Fálkinn - 25.06.1943, Blaðsíða 6

6
F Á L K I N N
Cnuðrídur meö Snorra son sinn, fyrsta hvítan mann
fæddan í Ameriku.
Falle^ seodíe«
Fyrir nokkrum dögum afhenti
StjórnarráSið Lands.'bókasafni
íslands bók, sem því var send
með aðstoð sendiheiTa Islands
í Washington. Á fremstu opnu
hókarinnar er svohljóðandi til-
einkun, á íslensku og ensku,
undirrituð af höfundunum:
prentun bókarinnar var unnið
af meðlimum þessa fjelagsskap-
ar í tómstundum þeirra, alt frá
setningu til bands. Hefir verið
lögð við það öll sú ástúð og um-
hyggja, er í mannsvaldi stend-
ur, af sumum fremstu iðkend-
um prentlistarinnar í Banda-

ocii
•fíDn.o—.
I
_..-f~i ý® ^ ..- ,
nrf-e.'óíu_jL____
O-lUw. 'Xö jpy> cí y <j o_/\v 'l'Cywu
0-<w O ö-'W-iwf # Ao %H\ two- Cník. .
V"J!''wVa.- cyy\ ^Hiu^í 0.JÚ .
Vi^o. v4 Lj í KcaÍít
,:j |m®-, 4 i?e^ •jy<Lfav, n'd-7 v^"ð
0«~L-Waou L (^cuJU,^^
íU

'Lo.JL.Ch. . MJ—1C
e
0-0
Höfundar og teiknarar þess-
arar bókar færa íslenskum lista-
mönnum og rithöfundum kveðj-
ur frá amerísku þjóðinni. Vjer
dáumst að þjóð yðar fyrir hlut-
deild hennar í fundi Ameríku,
fyrir óslitna bókmentaarfleifð
hennar um þúsund ár, og fyrir
þrautseiga trúmensku hennar
við lýðræðislegar hugsjónir. í
þeirri von, að þjerm unið þiggjá
þetta rit, sem verið hefir oss
hugljúft viðfangsefni, afhend-
um vjer það, fyrir milligöngu
sendiherra yðar í Bandarikjun-
um, til varðveizlu í bókasafni
þjóðar yðar, Landsbókasafni Is-
lands.
Einar Haugen
Professor
Vniufrsity of Wisconsin
Frederic T. Chapman,
Mahwah, New YERSEY
lllustrator
Bók þessi er hin mesta ger-
semi og myndirnar mjög skemti
legar. Um það, hvernig hún er
til orðin, segir prófessor Einar
Haugen, í brjefi til Thor Thors
sendiherra, meðal annars þetta:
„Bók sú, er vjer höfum þann
heiður að senda með yðar að-
stoð, kom út í desember 1941
hjá „The Holiday Press“, hóp
iðnaðarmanna og framkvæmd-
armanna, er starfa hjá R. B.
Donnelly Co. í Chicago, Illinois.
Hún birtist í aðeins 350 eint.
og hafa einungis fá þeirra ffeng-
ist á markaðnum. Alt starf að
ríkjunum. Frágangurinn sýnir
því blóma amerískrar bókgerð-
arlistar.“
Titill bókarinnar er: Voyages
to Vinland. The First American
Saga. Neivly Translated and
Annotated by Einar Haugen.
Illustrated with Woodcuts by
Frederic T. Chapman. Holiday
Press. Chicago 1941.
Þetta er þýðing á heimildum
vörum um Vínlandsferðirnar,
Þorfinns sögu karlsefnis („Ei-
ríks sögu rauða“ ísl. fornrit)
og Grænlendinga sögu. Prófess-
or Haugen lítur svo á sem báð-
ar sögurnar sjeu upphaflega
runnar frá mönnum, sem þektu
þá atburði, er þær greina frá,
og hefir því felt þær saman í
eina heild, svo að hvor fylli upp
aðra. Ilann hefir þýtt frumtext-
ann nákvæmlega, en felt burtu
nokkur atriði, er að eins mundu
rugla ameríska lesendur, en aft-
ur skotið inn í einstöku atrið-
jm úr öðrum heimildum til þess
að alt yrði ljós og samfeld
heild. Þýðingin er á eðlilegu og
þróttmiklu nútíðarmáli og virð-
ist skila anda sögunnar betur
en flestar aðrar þýðingar á sög-
um vorum, sem jeg hefi lesið.
Bókin er ætluð almenningi í
Ameríku, enda verið gefin út
alþýðuútgáfa af henni árið sem
leið, og hefir hún sjest hjer í
bókabúð.
• I inngangsköflum að bókinni
gerir próf. Haugen stutta grein
fyrir heimildunum og meðferð
sinni á sögunum, upptökum og
eðli íslenskrar söguritunar og
hvernig arfleifð víkingaldar-
innar varðveittist á íslandi, svo
að þangað verður að sækja flest
það er vjer vitum um trú og
siði Norðurlandab/úa á þeim
tímum. í athugasemdum og
skýringum aftan við söguna er
svo vikið að dáð Eiríks rauða,
er hann bygði Grænland, lands-
háttum og sögu þess, uns hinn
norræni kynstofn hvarf. Þá er
vikið að ályktunum þeim, sem
dregnar hafa verið af heimild-
unum um það, hvar Vínland*
var, en um það hefir, svo sem
kunnugt er, mikið verið skrif-
að og deilt af málfræðingum,
sagnfræðingum, stjörnufræðing-
um, siglingafræðingum, land-
fræðingum og jurtafræðingum.
Höf. gefur stutt og Ijóst yfirlit
yfir deiluatriðin og bendir á,
hve erfitt er úr þessu að skera
til fullnaðar. Hann rekur til-
raunirnar, sem gerðar hafa ver-
ið til þess að finna einhverjar
minjar norrænna manna frá
þeim tímum í Ameríku og á-
hrifin, sem þetta hefir haft á
ímyndunarafl skáldanna. Loks
bendir hann á ástæðurnar til
þess, að fundur Vínlands hafði
öldum saman svo lítil áhrif á
gang sögunnar. — Alt er þetta
ljóst og skemtilega skrifað og
af hinni mestu sangirni og hlýju
til þjóðar vorrar. Iljer er því
miður ekki rúm nje tími til að
gera bókinni fræðimannleg skil,
En hún er gjöf til þjóðar vorrar,
sem vert er að færa hinar bestu
þakkir fyri. •
Guðm. Finnbogason.
(Vegna þess að myndirnar
birtust eigi með greininni, er
hún var prentuð áður hjer i
blaðinu, er greinin endurprent-
uð hjer í heild. — Ritstj.).
HVER SAMDI LEIKINN?
Frh. af bls. 5.
Jiann fyrir áhorfendunum, að þetta
sje eklci leikur heldur blóðhefnd, og
hverjar ástæður sjeu fyrir liefndinni.
Konungurinn og lið lians flýtir sjer
niður á sviðið til þess að afstýra
því að Hieronimo fyrirfari sjer
áður en hægt sje að pína hann til
sagna um, hverjir eru samsekir
lionum. í uppnáminu sem þarna
verður, sjer Hieronimo sjer færi að
reka Kastiliuhertogann og sjálfan sig
í gegn. — Þannig fær andi Andrea
þá ánægju að sjá fullar hefndir fyrir
fyrir sig koma fram.
1
1
1