Fálkinn - 25.06.1943, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
Ritstjóri: Skúli Skúlason.
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Sími 2210
Opin virka daga kh 10-12 og 1-6
BlaðiS kemur út hvern föstudag
Allar áskriftir greiðist fyrirfram
HERBERTSprení.
Skradðaratiankar.
F'rá fornu fari hefir það verið
siður að kalla sumarið annatímann,
öðrum árstíðum fremur. Þegar það
heiti sumarsins varð til var land-
búnaðurinn Iangsamlega mesti at-
vinnuvegur landsins og mikill meiri
hluti þjóðarinnar átti afkomu sina
nær eingöngu undir honum. Siðan
liefir Svo skipast atvinnuháttum
þjóðarinnar, að sjávarútvegurinn er
orðinn afkastamesti atvinnuvegur
þjóðarinnar og sá, sem ber uppi
gjaldgetu utanríkisverslunarinnar.
Tií skemsta var jjað einkum vetr-
arvertíðin, sem var mikilsverðasti
tími sjávarútvegsins — sá tími, sem
aflað var þorsks í sall. Síðan hefir,
með tilkomu hraðfrystingarinnar,
tognað úr hinum almennu fiskver-
tiðum. En jafnframt hefir sildarút-
gerðin færst svo i aukana, eftir að
farið var að hræða úr síldinni lýsi
og mala úr lienni mjöl, að hún hefir
getað boðið þorskveiðunum hyrg-
inn. Á sildinni byggist nú uppgripa-
mesti útvegur landsins, þegar ekki
er tekið tillit til fiskútflutningsins,
sem vegna styrjaldarinnar er reistur
á óheilbrigðum grundvelli þessi ár-
in.
Peningaflóðinu og hernáminu fylg-
ir það, að eftirspurnin eftir vinnu-
afli er meiri þessi árin, en hægt
hefir verið að fullnægja. En enginn
gengur þess dulinn að þetta muni
breytast mjög undir eins og stríð-
inu lýkur. Og þá væri gott að eiga
næg úrræði til þess, að atvinna
gæti orðið seni jöfnust i landinu
allan ársins liring. Annars verða
hjer fyrirsjáanleg vandræði. Við vit-
um það, að markaðsskilyrðum hlýt-
ur að hraka mjög að stríðinu loknu
og að kaupgjald fellur hraðar en
verðlag jíess, sem við verðum að
kaupa. Það hefir löngum verið veil-
an i íslensku atvinnulífi að atvinn-
an liefir verið of stopul, atvinnu-
leysisdagarnir of margir, og stund-
um svo mánuðum skifti í röð. Þetta
verður að lagfæra. Ef til vill má
lagfæra það með ýmsum nýjum iðn-
greinum, sem aðeins sjeu stundaðar
þann tíma ársins, sem ekki er svo-
nefndur „annatími“. Ef til vill má
auka stórum, eða lengja, þann tíma,
sem liægt er að stunda útræði, og
gætu hraðfrystihúsin stuðlað að því.
Á þessum tímuin nefndanna virð-
ist það mundu reynast þarflegra en
margt annað að setja á stofn at-
vinnumálanefnd, er freistaði að
finna ný úrræði til þess að stofna til
atvinnubóta á „dauðu tímunum“,
Bonesteel hershöfðingi Bandaríkj-
ana hjer á landi kvaddi liðsfor-
ingja sína og ýmsa íslendinga, sem
hann hefir einkum liaft saman við
að sælda, í fjölmennu samkvæmi,
sem haldið var i aðalstöðvum Rauða
Kross Bandarikjanna við Hringbraut
á þriðjudag fyrri yiku. Þar var og
viðstaddur eftirmaður lians, Key
hershöfðingi, sem nú hefir tekið
við stjórninni, því að Bonesteel hers
höfðingi er farinn af landi burt.
Mikill fjöldi fólks var saman kom-
inn í Rauða Kross-skálunum við
þetta tækifæri. Fyrir hönd ríkis-
stjóra, sem ekki mætti sökum veik-
inda, komu rikisstjóraritarinn og
ríkisstjórafrú Georgía Björnsson, á-
samt fjölda embættismanna og for-
ustumanna i atvinnuvegum og stjórn-
málum. Umboðsmenn erlendra ríkja
voru þarna einnig staddir og mjög
margir foringjar úr liði banda-
manna. En áður hafði Charles H.
Bonesteel kvatt herforingjaráð sitt
og nánustu samstarfsmenn hjer, og
þakkað hernum ágæta samvinnu og
dugnað i hvívetna. — Og kveðjur
hans til íslendinga báru þess glögg-
an vott að hetrsliöfðinginn ber hlýj-
an liug til þjóðarinnar enda hefir
það í hvívetna komið fram í starfi
hans lijer á landi þann 21 mánuð,
sem hann hefir liaft yfirstjórn liers-
ins hjer á landi, að honum hefir
verið annt um, að sambúðin milli
setuliðsins og þjóðarinnar gæti orð-
ið sem friðsamlegust. íslendingar,
sem nokkuð þékkja til þeirra mála,
genga þess ekki duldir, að yfirhers-
höfðinginn er sannur heiðursmaður,
sem aldrei vildi vamm sitt vita.
