Fálkinn - 11.04.1941, Blaðsíða 8

8
F Á L K I N N
TWTADAME GURCO liafði leikið á
cello i liljómsveitinni á Hotel
„Brunnurinn“, sem er við Stóratorg
ið í Matau. Hermann von Krain hafði
lengi tekið eftir hve falleg hún vur
og oft — en þó með hæfilegu milli-
bili setið i gildaskálanum og fundið
segulmagnið, sem stafaði frá henni.
Hann gegndi virðulegu embætti hjá
bænum og margir þektu h’ann.
Eitt kvöldið sleit hann af sjer öll
bönd. Hann liafði í embættisnafni
setið veislu hjá bæjarstjórninni í
næsta bæ og drukkið sig rómantísk-
an í heitu víni. Hann fór ekki heim
í teið til móður sinnar og systur
heldur beint á „Brunninn." Vikapilt-
urinn færði madame Gurko blóm-
vönd, en inn i hann var stungið
nafnspjaldi Hermanns von Krains, og
sjálfur settist hann skamt frá liljóm-
sveitinni Hún sat augliti til auglilis
við hann og i hljeinu kinkaði hún
kolli til hans yfir blómin, með angur-
blíðu brosi. Hann töfraðist.
Þegar hljómsveitin hætti bjóst liann
statt og stöðugt við því, að hún lcæmi
að borðinu hans, en lnin livarf út
um bakdyrnar með hinum liljóðfæra-
mönnunum án þess að svo mikið sem
lita til hans.
Svo borgaði hann og fór. Sumir
gestirnir horfðu á eftir honum og
pískruðu, og þó skritið væri, þá
fann hann til sín.
Hann skimaði í allar áttir úti á
torginu, eins og hann byggist við,
að madame Gurco biði hans í ein-
hverju skoti eða undir trje. Hann
reikaði líka að bakdyrunum. En hún
var vitanlega farin fyrir löngu ....
Hann kveikti sjer í vindli og
slangraði áleiðis í úthverfið. Hann
vissi hvar hún átti heima. Það var
langt þangað, en hann var ljettur á
fæti eins og spói og honum lá ekkert
á. Himininn var alstirndur :— göturn-
ar auðar. Hann veifaði stafnum og
hló, andvarpaði, raulaði og liug-
leiddi sæta raunabrosið á madame
Gurco.
Inn í iitla hliðargötu. Þarna var
húsið. Hann liafði ekki komið þarna
áður, en hann vissi númerið og vissi
líka, að hún bjó í iítilli ibúð á ann-
ari hæð til vinstri. Þar var ljós.
Skyldi hún vera að borða. Eða var
hún háttuð?
Hann nam staðar á gangstjettinni á
móti. Beið þangað til ljósið sloknaði.
Þá varð hann alt í einu þreyttur,
skelfing þreyttur og slúskaður. Hann
komst varla heim — það var eilífð-
arganga.
En morguninn eftir vaknaði hann í
sæluvímu. Hugur hans var úttroð-
inn af glitrandi vonum undir eins og
liann „vaknaði. Og þetta var ekki
draumur. Hann hafði fulla meðvit-
und og iðaði af kæti, honum fanst
eins og eitthvað þýðingarmikið og
yndislegt hefði skeð. Hann var orð-
inn tvöfaldur! Sá venjulegi Hermann
von Krain, embættismaður og pipar-
sveinn, sem lifði tilbreytingarlausu
lífi í gæsluvarðhaldi móður sinnar og
systur — en jafnfram annar maður,
sem þræddi leynigötur ásta og æfin-
týra ....
Hann liafði ofurlítið samviskubit.
Hann hafði víst farið dálítið ógæti-
lega að ráði sínu í gærkvöldi, að
sýna svona opinberlega hug sinn til
dömu, sem spilaði í hljómsveit á
„Brunninum". Fína fólkið í Matau
greinir sauðina frá höfrunum og
bærinn var ekki stærri en svo, að
sagan gat vel borist til fjölskyld-
unnar og annara.
Hinsvegar var nú þetta liliðar-
hopp hans frá lífsvenjunni nauðsyn-
legt til þess að geta vaknað í öðru
eins sæluástandi og i dag. Madame
Gurco hafði -fundist sómi að fá
blómin lians. Augu þeirra höfðu mæst
eitt augnablik. Eitt brennandi augna-
blik. Hún vissi liver hann var — hafði
eflaust sjeð hann á götunni. Hún var
hugfangin af' honum fyrirfram. Og
hún elskaði blóm — það var auðsjeð
á því hvernig hún laut yfir blóm-
vöndin hans og livernig liún brosti.
