Fálkinn - 28.01.1944, Blaðsíða 6

6
F Á L K 1 N N
- LITLfl SflBfln -
SKAÐI
Smðsaoa ettlr K. R. Brmvn
NÚ er kominn árvöxtur i Thames
á nýjan leik, sje jeg í blöðun-
um! Það var lílill maður ineð harð-
an liatt, sem sagði þessi orð. Hann
var með rytjulegt yfirskegg og til
augnana var hann þannig, að eng-
inn gat gengið þess dulinn, að hon-
um þótti gott að fá sjer neðan i
þvi. — Skálarnir meðfram Thames
sópast i burt. Þau eru hræðileg þessi
svokölluð árflóð. Jeg afber ekki að
lesa um þau, því að þá fer jeg að
hugsa til þess hvað eitt af þessum
flóðum koslaði mig einu sinni. Það
var liræðilegt tjón, sem jeg beið þá.
Það eru fimm ár síðan og jeg hefi
ekki gleymt liví ennþá. Svo ræskti
hann sig svo að drundi i öllu:
—Þið trúið mjer kanski ekki þeg
ar þið sjáið mig núna, sagði liann
-— en einu sinni átti jeg sjálfur sum
arhús við Thames; jeg erfði það
eftir hann Álf frænda, hann var
allur í fisksölunni.
— Þetta var allra fallegasta sum-
arhús og það stóð á stað, sem heitir
Bingley. Álf frænda fanst það mundu
vera svo skemtilegt að setjast þarua
að, rjett lijá öllum fiskimönnunum.
Ojæja, en hann komst nú aldrei
þangað, því að liann varð undir
strætisvagni rjett áður en hann
ætlaði að flytja — einn daginn sem
hann hafði tekið sjer fullmikið neð-
an í því. Hann átti enga aðra ætt-
ingja en mig, og þessvegua erfði jeg
eftir liann gullúrið hans, ljómandi
fallegt gullúr, sein var margra pen-
inga virði. Og svo sumarhúsið.
— Þetta var einstaklega skemtileg-
ur staður, þrjú herbergi og eldhús.
Og meira að segja alveg við ána. Dag-
inn eftir að við fluttum þangað fór
jeg snemma út, til þess að reyna
fyrir mjer hvort jeg gæti ekki feng-
ið neitt að gera; jeg var nefnilega
sótari þá, en það þótti konunni
minni ekki nógu fínt, eftir að jeg
var orðinn liúseigandi. Það var lirá-
staga rigning og mjer gekk illa at-
vinnuleitin, svo að jeg fór snemma
heimleiðis aftur og var að liugsa
um hvað konan mín mundi nú segja
við mig þegar jeg kæmi lieim aftur
tómhentur og jafn atvinnulaus og
jeg fór.
En þið ráðið nú hvort þið trúið
mjer eða ekki: Þegar jeg kom þang-
að sem sumarhúsið átti að vera, var
elckert sumarliús þar — ekkert nema
gruggugt vatn.
Rjelt bráðum sá jeg strálc, sem var
að gösla þarna í gúmmístígvjelum.
— Hæ, bæ, sagði jeg. Hvar er
sumarhúsið mitt.
— Hvaða sumarliús?
—Sumarhúsið mitt, auðvitað, segi
jeg. — Það stóð hjerna í morgun
þegar jeg fór.
— Nú, það sumarhús, segir hann
svo . — Það er farið.
*— Farið? segi jeg.
— Já, farið! segir hann. Það kom
feikna flug í ána í allri rigningunni,
og hún óx í einu snarkasti og flæðir
nú allsstaðar. Það eru mörg sumar-
liús, sem liafa farið á flot i dag, þar
á meðal er sumarhúsið yðar. Jeg
sá þegar það sigldi á stað um miðj-
an daginn.
—• Drottinn minn. segi jeg. —
Iíún Gunsa mín var í húsinu!
—Jæja, þá er liún liklega komin
niður . á móts við Hammersmith
núna, segir hann. — Þjer getið
hæglega náð í hana, ef þjer flýtið
yður.
En jeg flýtti mjer ekki. Jeg kunni
ekki við að fara að hlaupa eins og
vitlaus maður gegnum alla London
og eltast við eitt sumarhús.
Og svo var liún Gunsa min líka
sjóhraust, þvi að hún hafði einhvern
tíma farið til Bootong og heim aftur.
— Og jeg hefi líka frjett af lienni
siðan, hjelt hann áfram. Það stóðu
einhver reiðinnar ósköp um þetta
sumarhús i blöðunum framan af.
Húsið sigldi framlijá Southend um
lágnællið, og mjer var sagt að þar
liefði alt komist i uppnám. Og tveim
ur eða þremur dögum síðar sást
það við Frakklandsströnd.
