Fálkinn - 11.06.1943, Blaðsíða 2

2
F A L K I N N
Falleg sending
Þúrdís Þorsteinsdóltir og Tyrfingur Tyrfingsson búndi aö Vetleifsholts-
parti, Ásahreppi, Rangárvallasýslu, eiga gullbrúökaup 15. fj. m.

, <■ §HI
Þórólfur Þórðarson Sf i ,
heitir maðurinn á ftess
ari mynd og er hann mörgum bæjarbinan kunnugur. Hefir hann
■(Sf ’
undanfai'in ár dvtflið j
á Elti- og hjúkrunar- , j * * » v
heimilinu Grund og éú A
starfar þar við þvotta-
húsið. Er Þórólfur
hinn mesti dugnaðar- KgSlil \
maður og er ávalt sí- \ .1 ‘•n
starfandi, enda þótt ‘ 1 % '
aldur hans sje orðinn
allhár, en Þórólfur hHHHb il .
varð 70 ára s. 1. laug- ardag 5. júní.

Svíar smíða tilhöggvin timbnrhús
Fyrir nokkrum (lögum afhenti
StjórnarráSiö Landsbókasafni ís-
lands bók, sem jjví var send me'ð
aðstoð sendiherra íslands í Wash-
ington. A fremstu opnu bókarinnar
er svo hljóðandi tileinkun, á íslensku
og ensku, undirritað af höfundun-
um:
Höfundur og teiknari þessarar
bókar færa íslenskum listamönnum
og rithöfundum kveðjur frá amerísku
þjóðinni. Vjer dáumst að þjóð yðar
fyrir hlutdeild hennar í fundi Amer-
íku, fyrir óslitna bókmentaarfleifð
liennar um þúsund ár, og fyrir
þrautseiga trúmensku hennar við
lýðræðislegar hugsjónir. 1 þeirri von
að þjer nnmið þiggja l>etta rit, sem
verið liefir oss hugljúft viðfangs-
efni, afhendum vjer það, fyrir milli-
göngu sendiherra yðar í Bandaríkj-
unum, til varðveislu i bókasafni
þjóðar yðar, Landsbókasafni ís-
lands.
Einar Haugen
Professor
University of Wisconsin
Frederic T. Chapman,
Mahwah, New YERSEY
Illustrator
Bók þessi er hin mesta gersemi
og myndirnar mjög skemtilegar. Um
það, hvernig hún er til orðin, segir
prófessor Einar Haugen, i brjefi til
Thor Tliors sendiherra, meðal ann-
ars þetta:
„Bók sú, er vjer höfum þann heið-
ur að senda með yðar aðstoð, kom
út i desember 1941 hjá „The Holi-
day Press“, hóp iðnaðarmanna og
framkvæmdarmanna, er starfa hjá
H. R. Donnelly Co. í Chicago, Illi-
nois.------
Hún birtist í að eins 350 eintök-
um, og hafa einungis fá þeirra feng-
ist á markaðinum. Alt starf að prent-
un hókarinnar var unnið af með-
limum þessa fjelagsskapar í tóm-
stundum þeirra, alt frá setningu til
bands. Hefir verið lögð við það öll
sú ástúð og umhyggja, er í manns-
valdi stendur, af sumum fremstu
iðkendum prentlistarinnar í Banda-
ríkjunum. Frágangurinn sýnir því
blóma amerískrar bókgerðarlistar.“
Titill bókarinnar er: Voyages to
Vinland. The First American Saga.
Newly Translated and Annotated by
F.inar Haugen. Illustrated with
Woodculs by Frederic T. Chapman.
Holiday Press. Chicago. 1941.
Þetta er þýðing á heimildum vor-
um um Vinlandsferðirnar, Þorfinns
sögu karlsefnis („Eiríks sögu rnuða“
tsl. fornrit) og Grænlendinga sögu.
Prófessor Haugen lítur svo á sem
báðar sögurnar sjeu upphaflega
runnar frá mönnum, sem þektu þá
atburði, er þær greina frá, og hefir
því felt þær saman í eina heild,
svo að hvor fylli aðra upp. Hann
hefir þýtt frumtextann nákvæmlega,
en felt burlu nokkur atriði, er að
eins mundu rugla amerískan les-
anda, en aftur skotið inn einstöku
atriöum úr öðrum heimildum til
þess að alt yrði tjós og samfetd
heild. Þýðingin er á eðlilegu og
þróttmiklu nútíðarmáti og virðist
skila anda sögunnar betur en flest-
ar aðrar þýðingar á sögum vorum,
sem jeg hefi lesið. Bókin er ætluð
almenningi í Ameríku, enda verið
gefin út alþýðuútgáfa af henni árið
sem leið, og hefir hún sjest hjer í
bókabúð. i
í inngangsköflum að bókinni gerir
próf. Haugen stutta grein fyrir heim-
ildunum og meðferð sinni á sögun-
um, upptökum og eðli íslenskrar
söguritunar og hvernig arfleifð vik-
ingaaldarinnar varðveittist á íslandi,
svo að þangað verður að sækja flest
