Fálkinn - 25.05.1945, Blaðsíða 3

FÁLKIN N
3
FORSETIÍSLANDS
SJÁLFKJÖRINN
Síðastliðið laugardagskuöld var
útrunninn frestur iil forseta-
frambcðs. Aðeins einn maður
var í kjöri, núverandi forseti
Islands, Sveinn Björnsson, og er
hann því sjálfkjörinn forseti
Islands til næstu fjögurra ára,
frá 17. júni líl'iö til jafnlengdar
19ð9.
Lcikfclag' Reykjavíkur:
»<2IFT
Gerald Forb&s, kirkjuorganisti (Lárus Pálsson), Nancy Holmes (Jó-
hanna Lárusdóttir), Hennj Ormarog d (Brynjólfur Jóhannesson), Fred
Dyson, blaðamaður (Haukur Óskar sson).
EÐA ÓGIFT«
Eftir J. B. Pricitley
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
fíitstjóri: Skúli Skúlason.
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Simi 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6
Blaðið kemur út hvern föstudag
Allar áskriftir greiðist fyrirfram
HERBERTSprenf.
SKRADDARAÞANKAR
„Það er óvandaðri eftirleikurinn“,
er jafnan haft að orðtaki þegar rætt
er um endurgjaldið fyrir drýgðan
verknað. Og víst er um það, að sá sem
upptökin á að illum verknaði á líka
sökina og verður að svara til hennar,
alveg á sama hátt og sá er upptök
á að því, er gott er, á heiðurinn
skilið, þó að hann njóti lians ekki
nema stundum. Því að maðurinn
er gleymnari á það, sem vel er gerl
en hitt, sem illa er gert.
Nú þykist margur eiga sökótt við
marga. Og ofsinn er svo ríkur í
sumum þeirra, sem þykjast þurfa að
Þefna, að þeir biða ekki dóms og
laga, heldur gera þeir sjálfum sér
lög, taka sjálfum sér dómsvald og
fi’amkvæmdir. Þannig var í Grikk-
landi i vetur, þannig hefir viða
verið. Jafnvel meðal siðmenntustu
þjóða lieims, en það eru Norður-
landabúar eins og stendur, hefir
komið fyrir atburður, sem varðaði
Island og særði livert það lijarta,
sem ann því sem íslenslct er, vegna
þess að sá maður sem var sviftur lífi
tyrir ofstæki, er siðaðir menn telja
sér vansæmd að, var einn þeirra fáu,
sem undanfarið þrjátíu ára skeið
Þefir aukið liróður íslands á erlend-
um vettvangi.
— Samið hefir verið um vopna-
hlé á vigstöðvunum við Atlantshaf.
En sumir aðiíar, þeir sem telja sig
til hinna sameinuðu þjóða, virðast
ekkert liafa lært. Þeir virðast hafa
gleymt hverju þeir voru að berjast
fyrir, á sömu stundu sem Þjóðverj-
ar voru að leggja niður vopn. Og
jafnvel meðal hinna mestráðandi á
hnettinum gerast þegar ljósir þver-
hrestir, sem skapa öllum friðarvin
um áhyggjur.
Fyrir hverju var verið að herjast?
Var ekki verið að berjast fyrir því
að öllum eða sem flestum liði vel?
En eru ekki nú þegar komnir fram
menn, með landakröfur fyrir ríki
sitt, menn sem ekki geta beðið
friðarfundarins væntanlega, heldur
vilja taka sjálfir sinar sneiðar, og
annara áður en skift er, eins og
liegar erfingi stelur af dánarbúi
áður en haldinn er skiftafundurinn.
Ofríki og ágirnd eru líklega skað-
legustu hneigðir mannsandans. í
raun og veru er þetta livorttveggja
bað sama. Það má húast við, að
þessar hneigðir, bæði efnislega og
andlega — verði verstu keldurnar,
þegar farið verður að ræða um frið-
inn.
Priestley kynntumst við fyrst á
íslensku leiksviði þegar Indriði
Waage var maðurinn, sem sagði:
„Eg hefi komið liér áður.“ Það leik-
rit verður flestum sem sáu svo
minnisstætt, að ef þeir þekktu ekki
þennan höfund að ýmsu — t. d.
því, sem hann segir í breska út-
varpið stundum — mundi þeim
þykja ótrúlegt, að hann hefði sam-
ið leikinn: „Gift eða ógift“. En þeim,
sem hafa kynnst manninum betur,
þykir þetta vera sjáifsagður hlekkur
í lians miklu gullkeðju.
„Gift eða ógift“ er með öllum
þeim einkennum, sem Priestley mega
best prýða. Hnyttni hans í tilsvör-
uin er máske heldur síðri, en í fyrr-
nefndu leikriti. En í staðinn liefir
hann luigsað um það mest, að
halda sér víð gömlu kenninguna um
að allur leikurinn yrði að gerast
á sama sviði og í sama umhverfi.
En Priestley þarf ekki nema eina
stofu til að leika sér að, jafnvel
þegar hann fer út i 100% gaman.
T. d. er þarna í leikritinu ungur
organisti nýfluttur inn i þræla-
liald venju og tiltekta. Hann sést
á götu með einskonar líknardótt-
ur eins bæjarfulltrúans. Þetta þyk-
ir grábölvað, og kemst vitanlega
út um allan bæ. Og þeir bæjar-
fulltrúarnir ákveða að reka organ-
istann, því „vei þeim, sem hneyksl-
unum veldur.“
Svo illa vill til, að þennan dag,
sem sóknarnefndin ætlar að reka
organistan úr stöðunni, eiga þrenn
lijón silfurbrúðkaup. Það eru bæjar-
fulltrúahjónin tvenn og svo einn
Framhald á bls. 1).