Ekki langaði mig til að sigla
sjálfur suður yfir Biscayaflóa í sum-
arhúsi, en hún Gunsa mín er svo
sjóliraust, að henni gerir það ekk-
ert til.
Mánuði síðar sást til sumarhúss-
ins við vesturströnd Afríku og altaf
sigldi það jafn keikt.
En nú eru liðin nærri þvi þrjú
ár síðan þetta gerðist. Síðast þegar
jeg frjetti til liennar Gunsu þá var
hún einhversstaðar í Indlandshafi
og stefndi beint á Áslraliu. Haldið
þið að liann bróðir liennar í Mel-
bourne relci ekki upp stór augu, ef
hana ræki þar upp á fjörurnar einn
góðan veðurdag?
Svo þagnaði hann og hristi höf-
uðið, ofur raunalega. Og þcgar liann
tók til máls aftur var grátklökkvi i
röddinni:
Fimm ár, og jeg hefi ekki gleymt
þessu ennþá. Hefði jeg ekki verið
svo vitlaus að láta gullúrið mitt
liggja á kommóðunni þegar jeg fór
að lieiman um morguninn, þá ætti
jeg það kanske enn. Þetta var dýr-
gripur og kostaði stórfje. Finnst
ykkur jeg taka of djúpt i árinni þó
jeg segi, að þetta var stór skaði fyr-
ir mig?
Theodór Rrnason:
Öperur, sem lifa
NORMA.
Efnis-ágrip.
Ópera í tveimur þátlum eftir
ítalska tónskáldið Bellini
(1802—1835). Textinn í Ijóð-
um, eftir ítalska skáldið
Romani, ortuin upp úr forn-
um frakkneskum liarmleik.
Frumsýning á Skalaleikliús-
inu i Milano 20. des. 1831.
Á næstu árum sýnd i helstu
söngleikhúsum i Frakklandi,
Englandi og Ameríku, og nýt-
ur enn mikilia vinsælda.
iUin þær inundir, sem óperur hins
unga ítalska tónsnillings, Vincenzo
Bellini voru að koma fram, var liin
flúraða músik Rossinis „i móð“, og
þótti raunar ekki annað heyrilegt,
en það, sem að meira eða minna
leyli var i „Rossini-stíl“. Og þó að
Bellini færi nokkuð i kjölfar ltoss-
inis, sem önnur óperutónskáld, þá
lá þó styrkur lians engan veginn í
þvi, eflir að liann liafði náð þroska.
Stemningarnar Ijet liann miklu frem-
ur verða til i laglinunum, heldur en
raddsetningar-flúri, — ljúfum og
látlausum, lýriskum laglínum, enda
var Bellini fyrst og fremst lýriskt
tónskáld. Og þó að menn Ijelu sjer
yfirleitl fátt um finnast slika ný-
breytni, meðan Rossini-dýrkunin
hjelst, þá vann þó Bellini einmitt
sína sigra í henni. En þvi ber ekki
að neita, að oftast nær völdust af-
burða söngmenn til að fara með
helstu lilutverkin í söngleikjum Bell-
inis, — listamenn, sem lögðu alla
alúð við að lúlka lýrík lians á sem
fegurstan liátt. Sjerstaklega er einn
afburða söng'vari nefndur, Rubini
(tenór), sem iniklar mætur hafði a
Bellini og lagði sig jafnan allan
fram til þess, að sem best fengi not-
ið sín hin látlausa fegurð í hinum
ljúfu söngvum, sem Bellini fljettaði
inn í lilutverkin. En Rubini þessi,
bar uppi aðallilutverkin i mörgam
söngleikjum hans. Og annað var
það, að marga óperutextana samdi
einliver slyngasli maðurinn í þeirri
grein, sem völ var á. Hjet sá Romair
og báru því textar við óperur Bell-
inis oft mjög af því, sem algengast
var, eða þeir textar, sem Romani
samdi fyrir liann.
Svo var og um textann við Norma.
Þar þótti Romani hafa tekist sjer-
staklega vel upp. Var hann í bundnu
máli, — dásamlega fögrum ljóð-
um, en efnið var tekið eftir frakk-
neskum liarmleik. Og Bellini hafði
þá ekki lekist síður upp, enda er
talið, að i Norma sje ýmislegt liið
fegurst, sem Bellini samdi, t. d.
liin fagra og áhrifamikla bæn:
„Casta Diva“, sem Norma syngur.
enda hefir Norma-hlutverkið jafn
an verið uppáhaldshlutverk hinna
bestu söngkvenna, sem uppi hafa
verið.
Norma er dóttir Orovists, sem er
höfðingi Druidanna, en hún er sjáll'
æðsta liofgyðja þeirra. En liún hefir
rofið heit sitt og gifst á laun Pollio
hinum rómverska landstjóra, og eiga
þau tvö börn. Þegar leikurinn liefsi
er Pollio að skýra Flavíusi vini sín-
um frá því, að nú sje alt úti og búið
með ást lians til Normu, þvi að nú
sje liann ástfanginn al' Aðalgisu,
ungri liofgyðju í musteri Irmiusuls,
guðs Druidanna.