Sjálfur óskaði liann þess í viðtöl-
um við blaðamenn, að sjer mætti
auðnast að heimsækja ísland aftur
— en ekki sem hershöfðingi — því
að vitanlega hefir hann haft fá tæki-
færi, anna vegna, til þess að kynn-
ast landinu, þó að eitt af siðustu
störfum lians hjer væri að fara i
hálfsmánaðar ferðalag til þess að
kveðja undirmenn sína á herstöðv-
unum viðsvegar um landið. En á
ummælum, sem liann hefir látið
uppi við blöðin má marka, að hann
hafi kynnst helstu skapferliseinkenn-
um þjóðarinnar.
Charles H. Bonesteel hershöfðingi
sem óefað koma á ný eftir styrjöld-
ina.
er nú 58 ára og hefir verið í her-
þjónustu í 39 ár, enda af hermanna-
ættum kominn. Hann lauk liðsfor-
ingjaprófi við hermannaskólann í
West Point fyrir 35 árum, og sonur
hans er liðsforingi frá sama skóla
og tekur þátt í þessu striði. En Bone-
steel hershöfðingi hefir gegnt her-
þjónustu i 39 ár, enda af hermanna-
ennfremur á Havaij og Filippseyj-
um. Skömmu áður en hann fór hjeð-
an sæmdi Bandarikjastjórn hann
heiðursmerkinu D.S.M. (Distinguish-
ed Service Medal).
Eftirmaður hans, William S. Key,
sem tók við lierstjórninni í síðustu
viku, er 54 ára að aldri og hefir
verið í herþjónustu i 36 ár. Hann er
Oklahomabúi og meðeigandi ýmsra
stórfyrirtækja þar í fylkinu. Hann
er kvæntur og á þrjú börn. Gekk
hann i herinn 1907 og varð liðsfor-
ingi árið 1910, en kapteinn 1915 og
gegndi störfum í landamæraverðin-
um við Mexico' 1916—17. Major
varð hann 1918 og ofursti ári síðar
og undirhershöfðingi 1923. En árið
1937 varð hann hershöfðingi. Þegar
hann var kvaddur hingað var liann
yfirmaður lögregluliðs Bandarikja-
hersins í Englandi, en hafði um
liríð áður haft á liendi stjórn 45.
fótgönguliðslierfylkisins.
Myndin er af William S. Key hers-
höfðingja. — Myndina tók U.S. Army
Signal Corps. *
Hátíðahöldin
í rauninni er jiað merkilegt, að 17.
júni skuli ekki enn vera orðinn lög-
helgaður frídagur, þvi að i meðvit-
und þjóðarinnar er liann fyrir löngu
orðinn þjóðhátiðardagur hennar. En
um þátttöku, sem slikum dcgi sæmir,
getur ekki orðið að ræða meðan all-
ur fjöldinn er bundin við venjuleg
dægurstörf.
En það bætti úr að veðrið var hið
ákjósanlegasta þennan dag. og þeg-
ar dr. Björn Þórðarson forsætisráð-
lierra tók til máls á svölum Alþing-
ishússins kl. 14% var saman kom-
inn við Auslurvöll meiri mannfjöldi
en títt er að sjá þar á flestum tylli-
dögum. Var ræða ráðherrans livatn-
ing til íþróttamanna og skilgreining
á gildi íþróttanna, ekki síst nú, eftir
að þjóðhættir liefði breyst í þá átt,
að dægurstörfin sjálf sæi fjölda fólks
Egill Vilhjálmsson, forstjóri, Lauf-
ásveg 26, verSur 50 ára 28. þ. m.
Frú Sigriður Linberg, Þingholtsstr.
22, veröur 60 ára 28. þ. m.
Ásmundur Gestsson, kennari, varö
70 ára 17. b. m.
17. júnl
ekki fyrir nægri þjálfun líkamans.
Áður hafði orfið og árin verið mik-
ilsverð iþróttatæki, en nú hefði vjel-
in liaslað þeim þröngan völl. íþrótt-
irnar yrðu að koma í staðinn, og
allar þjóðir liefðn sjeð nauðsyn á
iðkun lieilbrigðra íþrótta. íþrótta-
men ættu að hafa lietta htugfast og
halda iþróttunum i því horfi, að
þær yrðu ávalt samboðnar nafni
Jóns Sigurðssonar.
Meðan forsætisráðherra flutti ræðu
sína staðnæmdist skrúðganga iþrótta-
fólks fyrir framan Alþingishúsið og
var liún mjög fjölmenn.’ En að lok-
inni ræðunni var haldið suður á
íþróttavöll og staðnæmst að vanda
við gröf Jón Sigurðssonar og lagður
á hana blómsveigur. En á eftir lék
Lúðrasveit Reykjavikur þjóðsönginn.
Frh. á bls. 14.