Fálkinn - 22.09.1944, Blaðsíða 9

FÁLKINN
9
samhent og leggjast bæði á eitt, og þá
tekst margt.
Helga vann ekki í ullarverksmiðj-
unni fyrstu árin eftir að hún giftist.
En þegar elsta telpan var orðin svo
stór að hún gat haft gát á yngri
systkinunum sínum, þá fór Helga
að spunavjelinni á ný. Það var svo
inikið, sem þurfti til heimilisins,
eins og vita má. Munnarnir margir
og húsaleigan há. Og ekki hefði
mikið orðið afgangs til fata, af þess-
um sultarlaunum hans Eðvards vesa-
lingsins.
En Helga hafði ekki ennþá lært
að kunna við sig í borginni. Á
hverju vori fær hún heimþráarkast,
og þá liefir hún allt á hornum sjer,
bæði gagnvart krökkunum og karl-
inum og yfirleitt allri veröldinni.
Það er ekkert spaug að vera nálægt
henni þá, 'Og ómögulegt að mæla
hana málum! Hún verður að fá
að rasa og rausa þangað til kastið
er liðið hjá. Og þá kemur liún til
sjálfrar sín aftur og stritar enn
meira en nokkurntima áður.
En eitt vorið var kastið enn alvar-
legra en nokkru sinni fyrr. Krakk-
arnir læðast fram lijá lienni á kvöld-
in, og Eðvard reynir að fela sig
bak við dagblaðið sitt og segir ekki
orð. En það veit sá sem allt veit,
að liann er orðinn þreyttur á þessu
sífelda nöldri og ja'gi. Nú hefir hún
látið dæluna ganga í lijerumbil liálf-
an mánuð! Svo áð það væri timi
til kominn að hún færi að átta sig!
Skrambans leiðindi að hún skuli hafa
gaman af að kvelja þau svona, öll
hin
/~\G EITT kvöldið þraut hann jiol-
inmæðina og fleygði frá sjer
blaðinu. — Biddu nú hæg, Helga!
sagði hann. Nú er hest að þú takir
sönsum, þvi að annars skal jeg sýna
þjer í tvo heimana! Hann var orð-
inn úttútnaður af reiði núna, hann
Eðvard, og hann jós yfir hana, svo
að glumdi í þilinu. Krakkarnir flýðu
á dyr, en hún Helga stóð kyrr. Stóð
og glápti, hissa og eins og álfur úr
hól. — Hvaða maður var þetta? Var
það hann Eðvard þetta, sem 'stóð
þarna upp í hárinu á henni og bað-
aði út öllum öngum og reif kjafl?
Voru augun i honum Eðvarði svona
græn. Hvað ætlaði liann að gera við
stólinn — ætlaði hann að henda
honum í hausinn á henni? — Hún
varð örvita af hræðslu, og hún þaut
fram að dyrum og æddi niður stig-
ann.
Hann Eðvarð mælti ekki orð frá
munni eftir þetta kvöld. Sat einn
síns liðs, þögull og stúrinn, liristi
höfuðið stöku sinnum, hafði lagt
árar í bát og ljet sjer standa á sama
um allt. En eftir nokkra daga fór
að birta yfir andlitinu á honum
aftur. Hann tók minsta angann á
hnje sjer og fór að tala — tala um
hænur og grísi og önnur furðudýr.
Minsti anginn glápti á hann og skildi
ekki nokkurn skapaðan lilut, en
hinir krakkarnir þyrpíust að honum
og vildu heyra meira: — Jú, bíðið
þið hæg, sagði pabbinn. Jeg skal
segja ykkur meira bráðum!
Hinum hafði dottið nokkuð í hug
honum Eðvarð, eftir kvöldið, sem
hann tók liana Helgu til bæna. Væri
ekki best að hún fengi að fara heim
til sín, þar sem allt v^r gott? Hún
gæti orðið brengluð á sönsunum af
þessari eilífu heimþrá. En ekki vildi
hann sleppa henni einni. Hann vildi
verða henni samferða, jú, bæði hann
og króarnir skyldu flytjast heim á
bernskustöðvar hennar, sem hún
hafði svoddan dálæti á. Þau skyldu
vinna í verksmiðjunni, bæði tvö,
þau skyldu vinna baki brotnu, þau
skyldu spara mat og föt og eldivið
í ofninn, þau skyldu leggja margar
krónur í sparisjóðinn á hverri viku!
