Fálkinn - 11.04.1941, Blaðsíða 11

F Á L K I N N
11
atarbálkur
l Eftir Elísabetu Guðmundsdóttur —. ~
„Virkileg dama“
Smásaga eftir Mark Hellinger.
ug konur líta ávalt hver á aðra, og
var harð ánægð með árangurinn.
„Nú ert J)ú orðin „virkileg dama,“
sem maður kallar, góða mín,“ sagði
hún. Eiginlega ætti jeg að gráta af
gleði yfir lijer, en jeg er svo þreytt,
að jeg nenni þvi ekki. Nú á jeg ekki
nema eina ósk eftir, — að þú fáir
gott gjaforð."
„Æ, mamma, jeg er alls ekki í
neinum giftingarhugleiðingum — að
minsta kosti ekki ennþá," sagði Mary.
„Það getur verið — og eiginlega
er nógur tími til stefnu enn. En jeg
ætla b'ara að gefa þjer golt ráð:
gifstu aldrei manni, sem þú elskar
ekki. Ástin getur borið alt — en ef
maður elskar ekki, þá getur maður
hvorki þolað nje fyrirgefið — mundu
það. Og svo eilt enn: Vertu altaf á
sömu skoðun og maðurinn þinn, jafn-
vel þó að þú vitir, að hann hafi
rangt fyrir sjer. Og farðu aldrei frá
honum! Loforð verða aldrei aftur
tekin — líka þau, sem varða ásta-
mál. Hafir þú gefið loforð á annað
Ijorð, þá er það bindandi fyrir alt
lífið. Og þú skalt ekki halda, að
frelsið sje eins eftirsóknarvert og
piparmeyjar og fráskildar konur vilja
vera láta. Og svo er það ýmislegt,
sem „virkileg dama“ má ekki leyfa
sjer. Hún spilar ekki, reykir ckki
og hún blótar aldrei. Þetta er ef til
vill svo sjálfsagt, að þjer finst ó-
þarfi af mjer að minnast á það —
jeg hefi brýnt það fyrir þjer síðan
þú varsl barn — en sá tími kemur,
að jeg liverf burt úr þessum heimi,
og þá verður þú að treysta sjálfri
þjer og eiga alt undir sjálfri þjer
i henni veröld. Og þá skilurðu, hvað
fyrir mjer vakti, þvi að það er vond
og flá-veröld, sem við lifum í. Ver-
öld, sem aldrei fyrirgefur yfirsjónir
og ávirðingar, aldrei hefir umburð-
arlyndi með breysleikanum og aldrei
sjest yfir ágalla náungans. Mundu
nú það, sem jeg liefi sagt þjer, Mary,
lofaðu mjer liví, að gleyma því al-
dréi.“ —
Mary giftist tveimur árum siðar.
Og þegar hún var nýgift, þá lirökk
frú Murray upp af. Það Var eins og
hún hefði þurausið lífsþróttinn, eins
og hún hefði náð lífsmarkinu, og
þessvegna legðist liún til liinstu
hvíldar.
Hann var ríkur, þessi maður, sem
Mary liafði giftist. Hann var um
það bil tuttugú árum eldri en hún,
en hann var góður maður og þótti
vænl um Mary. Hann dáðist að ment-
un hennar og gáfum og liann elskaði
hana fyrir hjartagöfgina, sem ein-
kendi alt hennar athæfi. Þau voru
einstaklega hamingjusöm. Fyrst fram-
an af áttu þau heima i New York
og þar fæddist dóttir þeirra. Svo
keyptu þau sjer landsetur og fluttu
þangað. Þau hjeldu marga þjóna, áttu
bifreiðar og hesta og eignuðust
marga kunningja. Og á þessu heim-
ili ríkti Mary — hin fullkomna dama,
sem móðir hennar hafði tekist að
gera úr henni. Fullkomin sem móð-
ir, húsmóðir — virkiieg dama!
