Fálkinn - 22.10.1943, Blaðsíða 8

8
F A L K I N N
ARTHUR OMREi
Töfrakoffortið
AÐ var farið að harðna
'skrambi mikið í ári fyrir
mjer. Jeg hafði herbergiskytru
í Brooklyn og þrammaði um
göturnar í New York til þess
að leita mjer að atvinu. Þetta
voru svo erfiðir tímar sem
framast geta orðið, tímar langra
biðraða við gjafstofnanir brauð-
bita, grautarslettna og laps-
kássa. Manni getur fallist hugur
við að sjá þetta i fjarlægð. En
jeg átti ennþá tíu dollara í vas-
anum, svo að jeg var svo fínn
að ennþá spurði jeg ekki eftir
starfi í öðrum greinum en þeim,
sem jeg taldi mig eiga heima i.
Jeg fór að svífa í himinháum
lyftum frá klukkan níu á morgn-
ana til klukkan fjögur síðdegis.
Fyrsta kastið ljet jeg fúslega
fleygja mjer út i anddyrunum
á skrifstofunum — það gerðu
ýmsir óþvegnir vikapiltar, gúmm
ítyggjandi stelpur eða dyraverð-
ir í negramynd. En bráðlega
lærði jeg öll brögðin og lyga-
sögurnar þeirra. Og það verð
jeg að segja mjer til hróss, að
það var frjálsmannlegur, ung-
ur maður, sem talaði við for-
stjórana inni í því allrahelg-
asta. En gallinn var sá, að
ekki varð nein staða úr þessu
samt. Nýtt starfsfólk var óþarfi
á þeim krepputímum, og allir
rjeðu mjer til að ferðast vestur
á bóginn. En jeg gat bara elcki
sjeð að það hefði neinn tilgang,
þegar fjöldi fólks hópaðist vest-
an að til New York og stóð þar
i biðröðum til að bjarga sjer.
Jeg var fremur lágkúruiegur
og ringlaður þar sem jeg stóð
fyrir utan dálitla liandkofforta-
verslun i Bovery ldukkan fimm
síðdegis. Þarna voru notuð liand
koffort til sölu, af ýmsumt særð-
um og gerðum, og jeg stóð og
góndi á þau, aðeins til þess að
hafa eitthvað til að góna á.
Þarna var iítil brún handtaska
úr leðri, sem mjer reyndar hefði
þótt gaman að eiga. Hún var
ekki stærri en venjuleg skjala-
mappa, og mundi vera einkar
lientug fyrir smádót, handa
manni, sem var á vappi allan
daginn.
Lítill og skorpinn maður um
fimtugt kom fram í dyrnar og
kíkti á mig. Nafnið Jones stóð
á glugganum, svo að mjer fanst
auðvitað að þetta mundi vera
vera Jones sjálfur. Og enda
hlaut þetta að vera, því að þeg-
ar einhver viðskiftavinur kom
inn i búðina þá var þar ekkert
rúm nema handa honum sjálf-
um og þeim, sem var við af-
greiðsluna.
Hann skaut til mín leðurbik-
ar með teningum í fram á disk-
inn svo að við gætum kastað
teningum um koffortið. Þetta
gerðu þeir þá í öllum tóbaks-
búðum og ýmsum fleiri búðum
líka. En mjer liafði ekki dottið
í liug að þeir gerðu það í koff-
ortabúðum. Þessu var þannig
hagað, að ef gesturinn vann þá
fjekk hann vindil í kaupbæti.En
ef hann tapaði varð liann að
borga tvöfalt. Jeg hafði tekið eft-
ir áður, að gestirnir töpuðu í
7—8 tilfelium af tíu, hvernig
nú sem á því hefir staðið.
Nú kostaði þetta smákoffort
aðeins einn dollar. Jeg stóð
þarna og hugsaði um tíu doll-
arana mína og biðraðirnar við
brauð-, graut- og lapskássubúð-
irnar. En teningarnir urðu yf-
irsterkari. Jeg leit á þá og svo
ljet jeg slag standa. Það urðu
sjö lijá mjer. Hann þuldi langa
romsu eins og negrarnir eru
vanir að gera, og svo kastaði
hann. Sex. Koffortið var mitt.
Hann rétti mjer það ofur mak-
indalega og spurði svo hvort
við ættum að kasta aftur. Jeg
var til í það og fjekk sjö augu
upp. Hann romsaði gömlu sær-
ingaþuluna og kastaði, en fjekk
aðeins fimm. Svo grettist gula
eltiskinnsásjónan á honum dá-
lítið, ,og hann tók upp stóran
vöndul af skitnum dollarasðl-
um og rjetti mjer þann allra
óhreinasta. Við köstuðum þrisv-
ar sinnum enn, en þá hafði
hann fengið sig ánægðan. Jeg
hafði ekkert samviskubit af að
liafa á burt með mjer koffortið
og dollarana fjóra, því að vönd-
ulinn, sem hann liafði í vasan-
um var drjúgur, og svo var búð-
in hans troðfull af fallegum
koffortum. Hann sagði að jeg
væri mesti heppnismaður og
stóð í dyrunum og gretti sig á
eftir mjer þegar jeg labbaði
niður Bovery.
TEG þrannnaði beint yfir
^Broadway og beint inn í smá-
rjettakrá. Fjekk mjer flesksneið
með eggi og kaffi með lieitu
brauði. Tuttugu og fimm cent.