Og þá skyldu aldrei líða mörg árin
þangað til þau hefðu nurlað svo
miklu saman að þau gætu flutt um
set og keypti sjer hús og jarðarskika
með!
IJ ANN lá aftur á bak og var að
útlista þetta áform fyrir Helgu
eitt kvöldið, eftir að börnin voru
sofnuð, og Helga lá fyrir og hlust-
aði og horfði stórum augum upp i
loftið. En hvað hann Eðvarð var
fallegur, og innilegur í málrómnum
í kvöld! Og hvað hann hafði ger-
hugsað þetta alltsaman! Það var
svo ljóst og blát áfram, að unun var
að hlusta á það! Ómögulegt? Nei,
það var nú eitthvað annað! Hann
Eðvarð hafði reiknað það út, hjer-
umbil upp á dag, hvenær þau gætu
flutt! — Eðvarð, Eðvarð! hvíslaði
hún. Var það ekki það sem jeg vissi,
að þú mundir finna ráð!
Eðvarð strauk henni um kinnina.
— Já, heldurðu ekki að þetta geti
tekist, Helga? hvíslaði hann í eyrað
á henni. — Eða finnst þjer að jeg sje
að tala einhverja vitleysu?
— Vitleysu? Þú mátt ekki segja
svona Ijótt, Eðvarð. Þú skilur þó
að þetta tekst. Hvað ætti svo sem að
vera þvi til tálma? Hún tók í hönd-
ina á honum og þrýsti fast. — Þakka
þjer fyrir þetta, sagði hún. — Nei,
það verður víst Iítið úr svefni hjá
mjer. En í nótt skal það verða yndis-
legt að liggja andvaka!
"P N NOKKRUM vikum siðar ligg-
ur Eðvarð rúmfastur. Hann
hefir verið vesæll og hóstandi í
nokkur ár og fundist hann vera
máttlaus og snerpulaus. Og nú ligg-
ur hann þarna og verður minni og
minni i rúminu. Einn daginn segir
Iæknirinn við Helgu úti i ganginum,
að liann muni aldrei komast á fæt-
ur aftur.
Eitt kvöldið situr Helga á rúm-
stokknum hjá horium. Hann er þögul!
og hugsandi. Liggur og er að velta
einhverju fyrir sjer. Og hann horfii
lengi á konuna sína. — Veslings
Helga min!
Hún lítur niður að honum: —
Setlu þetta ekki fyrir þig, Eðvarð,
Það rætist úr þessu. Við verðum að
fela allt Guðs hendi!
Hann reynir að kæfa niðri í sjer
hóstann um stund. Svo kemur: —
Jeg er ekki að hugsa um sjálfan
mig, Helga! Jeg er að hugsa um þig
og börnin! Hvað verður um ykk«vr?
Helga kann ekki svar við því,
svona í svipinn. Verður að hugsa sig
um. En svo heyrir hún andvarp frá
vöruin þess, sem liggur þarna, og
hún rjettir úr sjer. — Góði Eðvarð,
það er enginn vandinn fyrir okkur,
þú skilur það! Ef ekki verða önnur
ráð þá tek jeg börnin með mjer
og fer heiml Jeg á skyldfólkið mitt
á lífi, svo að jeg fæ alla þá hjálp,
sem jeg þarf ineð. Enda kann jeg
aldrei vel við mig hjerna i borginni,
eins og þú veist.
Henni finnst að eitthvað sem lik-
ist brosi fari um fölt andlitið, en
hún er ekki viss uin það.
MÖRG ár eru liðin, síðan hann
Eðvarð var lagður í mold. -—
Mörg erfið ár.
Helga vinnur enn í ullarverksmiðj-
unni. Þar er margt orðið breytt.
Nýjar vjelar og nýtt fólk. Þegar
gömlu vjelarnar fóru að ganga úr
sjer voru þær teknar burt og mölv-
aðar og seldar sem brotajárn. Þegar
fólkið hafði gengið sjer til húðar,
var því ekið upp í Nyrðra Graflund
og jarðsett þar.