Hænsnakjötsúpa.
Steikt hænsni.
Triolose.
Hænsnakjötsúpa
er einhver sú besta súpa, sem er
búin til. Ef soðnir eru gamlir han-
ar, þá þarf ekki að sjóða kraftinn
með. En sjeu hænsnin ung, er gott
að sjóða kálfakjötsbein með, ásamt
gulrótum, púrrum og sellcri (stein-
selja?) og fleiri tegundum, ef völ er
á Þegar hænsnin eru mátulega soð-
in, eru þau tekin upp og soðið sigt-
að gegnum þjetta ríu. Grænmetið er
skorið niður í litla ferhyrninga. —
Kjötbollur úr góðu kjötfarsi (fingur-
bollur) og mjölbollur, bakaðar upp
og soðnar í ljettu suðuvatni (sem
fingurbollur) eru látnar í súpuna.
Súpan er framreidd með franskbrauðí
eða franskbrauðssnúðum.
Steikt hænsni.
Smjörið er brúnað í potti. Hænsn-
in þurkuð vel upp með hreinu stykki,
salti stráð yfir þau og þau brúnuð
fallega i smjörinu. Tökum lítinn
hluta af seyðinu, látum í það sósu-
lit, svo að Ijósbrúnt verði, og hell-
um seyðinu smám saman yfir hænsn-
in. Er þetta hefir soðið litla stund,
er sósan jöfnuð með hveiti. Gott er
að láta eina stóra teskeið af epla-
hlaupi eða öðru góðu ávaxtamauki
út í sósuna til bragðbætis. Þegar
hænsnin eru framreidd, eru þau iál-
in á stórt fat og það skreytt með
brúnum kartöflum, gulrótum, græn-
um baunum, káli eða því grænmeti,
sem tiltækilegt er. Grænmetinu er
raðað smekklega kringum hænsnin á
fatinu.
Triolose.
250 gr. súkkulaði soðið í 1 1. af
mjólk. Potlurinn er tekinn af eldin-
um, og G blöð af matarlími eru leyst
upp í þessum legi. Slöðugt þarf að
hræra í súkkulaðinu, þangað til það
fer að storkna. Þá er það látið í
glerílát og skreytt með þeyttum
rjóma og sultulaui eða góðu ávaxta-
mauki. Gott er að borða smákökur,
svo sem ískökur, með þessum ábæti.
KÖKUR.
Trúlofunarkökur
eru bæði góðar og skrautlegar. Það
hefir áður verið birt uppskrift af
linsudeigi í blöðum Fálkans. Notum
hana. Linsudeigið er flatt út og kök-
urnar bakaðar i litlum linsuformum.
Þegar kökurnar eru hálfkaldar, eru
þær teknar úr formunum, en þegar
þær eru orðnar alveg kaldar, eru
þær fyltar með góðu sultutaui. Og
á miðjuna á sultutauinu er sprautað
þ AÐ var sunnudagur. Sólin hátt á
lofti, lieitt í veðrinu, sumar —
og þrjár ljósklæddar dömur sátu á
bekk í skemtigarðinum og voru að
tala saman. Þrjár knipplingasólhlíf-
ar blikuðu í lofti og það var hlegið
og talað. Svo leit ein daman um
öxl.
Ung og grönn kona, með litla telpu
við liönd sjer kom í áttina til þeirra.