Um leyndarmál Normu veit eng-
inn, nema Clotliilda slallsystir lienn-
ar, og cr Norma mjög í liávegum
höfð lijá lýðnum og tilbeðin, því að
hún ein getur þýtt vjefrjettir guðs
þeirra. Hún segir fyrir fall Róma-
borgar, sem hún segir, að ekki verð
þó fyrir þá sök, að óvinirnir sjeu
ladæma kappar, heldur af því að
Rómverjar sjeu sjálfir deigir og dug-
lausir. Hún lætur frá sjer fara fólk-
ið, sem að henni liefir safnast i
musterinu, til þess að ákalla guð í
næði og biðja hann um blessun lýðn-
um til handa. Siðan gengur hún á
brott, en skömrnu siðar kemur Að-
algísa og í sömu andránni P> :
sem leitar mjög á hana að flýja
með sjer til Rómaborgar. En liin
færist undan og leitar siðan til
Normu, — sem hún dáir og elskar
eins og aðrir, — til þess að játa
fyrir lienni afbrot sitt: að hún hafi
drýgt þá synd að láta um sinn
glepjast af ástarorðum tigins manns.
Norina sjer nú að þetta afbrot
hennar er ekki annað, en það
sem liún liefir sjálf framið. Ilún
lætur ekkert uppi um sinn hug, en
býðst til að leysa Adalgísu frá heil
um hennar, svo að hún megi frjáls
njóta lieimsins og liamingjunnar.
En þegar Adalgisa segir henni hver
maðurinn er, — og það vill svo til,
að Pollio ber að í sömu svifum, — •
víkur Norma sjer að svikaranum ög
ávítar liann sárum orðum, sem von-
legt er, en tjáir síðan Adalgísu, að
Pollio sje eiginmaður sinn. Pollio
bregst við hortugt, en Norma skip-
ar lionum þá að hafa sig á brott.
Hann víkur sjer að Adálgisu, áður
en hann fer, og biður hana að fytgja
sjer. En hún liörfar frá honum og
grátbænir Normu um að fyrirgefa
sjer þá raun, sem hún liefir óvilj-
andi gert lienni.
í öðrum þætti er Norma frávila
af liarmi og örvilnan út af svikum
Pollios, og er að þvi komin að ráða
sófandi sonum sínum bana. En þeir
vakna báðir, og þá er sem hún
vakni líka, og hryllir hana þá við
áformi sínu. Kallar hún nú á Clot-
liildi og biður liana að sækja Adai
gísu.
Þegar liún kemur, biður Norma
hana að taka að sjer drengina og
ganga þeim í móðurstað, og fara
með þá til Pollios föður þeirra, þvi
að nú ælli hún að ráða sjer sjálfri
bana, — lienni sje ofviða að lifa
við harminn og vanvirðuna. En
Adalgísa reynir að telja hana al' ,
þessu, og býðst lil að fara til Pollios
og bera sættir á milli, svo að alt
geti orðið eins og áður var. Þær
lalast nú frekar við um þetta, og
endirinn verður sá, að Norma þýð-
ist boð Adelgisu, og lieita þær síð-
an hvor annari æfilangri vináttu.
Adalgísa fer, og' skömmu síðar kem-
ur Glothilda til Normu og tjáir
henni, að henni muni elcki þýða.
að gera sjer vonir um að erindi
Adalgísu beri nokkurn árangur.
Nú grípur Normu grúnur um að
Adalgísu sje siður en svo að treysta,
og lætur hún kalla lýð sinn til vopna
gegn Rómverjunum. Jafnframt legg-
ur hún svo fyrir að hlaðinn sje bál-
köstur, því að nú skuli færa fórn.
Og það er Pollio, sem á að fórna,
en hann hefir verið gripinn hönd-
um, er liann var að leggja á flótta
og hafði ætlað að taka Adalgísu
nauðuga með sjer.
Faðir Normu og mikill manngrúi
er þarna kominn. En Norma skipar
öllum að hafa sig á brott, svo að
hún geti talað i einrúmi við Pollio.
Býður liún honum nú, að hann
skuli vera frjáls og óáreittur, ef
hann afneiti Adalgísu og komi aft-
ur til sín og barnanna. En Pollio
kveðst ekki geta afneitað Adalgísu,
og sárbænir Normu um að gefa
þeim báðum frelsi. Norma neitar
þeirri bæn, og kallar til liofprest-
anna. Tjáir hún þeim, að þarna sje
hofgyðja, sem rofið liafi eiða siija
Frh, á bls. 11.