — það er einkunnarorðið.
Víkjum nú aftur að okkur
sjálfum. Þegar setið'var að snæð-
ingi á gistihúsunum okkar
sunnudaginn 29. sept. rjett eftir
hádegið, barst loks skeyti um,
að Esja væri gefin laus aftur
og hefði haldið af stað þá um
morguninn. Á að giska tveggja
daga sigling er frá Þrándlieimi
Frh. á bls. lb.