Þrír liausar færðust saman undir
kniplingasólhlífunum — það var
hvíslað:
„Hún er ekki samboðin okkur, liún
er fráskilin! Og þeir segja, að hún
rcyki sigarettur frá morgni til kvölds
— og hugsið þið ykkur — hún drekk-
ur sherry.“
Þær stóðu upp, allar þrjár, og
flögruðu burl eins og hræddar hæn-
ur. Unga konan nam staðar. Hún
laut niður að telpunni:
„Þær fella sig ekki við okkur,“
sagði hún raunamædd, „þær segja,
að jeg sje slæm' móðir, af því að
jeg skyldi við hann pabba þinn....
en þær vita ekki —! Drottinn minn,
ef þær vissu bara, livað jeg liefi lið-
ið! Og liann fór frá okkur — fór
með annari.“
Hún grjet og tárin hrundu niður
á hendur barnsins. Litla telpan horfði
forviða á móður sína — svo brosti
hún glaðlega og sagði:
„Mannna — villu-gefa mjer is-
rjóma?“
Það er satt, að frú Murray hafði
lineykslað allan kaupstaoinn. Auð-
vitað kvenfólkið einkum og sjer í
lagi. Þær litu um öxl, þegar þær
gengu hjá lienni á götunni, þær
heilsuðu lienni ekki, en hjeldu hend-
inni fyrir munninn og hvísluðu:
„Hún er fráskilin,“ þegar hún gekk
fram hjá. Og, karlmennirnir góndu
á hana — spyrjandi, hissa og for-
vitnir — kanske voru karlmennirnir
ennþá bölvaðri.
Og svo einn góðan veðurdag gerði
frú Murray það, sem hún hefði átt
að gera fyrir löngu — hún tók sam-
an pjönkur sinar, tók Mary litlu við
liönd sjer og gekk á járnbrautar-
stöðina. Fór burt með næstu lest
og kom aldrei framar í bæinn.
Inni í klefanum hristi hún götu-
rykið af kjólfaldinum sinum og kysti
telpuna.
„Það er langt síðan jeg liefi verið
svona glöð, Mary,“ sagði hún glað-
lega. „Frá þessum degi byrjum við
nýtt líf.“
Og það gerðu þær. Þessi móðir
og þessi dóttir. Frá þessum dcgi
fórnaði frú Murray lífi sinu fyrir
Mary. Það varð bókstaflega lifsverk
liennar að ala barnið upp. Mary átti
ekki að gera sig seka í sömu flónsk-
unni sem liún móðir hennar. Fyrstu
árin voru erfiðust. Frú Murray strit-
aði og Mary gekk á skólann — skóla,
sem var alþektur fyrir strangan aga.
Og á kvöldin var móðirin sífelt að
lesa yfir dóttur sinni, hvernig stúlk-
ur eigi að haga sjer, svo að þær
verði „virkilegar dömur".
Þegar Mary var þrettan ára liafði
frú Murray fengið svo góða atvinnu,
að lnin gat sent dóttur sína á lieima-
visarskóla. Mary var i þessum skóla
í fimm ór samfleytt, að undantekn-
um sumarleyfunum, og það, sem hún
hafði ekki lært áður af kurteisi og
góðum siðum, það lærði hún þar.
Það var afar siðuð og fín stúlka,
sem kom aftur lieim til móður sinn-
ar eftir skólavistina. Og frú Murray
leit yfir hana rannsóknaraugum, eins
Það var sunnudagur. Sólin hátt
á lofti, heitt i veðrinu, sumar. Þrjár
dömur sátu á bekk og voru að tala
saman. Reykurinn frá þremur sigar-
ettum leið upp í blómann og það
var hlegið og hjalað. Svo leit ein
þeirra um öxl, alt í einu. Ung og
grönn kona, með litla telpu við
hönd sjer nálgaðist þær hægt og
liægt. Þrjú stuttklipt höfuð færðust
saman — og svo var livislað:
Á Filippseyjum má lieita, að ekki
sje unnið nokkurt verk, án þess að
lilustað sje á tónlist á meðan. Tón-
listarmennirnir fara með fólkinu á
akurinn og það notar hrynjandi tón-
aiuia til þess að haga lireyfingum
sinum eftir. Öll handtök fara því
fram samtímis og enginn má drag-
ast aftur úr.