Þá leiðina er Tatara-Lina farin
fyrir löngu. Nú er það dóttir henn-
ar, sem stendur við spunavjelina í
hennar stað.
Helga var orðin lotinn í herðum
og hærugrá. Ójá. Það er eklcert til-
tökumál. Hún hefir orðið að ganga
gegnum margt, veslingurinn. Fvrst
þetta með hann Eðvarð, sem ekki
gat átt samleið með henni lengur
Og svo börnin, sem fóru sömu leið-
ina og hann, hvert af öðru. Nú átti
hún aðeins elstu dóttur sína eftir.
Guði sje lof samt, að hún skyldi fá
að halda henni, og að hún var jafn
skikkanleg og einbeitt stúlka og liún
var.
Eitt vorkvöld sitja Helga og dótt-
ir hennar saman í stofunni. Þetta
hafði verið fagur dagur, boðberi
þess að sumarið væri i nánd.
Þá segir Helga:
— Nú dettur mjer nokkuð í hug,
telpa mín! Nú höfum við stritað
hjerna i svo mörg ár, án þess að
taka okkur nokkurntíma hvild. Held-
ur þú að við hefðum ekki gott af
að Ijetta okkur upp? Mig hefir svo
oft langað til að koma heim á æsku-
stöðvarnar og hitta frændur og vini.
En alltaf hefir eitthvað orðið því
til fyrirstöðu. Eigum við ekki að
biðja um leyfi i nokkrar vikur og
fara þangað i sumar?
Dóttirin lítur um öxl. Vill ekki
láta móður sína sjá að hún brosi.
Og Helga tekur ekki eftir neinu,
en heldur áfram:
— Þú getur liaft gaman af að sjá
hvernig umhorfs er í sveitinni —
þú, sem hefir varla komið út fyrir
bæinn. Ja, það er annað líf þar,
það segi jeg þjer satt! Þú sjerð
muriinn. Jeg get aldrei skilið, hvernig
fólk fer að þvi að lifa i þessum við-
bjóðslega bæ. Að minsta kosti gæti
jeg aldrei vanist því.
Nú brosir dóttirin aftur og í þetta
skifti gleymir hún að snúa sjer und-
an. Og Helga sjer þetta bros. — Og
liún starir agndofa á dóttur sina og
strýkur sjer um augun. Æ — ojæja!
Hvað er jeg að bulla. Drottinn minn.
En eftir örlitla stund stendur hún
upp og er liarðari i horn að taka: —
Hlæ þú eins og þú vilt, telpa min,
en jeg skal nú fara samt. Og viljir
þú ekki koma með mjer þá fer jeg
ein! Jeg hefi farið þesa leið áður
svo jeg rata! — Þú skalt ekki ganl-
ast að henni móður þinni, því að
hún fer ekki með hjegóma! Það
skal ekki fyrr grænka brekka en
jeg fer mina leið! Nú veistu ]>að.
I^EI, hún Helga fór ekki með lije-
góma. Því að um vorið fór hún
heim. En liún fór ekki langt. Hún
brunaði ekki norður byggðirnar á
gljáandi járnbrautarteinunum. Hún
ók hægt og rólega gegnum þröngar
krókóttar götur.
Hún nam ekki staðar i fallegum
dal með tærri á og grænum blrki-
skógum. En það var þarna eitthvað
í áttina. Því að Akursá er ekki langt
frá þarna. Og það er talsvert af
birkitrjám á Nyrðra Graflundi líka.
ÁRÁS Á JÁRNBRAUTARBRÚ.
Aldrei hafa árásirnar á samgöngu-
kerfi Þjóðverja verið eins liatram-
ieg og daganna næstu fyrir inn-
rásina í Frakkland, 6. júní. í sum-
um þessum árásarferðum notuðu
sprengjuflugvjelarnar nýja aðferð:
að fljúga um það bil jafn lágt og
markið var, stefna á það með fullri
ferð og sleppa svo sprengjunni,
sem þýtur áfram í sömu átt og flug-
vjelin fer og hittir inarkið með
mikilli nákvæmni. En á síðustu
stundu sveigir vjelin upp á við,
yfir markið. Þetta kalla Bretar „bizz-
bombing" og sýnir teikningin
Mosquitoflugvjel, sem gerir þess-
háttar atlögu að járnbrautarbrú i
Belgíu.
)
1