það er vjer vitum um trú og siði
Norðurlandabúa á þeim tímum. í
athugasemdum og skýringum aftan
við söguna er svo vikið að dáð
Eiríks rauða, er hann bygði Græn-
land, landsháttum, atvinnuvegum og
sögu þess, uns hinn norræni kyn-
stofn hvarf. Þá er vikið að ályktun-
um þeim, sem dregnar liafa verið
af heimildunum um það, hvar Vínland
var, en um það hefir, svo sem kunn-
ugt elr, mikið verið skrifað og deilt
af málfræðingum, sagnfræðingum,
stjörnufræðingum, siglingafræðing-
um, landfræðingum og jurtafræðing-
um. Höf. gefur stutt og ljóst yfirlit
yfir deiluatriðin og bendir á, hve
erfitt er úr þessu að skera til fulln-
aðar. -Hann rekur tilraunirnar, sem
gerðar liafa verið til þess að finna
einhverjar minjar norrænna manna
frá þeim tímum í Ameríku og álirif-
in, sem þetta hefir haft á ímyndun-
arafl skáldanna. Loks bendir hann
á ástæðurnar til þess, að fundur Vin-
lands hafði öldum saman svo litil
áhrif á gang sögunnar. — Alt er
þetta ljóst og skemtilega skrifað og
af hinni mestu sanngirni og lilýju
til þjóðar vorrar. Hjer er því mið-
ur ekki rúm nje tími til að gera bók-
inni fræðimannleg skil. En hún er
gjöf til þjóðar vorrar, sem vert er að
færa hinar bestu þakkir fyrir.
Guöm. Finnbogason.
Sigurlaug Guðmundsdótlir, frá Ási
í Vatnsdal, veröur 75 ára 12. þ. m.
Eins og kunnugt er lifa krókó-
dilar í ósöltu tatni, fljótum eða
stöðuvptnum, en þó kemur það fyr-
ir að þeir halda sig í sjónum. í
hafinu kringum Austur-Indlands-
eýjar og Norður-Ástralíu lifir þann-
ig krókódílategund ein, sem Brelim
kallaði „sjó-krókódíl“. Iiann hefir
leitað til hafs úr ánum, eins og lax-
inn, og fer oft margar sjómílur und-
an landi. Hann þykir eitt skæðasta
rándýrið á þessum slóðum.
Á undanförnum árum liafa ýms
fyrirtæki í Svíþjóð gert mikið að
þvi að smíða í verksmiðjum til-
höggin timburhús, sem síðan var
hægt að flytja á staðinn, sem þau
skyldu standa á, og setja upp með
litlum tilkostnaði. Hafði fengist svo
góð reynsla af þessum húsum, að
þegar fyrir stríðið fór eftirspurn eft-
ir þeim sívaxandi og var jafnvel far-
ið að selja þau úr landi, til dæmis
til Bretlands. Eins og búast inátti
við hefir sú hugmynd komið fram,
að vert væri að framleiða þessi
lms í stórum stil til þess að endur-
reisa húsakynni, sem eyðilagst hafa
í ófriðnum, þar scin það þykir henta.
Samkvæmt skýrslu er Bengl Lind-
berg, forseti timburhúsaframleiðslu-
fjelagsins sænska hefir nýlega gefið
blöðunum, hafa mörg lönd í Evrópu
spurst fyrir um sænsk timurliús, en
fyrirspurnir liafa líka borist frá
Afríku, Suður-Ameríku og öðrum
fjarlægum töndum heims.
í Englandi liafa þessi sænsku
timburhús verið rædd í Parlament-
inu. Sænskir framleiðendur hafa
boðist til að selja Bretum um 20,-
000 hús á ári undir eins og ástæður
leyfa, en óskir liafa borist um enn
meira framboð.
— Sænsku timburhúsasmiðirnir
lialda bráðlega sýningu á húsum
þessum í sænsku ferðaskrifstofunni
í London, og er tilganur hennar að
sýna hvernig þeir sjálfir liafa ráð-
ið fram úr húsnæðj,svöntun með
þessum tilhöggnu timburhúsum og
að hverju gagn þau geti komið eftir
stríðið.
Þess má geta í þessu sambandi
að hús af þessari tegund liafa verið
gefin af sænsku lijálparfjelögunum
og reist í all stórum stíl í ýmsum
eyddum hjeruðum í Finnlandi og
Noregi.
ÁRNI JÓNSSON,
HAFNAR5TR.5 ReVKJAVÍK.
Feröamaöur (við samferðamann-
inn, sem situr á móti honum í klef-
anum): — Afsakið þjer —- eruð þjer
að lesa blaðið, sem þjer sitjið á?
Frœnkan: — Það hefði bara átt
að vera unnustinn minn, sem hefði
leyft sjer að koma of seint á stefnu-
mót! Jeg hefði farið undir eins!
Stúlkan: — Já, frænka. En jeg kýs
nú heldur að bíða hálftíma, en að
bíða alla æfi.