Fálkinn - 27.11.1942, Blaðsíða 11

F Á L K I N N
li
Sir Harold Alexander yfirhershöfð ingi og B. L. Montgomery
Alexander liefir oröið fyrir því
óláni að stjórna undanhaldi tvisvar
(í Burma og Dunkirk), og í bæ'ði
skiftin var lionum falið starfið á
síðustu stundu, eftir að fyrirrennar-
ar lians liöfðu verið kallaðir heim,
ef til vill of seint. Orðtak Alexanders
er þetta: „Ráðstu á, ráðstu á, gerðu
gagnáhlaup, jafnvel þó að þú sjerl
í vörninni“. Kurteisin bregst hon-
um aldrei, en herforingjaráðsmenn,
sem hilta hann í fyrsta skifti taka
eftir festu i hláu augunum, sem
aldrci hvika og hinum stuttu fyrir
skipunum, sem koma eins og skot
úr vjelbyssu; þeir telja hann tals-
vert hranalegan en mjög færan
stjórnanda. Hægri hönd hans er
generallautinant Bernhard Law
Montgomery, 54 ára gamall Ulster-
maður, sem er svo miskunnarlaus
að nærri stappar hrottaskap.
>♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦<
Sir Harold Álexander er aðeins
51 árs að aldri. Hann hefir nú ver-
ið hershöfðingi í fjórtán ár og hefir
fjölbreyttan hermenskuferil að baki
sjer, eins og áður er getið. Dugnað-
ur hans i fyrri styrjöldum varð til
þess, að liann fjekk ‘skjótán her-
menskuframa og trú herstjórnarinn-
ar á lionum er mikil, eins og sjá
má af því, að hann var gerður iiæst-
ráðandi enska liersins á meginland-
inu eftir Gort lávarð, um það bit
sem allar varnir voru að þrjóta, og
sendur til • Búrrna þegar eins var á-
statt þar. Það þótti ekki tiltökumál
þó að liann færi ekki sigursæll úr
þeim sendiferðum. En ef honum
tekst að stökkva her öxulveldanna
úr Afríku hefir hann unnið það
þrekvirki, sem mun varðveita nafn
lians frá glötun í hernaðarsögu
Breta um ókomnar aldir.
Alexander frá Egyptó.
Maðurinn, sem breytli uióhorfinu í Lybiu.
H.F. HAMAR
ÞAD horfði báglega fyrir Bretum
í sandauðninni miklu í Norður-
Afríku i júní síðastliðnúm. Rommel
hershöfðingi hafði þá um stund
geysað fram alla leið vestast úr
Cyrenaica og stóðst ekkert fyrir
honum, Tobruk, sem var sterkasta
vígi Breta á Líbyuströnd, og hafði
mikið breskt setulið, fjell að kalla
mótstöðulaust. Og her Rommels
tijelt áfram alla leið inn í Egypta-
land. Nú var farið að'spá: „Þjóð-
verjar halda áfram og taka Alexand-
riu, vaða austur yfir Níl og taka Sú-
es-skurðinn. Og hvar standa Banda-
menn þá?“
En þelta fór á aðra leið. Bretum
tókst loks að stöðva flóttann við
smáþorpið E1 Alamein í Egypta-
landi, spölkorn fyrir vestan Alex-
andriu. Og þar liefir svo verið þæft
í alt sumar, þangað til liin mikla
haustsókn Alexanders herstjóra og
Montgomery hershöfðingja hófst.
Ifjer i blaðinu liafa áður (í grein
um Rommel) verið raktar nokkrar
ástæður lil þessa geypilega undan-
lialds Breta í júní. Síðan hefir ver-
ið upplýst, af Churchill sjálfum, í
skýrslu er hann gaf þinginu, að
vígvjelaskortur hefði valdið nokkru
um ósigurinn, en ekki kvað hann
tíma tit lrominn að segja þessa sögu
allá. Það er talið, að fyrir Rommels-
sóknina miklu hafi Bretar haft
100.000 manna her í Libyu en öxul-
veldin 90.000. En hvað vigvjelar
snerti voru Bretar miður settir en
hinir. Þeir höfðu færri og miður
útbúna skriðdreka en Þjóðverjar og
ílalir og fótgöngulið þeirra liefir
liklega verið miður útbúið að vopn-
um og klæðum. Hinsvegar er talið
að Bretar hafi haft öllu fleiri flug-
Vjelar.