Síðan fór jeg inn í næstu
vindlabúð til að fá mjer vindil.
Jeg spurði eftir ákveðinni teg-
und. Kaupmaðurinn var í þess-
um svifum að kasta teningum
við nokkra gesti, en sagðist ekki
liafa þetta merki. En hann hefði
aðra 5-centa vindla, sem væru
betri.
En nú varð jeg uppástöndug-
ur og sagðist mega fullyrða, að
einmitt þessi vindill væri sá
besti, sem völ væri á fyrir þetta
verð, og að hann væri lítill
kaupmaður, úr því að liann
hefði ekki þá tegund.
Hann lioppaði upp eins og jeg
hefði skotið hann í bossann og
svo glápti hann á mig eins og
naut á nývirki. Og svo glápti
hann á handkoffortið mitt.
— Þetta er lúalega að farið,
af sölumanni. Koma lijer og
segja, að jeg sje lítill kaupmað-
ur. Og nefna annan eins roð-
njóla af vindli. |Frá ljelegum
hratvindlagerðarmanni úti í
Harlem. Negravindill. Hamp-
njóli — Og að leyfa sjer að
koma hjer og ætla að selja með
slíkum formála. Látast ætla að
kaupa þennan vindil. Og lialda
síðan ræðu um, að þetta sje
besti vindill í heimi. Fyr má
nú rota en dauðrota. Þetta geng-
ur alveg fram af mjer. Ef allt
er undir frekjunni komið þá
efast jeg ekki um, að þjer farn-
ist vel. En í þessari verslun
skaltu ekki selja einn einasta
af þessum hampnjólum þínum.
Ekki einn!
— Jeg sel ekki vindla. En
mjer þykir þessi vindill góður.
Og jeg er enginn vindlasali.
-— Jeg skal veðja dollar um,
að þú hefir vindla í þessari
sýnishornatösku þinni.
— Jeg er ekki kominn hingað
til að veðja. Og jeg hefi engan
vindil í handkoffortinu mínu.
Þetta er 'ofurvenjulegt hand-
koffort og það er ekki nema
klukkutími síðan jeg keypti
það.
Nú færðist fjör í þessa tvo
gesti, sem höfðu verið að kasta
teningunum. Það var gagn í
þessu. Ný aðferð til þess að
spila upp á. Þeir naga vindil-
stúfana sína og brosa. Annar
rjettir fram liöndina. Báðir að-
ilar eiga að leggja fram pen-
ingana. Heiðarlegur leikur. Veðj
ið þið bara! Afhendið þriðja
manni peningana. Þessir tveir
náungar eiga að vera dómarar.
Gerið þið svo vel. Veðjið þið
bara. Þvi hærra því betra.
— Jeg veðja fimm dollurum
um, að þú ert með vindla í
handkoffortinu.
Hann tekur seðlavöndulinn
upp úr buxnavasanum og rjetl-
ir fram höndina, með fimm
dollara seðli. Allir þessir náung-
ar í borgunum liafa seðlavöndul
í buxnavasanum — allir eru þeir
f j árliættuspilarar.
Nú sagði jeg blátt áfram að
jeg vildi ekki veðja. Það er vit-
að mál, að jeg hefi ekki neina
vindla í sýnisliornakoffortinu.
(Jeg er sniðugur og segi með
vilja: sýnisliornakoffortinu). Þú
tapar bara.
— Tíu dollara.
Hann tekur vöndulinn aftur
upp úr buxnavasanum og bætir
öðrum fimm dollara seðli við.
Gestirnir, sem vildu vera dóm-
arar, fara að verða dálítið ergi-
legir í framau. Og livað er jeg
eiginlega að blaðra. Ér það ekki
jeg sjálfur, sem hefi byrjað?
Þetta eru þrautslyngir náung-
ar. En þeir liafa ekki sjeð við
mjer. Þeir halda að jeg sje
bjálfi.
— Ertu enskur?
Já.
— Jæja. Þá skilurðu, að úr
því að þú átlir upptökin þá
dugar þjer ekki að heykjast.
Jeg dreg upp tíu dollara og
legg i lófan á öðrum. Svo opna
jeg handkoffortið.
Annar „dómarinn“ réttir mjer
tuttugu dollax-ana og er hinn
skikkanlegasti. Veðmál er veð-
mál. Alt í lagi. Gefið þjer svo
vel. Jeg er bjálfi. En jeg vann.
Alt í lagi.
Gestirnir glotta að kaup-
manninum fyrir innan diskinn.
Jeg hraða mjer út. Reyndar
keypti jeg fyrst þrjá góða liav-
annavindla og rjetti sínum
hvern. Það er eitthvað á þá
leið, sem maður á að haga sjer.
Hann, fyrir innan diskinn, fær
líka sinn. Hann á líklega versl-
unina. En — það er víst ein-
hvernveginn svona, sem það á
að vera.
ETTA var nú ekki óbeisið.
Jeg þramma upp Broadway,
hlæjandi. Jeg er saddur, mjer
líður vel og liefi grætt dágóða
fúlgu. Jeg hefi rjett furðanlega
við ú tveimur klukkutímum og
get lialdið áfram að leita mjer
að atvinnu nokkrar vikur enn.
Og svo fer jeg þar að auki að
hugsa um, livort maður ætti
ekki að athuga þetta nánar.
Það er ekki langt á milli tó-