Yndisleg kona, sem mikið var leggj-
andi í sölurnar fyrir. En framvegis
ætlaði hann samt að fara varlegar,
Hún hafði töfrað hann og hann varð
að komast í kynni við hana. En —
hvernig?
Vegna almenningsálitsins þorði
liann ekki að koma oftar í „Brunn-
inn“ en góðu hófi gegndi, t. d. mátti
hann ekki fara þangað i kvöld. En
hann varð að sjá hana i dag. Tala
við hana. Hvernig? Senda blóin
aftur — stóran blómvönd — eða
aðra gjöf? Hver blómasali og kaup-
maður kannaðist við nafnið Her-
mann von Krain og slúðrið mundi
komast á kreik. Nei hann varð að
láta duga, að senda henni brjef og
biðja hana um stefnumóf', segja
hennl fró aðdáun sinni og játa hug
sinn til hennar, í von um endurgjald
í sömu mynt. En varlega ... varlega.
Að vísu var madame Gurco kona,
sem kom fram á opinberum stað, en
hann hafði fyrir löngu aflað sjer
upplýsinga um einkalíf hennar og
þeim bar saman um, að frúin væri í
alla staði vítalaus og vammlaus, að
hún ljeki í hljómsveitinni til þess að
hafa ofan af fyrir sjer, og að enginn
fifiBE BRDDER5Eri:
og* hernaðnr
vissi til, að hún hefði brugðist móð-
urskyldunni við son sinn, sem var
12—13 ára. Hún er ekkja, flóttamað-
ur úr næsta landi. Kom til Matau
fyrir nokkrum árum ásamt manni
sínum og barni. Maðurinn hafði ver-
ið verkfræðingur en fjekk atvinnu
sem óbreyttur verkamaður Iijá Ber-
kowits byggingameistara. Öllum bar
saman um, að Gurco, liin fagra kona
lians og sonur þeirra, lifðu fyrirmynd
ar heimilislífi — þangað til í fyrra-
sumar, að maðurinn druknaði.
T-ÍERMANN VON KRAIN fjekk
■*■ "*■ ekkert svar við brjefinu sem
hann sendi, en í því brjefi liafði
hann játað, að hann þrælelskaði hana
í laumi og sórlangaði að kynnast
henni.
Þegar vonin um jáyrði hennar —
eða að minsta kosti um svar, sem gat
talist viðunandi — var orðin eins og
ósandi skar á útbrunnu kerti, varð
von Krain gramur. Þetta var móðgun
við hann, en jafnframt jjráði hanú
frúna meir en nokkru sinni áður.
Eitt kvöldið sótu Azella systir hans
og móðir lians í stofunni og voru að
hannyrða eins og vant var, með fæt-
urnar í lambsbelgjum og mislit sjöl
á herðunum. Haustið var komið með
köldum fjallagusti, sem fór eins og
helreið um göturnar og ýlfraði við
hvert húshorn. Þetta var fimta kvöld-
ið i þessari viku, sem Hermann var
ekki heima. Embættisstörf! sagði
hann stutt, þegar hann fór. Hann hafði
verið merkilega dulur upp á síðkast-
ið. Áður sat hann svo oft hjá þeim
í stofunni, las í bók og var heima-
kær og notalegur. Það hlaut eifthvað
að hafa komið fyrir hann. Nú sátu
þær báðar þegjandi og hugsuðu. Frú
von Krain sat teinrjett yfir liann-
yrðunum. í lampaljósinu sló bjarma
á hvítu liærurnar, eins og þær væru
geislabáugur um liátt ennið. Það sá
ekki í augun fyrir augnlokunum.
Fingurinr mjóir og langir, dróu nól-
ina út og inn. — „Telpan“ var á
fertugasta árinu og liafði verið veik-
bygð frá fæðingu. Hún var ellilegri
en móðir hennar. Hrukkurnar kring-
um litlaus augun kipruðust í sífellu
og hún hrökk við í hvert skifti sem
stormurinn ýlfraði í glugganum.