Fjórir Bretar höfðu komið við
sögu ófriðarins i Líbyu j)egar nú-
veraiidi yfirherstjóri. Alexander
var skipaður þar. Fyrstur var Wav-
ell, þá Cunningham og þegar þrum-
an drundi voru þeir Ritchie og
Auchinleck þar æðstu ráðamenn.
Skutdinni fyrir ófarirnar í júní var
skelt á Ritchie, en hinir hafa allir
lekið við háum stöðum í hernum
annarsstaðar. Það var Auchinleck,
sem stöðvaði sókn Rommels við E1
Alamein, en ekki var honum trúað
fyrir þvi að veita Rommel viðnám
þar til lengdar. Til þess var vatinn
Alexander hershöfðingi, sem siðan
er yfirmaður hersins og hefir bæki-
stöð sína í Cairo, og gCnerallautin-
ant Bernhard Law Montgomery.
— — Sir Harold fíupert Leo-
fric George Alexander hershöfðirigi
liefir liklega haft það til sins ágætis,
að liann skytdi betur herkænsku
Rommels en fýrirrennarar hans.
Uppeldi hans var þannig varið, aö
hann var vel undir það búinn að
beita kænskubrögðum, gera fyrir-
sátur og vera snar i snúningunum.
Hann var þriðji sonur fjóða jarls-
ins af Caladon, en misti föður sinn
kornungur og urðu bræður hans að
sjá honum fyrir uppeldi að miklu
leyti. Þeir áttu heima á afskektu
óðalsbýli í Norður-írlandi og í
bernsku fór mestur tími Harolds
og bræðra hans í að reika um skóga
og lieiðar og á nóttinni höfðust
þeir löngum við með veiðiþjófum.
Heima fyrir hafði Harold mest
gaman af liúsgagnasmíði og málm-
smiði. En þegar liann var sendur í
skóta, tíu ára ganiall, kunni liann
ekki að skrifa nafnið sitt.
Nú gjörbreytti til, er hann varð að
stunda erfitt nám. Hann var pervisa-
legur en þó seigur, og varð þó við-
urkendur íþróttamaður (liann se'li
síðar met hermanna i einnar míiu
hlaupi). Á skólanum í Harrow og
Sandhurst fágaðist hann og m'ent-
aðist.
Hann barðist í Frakklandi i fyrri
heimsstyrjöldinni. Var orðinn oliirsti
2G ára gamall og stjórnaði battalion
(rúmlega 1000 manns); þegar hann
var 'M) ára stýrði hann régímenti,
og 42 ára var liann foringi fyrir
einni brigade (tæp 4000 manns með
124 tiðsforingjum). Hann talaði
frönsku, ítölsku, þýsku, rússnesku
og urdu-mál. Fyrir stríðið málaði
liann talsvert vatnslitamyndir, tagði
slund á almenn visindi og forn-
menjafræði. Eftir að hann hvarf á
burt frá Burma, eftir að Japanar
l’öfðu lagt undir sig .mestan liluta
tandsins, dvaldi hann mánuð á
heimili sínu i Englandi, til þess að
gera upp vermiliúsið sitt, sem eyði-
tagst liafði í toftárás, svo að konan
hans gæti ræktað tómata.
Símnefni: HAMAR, Reykjavík.
Sími: 1695, tvær línur.
Framkvæmdastjóri:
BEN. GRÖNDAL, cand. polyt.
VJELAVERKSTÆÐI
KETILSMIÐJA
ELDSMIÐJA
JÁRNSTEYPA
Framkvæmum:
Allskonar viðgerðir á skipum, gufuvjeluni og
mótorum.
Ennfremur: Rafmagnssuðu, logsuðu og köfun-
arvinnu.
Úívegum
og önnumsl uppsetningu á frystivjelum, niður-
suðuvjelum, liita- og kælilögnum, lýsishræðslum,
olíugeymum og stálgrindahúsum.
Fyrirliggjandi:
Járn, stál, málmar, þjettur, ventlar o. fl.
Mynd ]>essi er úr enskri fhigvjelasmiðjii, sem smíðar hinur
frœgu Stirling-sprengjuflugvjelar. Þar vinna stúlkur meiri hluta
verksins. Hjer ern þær að festa alnminiiimsplötiinar ntan á
grind skrokksins.