„Hún er ekki samboðin okkur. Hún
fer í taugarnar á manni. Ekki reykir
hún, ekki drekur liún og nú hefir
hún, sem jeg er lifandi manneskja,
verið gift sama manninum í fimm
ár.“
Og þær stóðu upp, allar þrjár, og
flögruðu burt eins og liræddar hæn-
ur. —
vanillekremi. Síðan er stífþeytlum
rjóma sprautað ofan á sultutauið og
ávaxtamauki eða ávaxtakremi spraut-
að ofan á rjómatoppinn. Tveim litl-
um súkkulaðiplötum er stilt sitt
hvorumegin við toppinn. Síðan er
grænum puntsykri stráð yfir alt
saman.
Kleinur.
500 gr. hveiti, 1 egg, 1 brjef eggja-
duft, 50 gr. smjörlíki, 75 gr^ sykur,
2 skeiðar gerduft og % teskeið
hjartasalt. Blandið gerinu og eggja-
duftinu vel saman. Látið 1 brjef af
kardemommum í. Myljið síðan ó
milli handanna hveitinu, smjörinu,
sykrinum og eggjunum. Þegar þið
hafið blandað þessu vel saman, lát-
ið þið mjólkina út í, ca. Vj lítra.
Þegar mjójkin er komin í, eltið þið
deigið og fletjið það út ca. Vj cm.
þykt, skerið síðan lengjurnar i ca.
3 cm. löng stykki. Stingið gat á miðj-
una og snúið kleinunum við. Tólg
eða plöntufeiti er sjóðhituð og klein-
urnar brúnaðar í henni. Ef engin
egg eru fyrir hendi, þá sýrið mjólk-
ina og notið hana í stað eggja.
Sandkaka:
Vj kg. linað smjörlíki, V> kg. strau-
sykur. Þetta er hrært, uns livitt er
orðið. 8 eggjarauðum er hrært út i,
einni og einni í senn. 14 kg. liveiti
hrært þar út i og seinast stífþeytt-
um eggjalivítum, átta. Formið er
smurt innan og smjörpappír látinn
í botninn á forminu, deigið látið í
það. Siðan er það bakað í 1 klst.
við meðalhita.
Maizena-rommkaka.
• 125 gr. vel linað smjör er lirært
út með 125 gr. af sykri, uns hvítt er
orðið. 1 egg og kúfuð matskeið af
maizenamjöli er hrært vel saman við
smjörið. Látið er út í það 125 gr.
hveiti, og toppfullri teskeið af ger-
dufti er blandað saman við hveitið.
Síðan er eilt egg látið út í á ný.
Smyrjið kökuform með lausum botni,
látið deigið þar i, og bakið kökuna
i rúma hálfa klukkustund við jafn-
an hita. Flórsykur er hrærður út
með soðnu vatni, og rommdropar
látnir út í. Kakan er smurð með
þessum glassúr, meðan hún er volg.
Sódakaka
200 gr. smjörlíki er lirært livítt
með 300 gr. af strausykri. Einu eggi
er hrært út í. 000 gr. hveiti, blönduð
með 2 Vi teskeið gerpulver, er lirært
inn í smjörið og sykurinn, þynt út
með 1 Vi dl. af mjólk. Bakað við
meðalhila ca. 1 klst.
Mikilvægasta uppgötvun mannkyns-
ins er ekki uppgötvun eldsins, hjóls-
ins eða stafrófsins, lieldur sú, er
menn uppgötvuðu, að liægt er að sá
til jurta. Á því byggist kornræktin
og af kornræktinni það, að menn
hættu að lifa hirðingjalifi og tóku
sjer fasta bústaði.
Á sumum ám í Kína nota menn
endur til þess'að ferja sig þangað,
sem þeir þurfa að fara. Eigandinn
beitir heilum andahóp, stundum alt-
að hundrað, fyrir bátinn sinn, og þær
draga hann, eins og liundar sleða
og eigandinn á furðu ljett með að
stjórna þeim.