Franska klukkan á spegilhillunni
tikkaði í sifellu. Hún var arfur úr
ættinni. Frú von Kain hugleiddi
mæðusama æfidaga sína, æskuárin í
eyðilegri höll, þar sem foreldrarnir m
víggirtu sig sitt í hvorri ólmunni
eins og óvinir, fyrstu samfundina við
mannsefnið sitt, kátan og töfrandi
liðsforingja, sem undir eins eftir
brúðkaupið afhjúpaði sig sem svall-
ara og landeyðu, síðan nóttina, jiegar
skammbyssuhvellurinn söng í öllu
húsinu og hún fann manninn sinn
liggjandi dauðan i blóðpolli fallinn
fyrir eigin hendi. Það kom á daginn
að hann liafði verið bendlaður við
njósnir. Nokkrum tímum eftir að
hann liafði skotið sig hringdi lög-
reglan dyrabjöllunni. Svo komu erfið
ár. Hann hafði sólundað öllum föð-
urarfi hennar. Hún sat allslaus eftir
með Azellu (og Hermtmn, sem varð
lögfræðingur og þurfti peninga til
þess að geta komið fyrir sig fótum.
Þau voru bláfótæk og hún varð að
selja húsgögnin og erfðasilfrið. Hún
mundi lika hryllilega atburði úr
styrjöldinni miklu og frá byltingar-
árunum.
En í öllu þessu umróti liafði Her-
mann verið huggun hennar og von.
Hann var iðinn og ástundunarsamur,
hreinn og beinn, opinskár og einlæg-
ur. Hún hafði, jtangað til fyrir
skömmu, haldið, að hún þekti liann
til fulls.
Loks rauf Azella langft þögn.
„Þú frjettir það fyr eða siðar,
hvort sem er,“ sagði lnin, og það var
eins og hún tæki andann á lofti.
„Hvað?“ sagði frú von Krain og
hrökk við. Hún starði ó dóttur sína
og skalf, því að hana grunaði, að
þetta væri eitthvað viðvíkjandi Her-
manni. Munnurinn var opinn. Hún
varð alt í einu eins og áttræður aum-
ingi.
„Ilversvegna á jeg að bera þetta
ein, jeg sem er alveg þreklaus?" urr-
aði Azella.
„Það heimtar það enginn, barn.
Hvað hefir^ komið fyrir?“
„Prúðmennið hann bróðir minn!“
vældi Azella og hló svo eins og
hundur væri að spangóla. „Háttvirt-
ur embættismaður í bænum. Veistu,
hvað hann liefir fyrir stafni? Hann
er ó púlnaveiðum í „Brunninum".
Það spilar kvéngæksni á hnjefiðlu í
hljómsveitinni þar. Og hann er vit-
laus eftir henni, segir fólkið.“
„Hver segir það?“ kjökraði frú
von Krain. Hún reyiidi árangurs-
laust að sýna á sjer myndugleik og
tala livast.
„Hver? Hún Filippa kaupmannsins
sagði henni Miru það, en allir tala
um það. Hermann gerir sig að fífli
i bænum. Þú ert sú eina, sem lifir
í sælli fáviskunni og sjerð alt rós-
rautt.“
Frú von Krain varð orðfall. Svo
spratt hún upp úr sælinu, og stóð
um hrið, eins og hún væri orðin að
saltstólpa.
„Hermann?... . Það getur ekki ver-
ið satt!“ hvíslaði hún og hugsaði í
kvíða um liðnar hörmungar og nýjar.
Þennan kross ótti hún þá líka að
taka á sig. Hermann var töfraður
og það varð ekki aftur tekið. Víst
átti hann á liættu að fyrirgera áliti
sínu. Hann vissi það. En hann rjeð
ekki við það, að hún var svo hlje-
dræg og seintekin. Hversvegna varð
hann að ganga svona á eftir henni.
Maður eins og hann i hárri stöðu,
með góðar tekjur. Var liann ekki lag-
legur maður? Hvað gat hún liaft á
móti honum? Hún liefði að rjettu
lagi átt að taka honum tveim liönd-
um.
Hún var yndisleg, fallegri en nokk-
ur manneskja, sem hann liafði sjeð.
Kvöld eitt sat liann við sama borðið
rjett lijá liljómsveitinni og fylgdi
hverri hreyfingu hennar. Hann varð
þakklátur eins og hundur i hvert
skifti, sem henDÍ varð litið til hans.